Page 17 - HOH
P. 17

a7
                                                                                                          salud Diahuebs 13 November 2025
                   Departamento di Salud Publico ta lansa campaña “Come Bon, Paga


                                Menos” pa promove alimentacion saludable y pagable

            Den ocasion di Dia Mun-                                                                mustra cu come saludable no  relacion entre bebida cu hopi
            dial  di  Diabetes,  Depar-                                                            mester  costa  hopi,  y  pa  em-  sucu  y  diabetes,  mientras  ta
            tamento di Salud Publico                                                               podera famianan Rubiano cu  mustra opcionnan mas salu-
            (DVG)  ta  lansa  un  cam-                                                             consehonan  practico  y  alter-  dable y pagable pa tur famia.
            paña  nobo  titula  “Come                                                              nativa sostenible pa bienestar  Departamento  di  Salud  Pu-
            Bon,  Paga  Menos”,  un                                                                di nos comunidad.            blico  ta  haci  un  yamado  na
            iniciativa   nacional   pa                                                                                          tur sector gobierno, empresa,
            stimula  escogencianan  di                                                             Durante e siguiente 12 luna, e  scol y comunidad pa uni forsa
            alimentacion cu ta mas sa-                                                             campaña lo pone enfasis riba  den e esfuerso pa crea un am-
            ludabel y accesibel pa tur                                                             e  peligro  di  bebida  cu  hopi  biente cu ta facilita escogen-
            hende.                                                                                 sucu, cuminda ultra-procesa,  cia saludable.
                                                                                                   y  lo  presenta  alternativanan
            Un situacion preocupante                                                               mas nutritivo, sabroso y eco-  “Pa logra un cambio real, nos
            Segun  dato  mas  reciente  di                                                         nomico.                      mester  traha  hunto.  Salud
            DVG, 46% di adulto na Aruba                                                                                         no  mester  ta  un  luho,  pero
            ta obeso, y si nos conta e per-                                                        Tema  inicial:  “Cambia  bo  e mester ta un posibilidad pa
            sonanan cu ta sobrepeso,casi                                                           Slok”                        tur Arubiano.” DVG ta invita
            8 di 10 Arubiano ta den e cat-                                                         E prome tema di e campaña  tur hende pa participa den e
            egoria  di  sobrepeso  of  obe-  cada dia. Obesidad ta aumen-  grandi riba e sistema di cuido   lo ta “Cambia bo Slok”. Den  campaña, sigui e consehonan
            sidad. E panorama entre mu-  ta  riesgo  pa  malesa  manera  di salud na Aruba, unda mas   periodo di november te janu-  practico  y  haci  cambionan
            cha  ta  mes  alarmante  ainda:   diabetes,  malesa  di  curason,  cu  mita  di  tur  gasto  ta  rela-  ari, DVG lo enfoca riba con-  chikito  den  nan  bida  dia  pa
            42,7% di mucha entre 5 y 12   presion  halto,  y  cierto  tipo  ciona cu malesanan cronico.   sumo di bebida cu ta contene  dia.
            aña ta sobrepeso of obeso.   di cancer. E situacion aki no                             hopi sucu. E mensahe lo ta:
                                         solamente  ta  afecta  salud  di  Meta di e campaña       pensa  dos  biaha  prome  bo  “Laga nos haci e cambio slok
            E cifranan aki ta refleha reali-  individuonan,  sino  tambe  ta  E campaña “Come Bon, Paga   bebe. Den e fase aki, e campa-  pa  slok,  cambia  nos  habi-
            dad cu hopi famia ta enfrenta   eherce un presion financiero  Menos”  tin  como  meta  pa   ña lo duna informacion riba e  tonan, pa cuida nos salud.”


             Diagnosticonan global di tuberculosis ta subiendo te un cifra record, pero

                                               cifra di morto ta bahando segun WHO


                                                                                                   malesa  por  ta  mortal  si  no  e malesa ya tabata para, y ex-
                                                                                                   ser trata, y e ta un di e cau-  pertonan ta preocupa cu e ba-
                                                                                                   sanan di morto mas grandi na  taya por haya atraso despues
                                                                                                   mundo. WHO ta publica un  di  e  recortenan  recien  den
                                                                                                   rapport di TB tur aña. Esun  fondo for di gobierno Meri-
                                                                                                   mas recien ta basa riba dato di  cano  y  otro  financiadornan
                                                                                                   184 pais. E fondo pa combati  internacional.





























            (AP)—E cantidad di hen-      di  e  malesa  aña  pasa,  segun  aña  pasa—yegando  na  su
            de  diagnostica  cu  tuber-  WHO.                         nivel  mas  halto  den  mas  cu
            culosis  a  subi  atrobe  aña                             12 aña, segun dato preliminar
            pasa,  sobrepasando  e  ci-  Oficialnan  di  WHO  ta  mira  publica mas tempran den aña.
            fra record di 2023, segun e  e  aumento  como  un  señal  E gran mayoria di casonan di
            Organisacion  Mundial  di  positivo cu screening y trata-  TB na Merca ta entre hende
            Salud  (WHO)  a  informa  mentonan  ta  mehorando  nace den otro pais.
            diaranson.                   despues  di  e  interupcionnan
                                         den  cuido  di  salud  durante  Tuberculosis  ta  ser  causa  pa
            Cerca  di  8,3  miyon  persona  e  pandemia  di  COVID-19.  bacteria cu ta ataca e pulmon-
            na mundo a ser reporta como  Globalmente,  e  cantidad  di  nan y ta propaga den aire ora
            recien diagnostica cu TB den  morto causa pa TB a baha den  un  persona  infeccioso  tosa
            2024. No tur infeccion ta ser  2024 te 1,23 miyon, compara  of  nister.  Ta  calcula  cu  mas
            detecta, y e cifranan nobo ta  cu 1,25 miyon e aña anterior.  o  menos  un  cuarto  parto
            representa  aproximadamente                               di  e  poblacion  mundial  tin
            78% di e cantidad calcula di  Na  Merca,  e  casonan  di  tu-  TB, pero apenas un fraccion
            hende cu realmente a padece  berculosis  a  sigui  aumenta  ta  desaroya  sintomanan.  E
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22