Page 34 - AM201020
P. 34

10                                                                                        Djaluna 19 òktober 2020



          PA PENSA ARIBA: Si bo a hala                                                                             pasado tabata un iglesia ku realmente
       afó ku un amigu, no preokupá, boso                                                                          ta biba i kombibí ku e pueblo aki. Por
       por bolbe hasi bon ku otro. Pero ofen-                                                                      kuestioná nan doktrina,  aktitut  di  si-
       sa,  despresio,  konta sekreto i atak-                                                                      erto pastornan, pero nan tabata yuda
       enan tras di lomba ta kore ku kualké                                                                        komunidat.
       amigu. (Sirag 22:22).                                                                                          Tuma por ehèmpel enseñansa. For
                                                                                                                   di den e promé mitar di siglo 19 bini
                        ***                                                                                        ariba prefekto apostóliko di Mishon
          KOMUNIKASHON  NA PAPIA-                                                                                  Katóliko riba nos islanan, Monseñor
       MENTU. Nos ta bibá na Boneiru. Nos                                                                          Martinus Niewindt, a sali na defensa
       idioma  materno  ta  Papiamentu.  Nos   komunikadonan  ta sali  na  hulandes,                               di katibu. Bringa pa nan haña derecho
       idioma di komunikashon ku otro sem-  ingles i Papiamentu. E ta demonstrá                                    pa  kasa,  pa haña  siñansa i mihó
       per tabata i ketu bai mester ta Papia-  rèspèt pa nos idioma.                                               kondishon den nan trabou fòrsá. El a
       mentu. Tur otro idioma riba e isla aki,   Den pasado nos redakshon a dis-                                   logra por ehèmpel kambio di orario di
       ku tur rèspèt pa tur esnan ku a bini di   idí na un sierto momentu ku nos no ta                             trabou pa e katibunan ku tabata traha
       otro parti di mundu, mester komuniká   bai tradusí niun komunikado mas fo’i                                 den saliña pa saka salu, pa aparte ku
       ku nos na nos idioma materno i no na   otro idioma na Papiamentu.  Pèrkurá                                  e trabou den higra di solo tabata duru,
       nan idioma.                         pa saka komunikado na Papiamentu.                                       trahamentu den e saliñanan aki, debí
          Si nos mester bai nan pais di orí-  Si nan ke nan por hasié na tur otro idi-                             na reflekshon di solo riba e salu, taba-
       gen, nos mester komuniká ku nan na   oma mes, asta chines, pero e vershon                                   ta pone katibunan bira siegu na edat
       nán idioma. Ta kos masha normal. Ta   na Papiamentu mester t’ei. Papiamen-                                  hóben.
       imposibel ku nos ta yega Colombia òf   tu ta nos idioma i simplemente mester                                   Den henter historia di Boneiru, mas
       Perú i kuminsá papia Papiamentu ku   respetá esaki.                                                         bon ku nan tabata por, pastor,  sùr i
       funshonarionan di Imigrashon i Dua-    Nos ta haña ku entidat i institu-                                    fraternan a hasi nan bèst pa traha pa
       na na aeropuerto di e paisnan ei, anto   tonan ku  ta  sali  na vanguardia di                               e komunidat aki. Banda di siñansa djis
       sigui Papiamentu ku tur hende ku nos   Papiamentu mester tuma posishon                                      pensa kon sùrnan, bou di sirkunstan-
       topa durante nos bishita na e pais ei.  fuerte  den  e  desaroyo  aki.  No  papia   E echo ku a aktivá Caritas na Bo-  sianan difísil, a pone kuido tambe na
         E ta konta pa Merka, Hulanda, Ale-  so, sino hasi tambe. Na lugá di bula   neiru ta di elogiá i apresiá.  enfermo i hende grandi. Na Kòrsou e
       mania i .... tambe na Guyana. Nos ta   bai Friesland keiru ku plaka di pueblo,                              situashon tabata pió. Gobièrnu tabata
       menshoná  spesífikamente  Guyana,   nos ta kere ku mester traha riba e tipo   CARITAS. Nos mester ekspresá  depositá leproso i hendenan ku prob-
       pasobra tin un señora ku diariamente   di kosnan aki promé.             elogio na echo ku for di seno di Igle-  lema sikiátriko riba Ref,  laga nan pa
       ta  akudí  na  ofisina  di  Bonaire  Com-  Ta bon pa nos mustra tambe riba e  sia Katóliko a sali inisiativa pa lanta,  nan kuenta. Sùrnan a tuma nan bou di
