Page 30 - AM201114
P. 30

7
                         Djabièrnè 13 novèmber 2020

                                                                       Ta tene kuenta ku interes grandi

                                   Gobièrnu a enkargá mil bakuna




                                                      kontra grip e aña akí



          Mi no por kaba di komprondé
       kon bini tin hende ta gusta usa pa-
       labra i ekspreshon na ingles òf   KRALENDIJK          –     Na komienso di  e  si- dadoso, kua ta e person- problema di salú, person-
       hulandes, siendo  ku na nos Dushi   Gobièrnu di Boneiru e  man akí gobièrnu di Bo- anan ku por haña e angua  anan ku ta kore mas ries-
       Papiamentu mes tin e palabranan. E
       kos ei ta molestiá mi tin biaha? Mi ta   aña akí a hasi pedida di  neiru, pa medio di su sek- e aña aki.           go i ku mas tin mester di
       puntra mi mes: Pakiko? Ta pa hunga   1.000 bakuna kontra grip.  shon di Komunikashon,    Esaki pa motibu ku lo  e bakuna, ta esnan ku ta
       interesante, laga ei fo’ sa kon sabí òf
       inteligente bo ta? Si ta asina bo ta   Esaki ta kasi dòbel di e  a anunsiá komienso di e  no  a  risibí  sufi siente  ba- bin promé na remarke pa
       pensa, mi ta kere ku e efekto ta nèt   kantidat di 600 ku nor- kampaña anual di baku- kuna e aña akí.              e angua. Despues ta sigui
       kontrario. E ta mas tantu muestra di   malmente ta enkargá tur  nashon kontra grip.      Diputado Den Heyer  personanan di 70 aña i
       un kompleho di inferioridat. Òf kom-
       pleho di superioridat, dos ekstremo   aña. Asina diputado Nina   Hendenan  ku    un ta bisa ku e informashon  mas. Si sobra otro perso-
       ku pa mi tòg ta remarkablemente   den  Heyer  den  su  forma  kondishon médiko mane- ei no ta korekto. Ta hus- nanan por bin na remarke
       hopi serka otro.             úniko i rápido ta kontesta  ra diabétis, malesa di  tamente komo ku ta spera  pa tuma e angua di grip

                    ***             preguntanan ku reportero  kurason, pulmon òf nir  ku e interes pa tuma e  anual.
          E siman aki por ehèmpel e ser-  di BONERIANO  a  hasi  òf resistensia abou i gran- angua di grip ta grandi e       Normalmente mas di
       visio di komunikashon di Entidat Pú-  na e mandatario, relas- dinan ku ta kore riesgo di  aña aki, gobièrnu a hasi  500 persona ta tuma e ba-
       bliko Boneiru (ETB) ta saka un ko-
       munikado, anunsiando ku gobièrnu a   honá ku rumor ku no a  salú ora nan haña grip, ta  un pedida mas grandi. Si  kuna pa aña na Boneiru.

       instituí un ‘Change-team’ pa aselerá   bin a sufisiente bakuna e  bin na remarke pa pasa e  ta asina ku pa motibu ku  Tur aña gobièrnu ta hasi
       e  proseso  pa  pone  fi nansa  públiko   aña akí.        angua akí na su ofisina di  ta spera ku muchu  mas  pedida di 600 bakuna, ku

