Page 5 - bon-dia-aruba-20200527
P. 5

A5
                                                                         EDITORIAL/cOLOfOn Diaranson 27 Mei 2020




















                                                                               Problema den enseñansa...

                                                                               Tin varios origen...





                                                 Debate tocante nos sistema di enseñansa ta res-  ben pa traha y paga pa esnan di edad halto, pero
                                                 ona grandemente den e dianan aki. No ta sola-  promer cu esey mester atende den enseñansa e
                                                 mente e debate den parlamento tocante e cam-  problema di menos mucha pa bay un cierto scol,
                                                 bionan cu e ministro encarga tin planea pa haci.  loke ta hiba na necesidad di tuma decision pa
                                                 Lamentablemente den e discusionnan cu nos ta  loke ta cierto scol, cu no tin suficiente alumno
                                                 scucha y lesa te awor, tin un aspecto importante  pa opera na un nivel aceptable. Nos no ta referi
                                                 di cual nos no ta tende tanto.               aki na e calidad di e enseñansa cu nan ta duna,
                                                                                              sino mas bien e normanan minimo pa por haya
                                                 Esaki ta e cambionan demografico cu a y ta tuma  subsidio. Den pasado recien ya a yega di sucede
                                                 lugar na diferente parti di nos isla, cu ta haci cu  cu mester a cera scol, cu corespondiente protes-
                                                 en berdad tin cierto cambio cu ta requeri accion  ta, pero esey no a para e proceso. Awor atrobe,
                                                 di banda di ministro, cualkier ministro cu lo ta  nos ta para dilanti un necesidad pa tuma deci-
                                                 sinta  riba  e  stoel  ey.  Esaki  no  necesariamente  sion den varios caso cu mester considera esaki.
                                                 ta hiba na consenso tocante e accion cu mester
                                                 tuma, ni pa loke ta e forma di ehecuta. E ta keda  Na e momento aki anto, no por culpa e ministro
                                                 un materia bastante complica, unda no ta asina  concerni cu e ta reconoce e problema y ta desea
                                                 simple pa generalisa situacion, cu ta varia di scol  di actua, aunke lo tabata bon si e mes a referi na
                                                 pa scol, y pa tipo di enseñansa. Kico ta e caso pa  e fenomeno aki, envez di enfatisa otro aspecto,
                                                 loke ta e aspecto aki?                       manera e supuesto caracter obsoleto di scol pu-
                                                                                              blico. Pa resolve e problema di un scol di carac-
                                                 Ta  trata  di  fenomenonan  demografico  manera  ter religioso, cu no por reuni suficiente alumno
                                                 ‘vergrijzing’ y, mas importante ainda den e caso  pa califica pa subsidio, no ta sin mas logico cu e
                                                 particular aki,  tambe loke ta yama ‘ontgroen-  scol publico, cu mester acepta tur alumno, y tin
                                                 ing’ na Hulandes. A proposito, no ‘ongroening’  mas alumno, ta esun cu mester bay bao di e scol
                                                 den sentido di rito di introduccion entre studi-  particular. Por ta cu e ministro ta premira prob-
                                                 ante, loke sa tin mal resultado, pero ta referi na  lema si e actua diferente, pero e no por kere cu e
                                                 e fenomeno di un grupo relativamente chikito  no ta haya pregunta y critica ariba esaki. Nan ta
                                                 di  persona  den  e  categorianan  mas  hoben,  cu  asunto real cu mester trata abiertamente.
                                                 ta haci cu a lo largo esaki lo termina dunando
                                                 problema, pasobra e grupo chikito aki lo mes-  Sin embargo, poniendo un banda e lista bastante
                                                 ter bay  provee pa e grupo relativamente grandi  largo di cambio cu e mandatrio kier implemen-
                                                 di hende di edad halto. Na Aruba nos ta mira  ta proximamente, no ta esey ta e problema cu
                                                 ambos  fenomeno  demografico  aki,  y  conse-  hopi, di tur color politico y sin esey, ta mira. E
                                                 cuentemente lo mester atende ambos problema.  problema grandi den comentario di demasiado
                                                 Tocante  enbehecimento  a  skirbi  bastante  den  hende cu nos ta topa, ta e actitud cu cual e ta
                                                 ultimo añanan, pero e otro fenomeno aki no a  atende e asuntonan aki. Hopi tin e impresion cu
                                                 haya e mesun atencion.                       e ministro ta fingi oido na loke otronan ta bisa,
                                                                                              pero finalmente ta haci exactamente loke e kier.
                                                 En corto ta trata di esaki. Den ultimo dos deca-  Awor, nos no ta bisa esaki pa condena e manda-
                                                 da nos por mira cu e cantidad di nacemento na  tario. Den hopi caso hende sa aprecia un minis-
                                                 Aruba a cay considerablemente, di un nivel di  tro cu ta para fuerte pa su opinion, esey no ta un
                                                 riba 1.400 nacemento pa aña, pa un nivel di bao  problema. Pero loke si ta faltando obviamente,
                                                 di 1.200 pa aña, hasta den ultimo añanan cerca  ta loke ta yama ‘communication skills’. Den e
                                                 di solamente 1.000 nacemento pa aña. Un cai-  mundo aki, tin diferente manera pa trece e me-
                                                 da di mas di 200 mucha pa aña cu no a nace, ta  sun mensahe, y esun mas malo ta demostra un
                                                 duna den 10 aña mas di 2000 mucha..., cu no  cierto ‘autismo politico’ cu no ta yuda splica e
                                                 t’ey. Y por lo tanto no ta bay scol. Nos ta referi  asunto na ningun hende. Banda di esaki, aunke
                                                 tur hende interesa pa mira e cifranan real den e  ta bisa cu tin canalnan di comunicacion habri, ta
                                                 estadisticanan di Oficina Central di Estadistica,  poco poco e detayenan di e plannan a cuminsa
                                                 y con esaki ta influencia e volumen di e catego-  sali. Esey no ta responsabilidad di e mandatario
                                                 rianan mas hoben actualmente.                so, tin mas hungador riba e tereno aki cu te na
                                                                                              ultimo awor ta sali cu nan critica. Nos ta papia
                                                 Esaki a lo largo tin efecto riba mercado laboral,  regularmente di transparencia, pero ta haciendo
                                                 cu menos hende den e edadnan di adulto ho-   conhuntamente un mal trabao.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10