       minication Services pa kumpra su Ex-  echo ku tin hopi falta di konosementu  òf aktivá, e movementu di Caritas na  kuido. Den e leprosonan tabatin tam-
       tra i su BONERIANO. Ta trata di Pa-  di nos idioma materno serka nos mes.  Boneiru. A bira tempu pa katólikonan  be hende di Boneiru.  Tin dje sùrnan
       tricia, un guyanes algun tempu kaba   Fayonan simpel di otrografia, gramá-  hasi algu pa pueblo, na lugá di sola-  aki, hasiendo e trabou di karidat aki,
       bibá na Boneiru, ku ta kana bende su   tika i di otro índole. Ku tur elogio pa  mente bisa ku nan ta katóliko, ku nan  ku tambe a haña lepra.
       bièchinan. El a siña papia Papiamen-  RCN, ku mayoria bes ta publiká ko-  lo no kambia nunka, ku nan ta bon    Den  tempu di fraternan e move-
       tu. Ta Papiamentu e ta papia ku nos i   munikadonan di prensa na bon Papia-  baidó  di  misa  etc.  Un  bon    katóliko,  mentu di ‘scouting’ tabata sumamente
       ku tur otro hende.                  mentu, nos no por komprondé sí kon  òf kristian, bo ta demonstrá tambe pa  aktivo  na  Boneiru.  Den  tur  bario  ta-
         Pero e tin un paisano femenino,   poko dia ei den un aviso, nan ta skirbi  medio di obranan di karidat. Yuda bo  batin gruponan di verkenner, Jonge-
       ku aparentemente ta sinti su mes na   di ‘futuro di mañan’. Komo sifuera ta  komunidat, yuda bo próhimo, loke nos  wacht, AMG  etc.  Aktividat pa tene
       un otro nivel, ku ta nenga di papia   eksistí tambe ‘futuro di ayera’. Kon  ta komprondé ku Caritas ta hasi.  mucha for di kaya.
       Papiamentu. Algun dia pasá ku nos   algu asina por a pasa bou di nanishi   Nos tin hopi nesesidat den e ko-
       a mustr’é, pa di tantísimo biaha, ku e   di hefe di komunikashon di RCN nos  munidat aki. Hende pober, sin sufisi-           ***
       mester papia Papiamentu, e ke rabia   no por kaba komprondé. Fout garafal!  ente kuminda den kas. Spesialmente   PA PENSA ARIBA: No laga bo yu
       tambe. Pa kolmo ku ta nos mester pa-   Ku su rason dosente di Papia-    hende grandi ku no por sobrebibí ku e  ni bo kasá, ni ruman hòmber ni amigu,
       pia ingles kuné. N’ ta tristu? Anto ke   mentu Rudy Domacassé a atendé e  masoménos 700 dòler ku nan ta risibí  haña poder riba bo tanten bo ta na
       papia na nos nòmber. ‘Kom nou!’     ekspreshon ‘futuro di mañan’ aki den  komo penshun,  siendo ku Ramonsi-  bida. No duna otro hende bo plaka,
                                           su laboratorio di Papiamentu. Asina el  to Booi, fabrikadó di ‘laso direkto’, a  ya despues bo no ta pidi p’e ku duele.
                        ***                a prosesá mas teksto di spesialmente  zuai ku  pasport  den un propaganda  (Sirag 33:20)
         PA PENSA ARIBA: Promé tin         avisonan ku ta sali for òf via di RCN  na televishon bisa ku si vota pa laso
       huma,  despues  kandela  den  fòrnu,   den korant.                      direkto,  tur  hende grandi lo haña un               ***
       di mes manera promé tin insulto i                                       penshun di behes i ònderstant mesun    TUR BANDA TIN NAN KOS. Awor
       despues dramamentu di sanger. (Sir-                  ***                haltu ku e hulandes oropeonan.      si bo tende kon awendia pastornan
       ag 22:24)                              PA PENSA ARIBA: Banda di            Pero esei ta polítika, anke ku e for-  pentekostal ta kaba ku pastornan
                                           maldat tin bondat, banda di morto tin  ma kon sierto religionnan ta funshoná  katóliko,  bo  ta  haña  asko.  Pero  tin
                        ***                bida, meskos asina banda di deboto  últimamente,  tambe ta manera polí-  pastor katóliko tambe ku ta papia malu
          KOMUNIKADO DI PRENSA. Den        tin pekadó. Di e manera ei ei bo mes-  tika, esta pa usa tur sorto di preteksto  di nan ‘koleganan’ di otro religion. Ta
       fin di siman BONHATA ta saka un ko-  ter weta tur obra di Altísimo, tur kos  pa gana miembro. Pa hopi di nan mas  tristu kon kos a para bira.
       munikado di prensa na hulandes. No   tan bini dos dos, esun banda di otro.”  miembro ta nifiká mas entrada finan-  E ambiente hóstil aki a kuminsá for
       tin un vershon na Papiamentu huntu   (Sirag 33: 14,15)                  siero, mas diesmo.                  di añanan binti kaba na Boneiru, na
       kuné, manera algun otro instansia sí                                       Bisa kiko ku bo ke, pero historia  momentu ku dos mishonero atventista
       ta hasi, RCN ta un ehèmpel. Tur nan                  ***                ta mustra nos ku Iglesia Katóliko den  (ku pastor katóliko a yama sarkástika-


























                                            Laboratorio di Papiamentu a kuestioná, ku rason, RCN: “Futuro di mañan”.
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39