       na òrdu. Mi kier men, kiko ta kosta pa
       simplemente skirbi ‘Tim di kambio’?   A oumentá e kantidat  dòkter.                   hende lo kier tuma e ba- konsekuensia ku na fi nal
       Ta mesun kos tòg?            e aña akí hustamente pa        A surgi sinembargo  kuna e aña akí, a palabrá  di e periodo di bakuna
                                    motibu di e situashon di  konfushon ora sierto per- ku e dòkternan di kas ku  semper ta resta un kanti-
                    ***
          Diariamente nos ta mira e ‘hun-  e pandemia di Corona pa  sonanan a haña tende na  lo suministrá e bakuna  dat ku mester deshasí di
       gamentu di interesante’ aki den   kua motibu ta spera un in- sierto ofi sina di dòkter ku  den forma dosifi ká. Esaki  dje. Sinembargo e aña akí
       komunikadonan ku ta yega nos re-  teres grandi pa e bakuna  tin ku bai kouteloso i ku  pa sòru ku e personanan  a disidí di pidi mas ba-
       dakshon. Kos sin nodi si djis pensa
       un ratu mas leu. Por konsultá dik-  akí, Den Heyer a splika.  tin ku selektá mas kui- mas vulnerabel, ku mas  kuna.
       shonario di Papiamentu, dikshonario
       ingles-Papiamentu (Betty Ratzlaf),   Promé aksidente
       Buki di Oro òf e hopi mashinnan di                                                         Un dia manera awe;
       tradukshon riba Internèt.

                    ***                       na rotònde
          Práktikamente tur kos bo por tra-
       dusí òf deskribí for di otro idioma na
       Papiamentu. Anto ora ta por no por,                                                                13 novèmber 2020
       den situashon ekstremo, tira un bista
       riba dikshonarionan di ingles-spañó
       òf hulandes-spañó. Esei mi ta hasi                                                        -    Fantasia: E pelíkula animá pa Walt
       hopi. I ora ku ta por no por, òf mi no
       tin tempu, mi ta pone un palabra di                                                     Disney,Fantasia  ta bai den premio na 1940.
       otro idioma entre paréntesis den mi
       tekstonan.                                                                                -    Sneu:   Pa  promé  biaha na 1946  ta
                    ***                                                                        produsí sneu artifi sial for di un nubia.
          Tuma por ehèmpel e palabra
       ‘mondkapje’.  Den  e  promé  dianan                                                       -    Una falsu: na 1952 ta bende e promé
       di e pandemia di Covid-19 aki yen di
       hende tabata papia i skirbi di ‘mond-                                                   paki di una falsu.
       kapje’, siendo ta asina fásil pa a usa
       tapaboka, ku ta un palabra mas kri-                                                       -    Erupshon: E volkan `Nevado del
       oyo. Pero nò, ‘mondkapje’ aparente-
       mente ta pone esnan ku ta us’é sinti                                                    Ruiz` na Colombia ta bai den erupshon na
       nan mas importante.                                                                     1965,lagando un saldo di 25,000 morto.

                    ***
          Tuma tambe e palabra ‘hand-                                                            -    James Bond: `Golden eye`, e di 17
       sanitizer’. Pakiko no pensa un pa-                                                      pelíkula di James Bond ta bai den premier.
       labra similar na Papiamentu p’e?                                                        Esaki ta bira  e promé aparishon di Pierce
       Kisas: desinfektante di man? Pero
       mi sa ku lo sali desena di eksperto                                                     Brosnan den e seri.
       di Papiamentu pa bisa ku esaki no ta
       bon. Pero nan no ta bini ku otro op-                                                      -    Toy Story:  na 1999 e Toy Story 2, un
       shon. Ta pasobra ta Bòi, hòmber ku   Ayera un trùk e bòltu na e rotònde den konstrukshon
       solamente un MAVO suak, a pens’é,   na  e  krusada di  Kaya Amsterdam, Kaya Chipewa i   pelíkula pa mucha ta bai den premier.
       e no ta bon. Bo mester ta dosente di   Kaminda Djabou. Ta e promé aksidente na e rotònde.
       Papiamentu òf ku otro título, pa nan                                                      -    `El Chapo`: Despues di e rekaptur’e ,
       asept’é. Ami sí ta bai us’é. Makaku-  Hopi aña pasá e konosido Teddy Martijn a muri den
       nan por sigui usa ‘handsanitizer’ si   un aksidente na e krusada aki. Outo a alkans'é riba su   na 2018 ta kuminsá kaso kontra Joaquin `El
       nan ta deseá.                skuter. Ayera no tabatin herido di gravedat.               Chapo` Guzman  na New York.
                    ***
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35