Page 35 - AD 23DEC2017

35
Antilliaans Dagblad - zaterdag 23 december 2017
Door Nel Casimiri delicturn sui generis van te
e enige zekerheid in ‘s Erkenning van een maken in den geest van artikel
mensen leven is je moe- 278 van het Wetboek van Straf-
der,” Die uitspraak werd recht voor Nederlandsch-Indië,
D door mijn oma vaak om de menschen duidelijker
blijkt dat niet altijd geweest te kind door de moeder aan het verstand te brengen, dat
gebruikt. Dat lijkt logisch, een
zij een ongeoorloofde daad
soort tegeltjeswijsheid, maar
zijn. Als je genealogisch onder- plegen, en in het bijzonder om
zooveel mogelijk in het belang
zoek doet, kom je af en toe van den fiscus paal en perk te
tegen op de geboorteaktes dat stellen tegen de misbruiken,
een kind door de moeder er- welke dergelijke erkenningen
kend is. Hoe zo door de moeder hebben ten aanzien van aan-
erkend? spraken op overtocht, op onder-
Op Curaçao werd een kind na houd bij overlijden van den
de geboorte aangegeven bij de zoogenaamden vader, op koste-
burgerlijke stand, die in 1831 looze geneeskundige hulp en
was ingevoerd. Daarvoor wer- behandeling, op kindertoelage,
den kinderen ingeschreven in enz.”
de boeken van de plantage- En dan volgt een redactioneel
eigenaren of in de doop- en commentaar:
kerkregisters. Die aangiftes ,,Eindelijk! Ja, want reeds
gebeurden meestal door de voor ongeveer tien jaar geleden
vroedvrouwen. Soms, indien de hebben wij reeds in dit blad op
vader en moeder getrouwd een dergelijke bepaling aange-
waren, zorgde de vader voor de drongen. Dat geschiedde toen
aangiftes. Maar meestal waren naar aanleiding van een derge-
de moeders niet getrouwd. Bij lijk verbod uitgevaardigd voor
de aangiftes waren ook altijd Vóór 1831 werden kinderen ingeschreven in de boeken van de plantage-eigenaren of in de doop- en Oost-Indië. Maar hier is er toen
twee getuigen aanwezig. Dat kerkregisters. niets van gekomen. En alles
waren meestal mensen die in bleef zoals het was. Het gevolg
nauw contact stonden met de door haar erkend. Er is dan ten en kinderen die na 1869 was, dat het Gouvernement een
ambtenaar van de Burgerlijke geen wettelijke ‘verbinding’ geboren waren, geen rechten. leugen bleef sanctioneren. Im-
Stand zoals veldwachters. Maar tussen hen beide en zij kunnen In een maatschappij waarin een mers als een man een of meer
omdat de gemeenschap klein bijvoorbeeld niet van elkaar groot deel van de bevolking niet kinderen als de zijnen erkent,
was, kenden die de moeder vaak erven. kon lezen en schrijven, kun je die niet zijn eigen kinderen
ook. De moeder moet persoonlijk zeker niet verwachten dat men zijn, is dat een leugen. En het
Dat lijkt voldoende, al kwa- op de burgerlijke stand of bij de teksten van de wetboeken Gouvernement slikte dat heel
men er af en toe verschrijvingen een notaris haar kind gaan kende. De uitdrukking die door gewoon. Het is zelfs voorgeko-
voor die veelal niet opgemerkt erkennen en dat kan zelfs na juristen zo graag gebezigd men, dat een man, een weduw-
werden door de vroedvrouwen het overlijden van dat kind via wordt ‘een ieder wordt geacht naar, opnieuw ging trouwen
en de getuigen, omdat deze heel de rechtbank gebeuren om de wet te kennen’ was op Cura- met een vrouw, die reeds een of
vaak niet konden lezen en bijvoorbeeld te erven van haar çao in 1869 natuurlijk een dode meer natuurlijke kinderen bezat
schrijven, en dus nooit zeker kind. letter. En op Curaçao vormden en ook die kinderen als de zij-
wisten of het correct werd opge- Een paar willekeurige voor- in die tijd het aantal natuurlijke In 1869 konden veel mensen nen, erkende, ofschoon ze dat
tekend. beelden: geboorten, dus het aantal ge- niet lezen en schrijven en was niet waren, en erger nog, of-
Maar in 1869 werd het Bur- Op 22 januari 1870 werd boortes uit ongehuwde moe- de wet een dode letter. Op schoon die vóórkinderen gebo-
gerlijk Wetboek ingevoerd en Eduardo Danies geboren. Hij ders, verreweg het grootste deel. Curaçao vormden in die tijd het ren waren staande zijn eerste
daarin stond geschreven dat de werd door zijn moeder erkend Bij de kinderen die door hun aantal natuurlijke geboorten, huwelijk. Het gevolg daarvan
moeder haar (natuurlijk) kind op 3 juli 1916 bij akte verleden moeder erkend werden, gebeur- dus het aantal geboortes uit was, dat het Gouvernement
moest erkennen om burgerlijke door notaris J.H.R.Beaujon. de dat ook pas veel later, niet ongehuwde moeders, verreweg daarmede feitelijk een officiële
betrekkingen tussen moeder en Op 1 april 1870 werd Venan- gelijk na de geboorte. Het ge- het grootste deel. goedkeuring gaf aan bigamie,
kind in het leven te roepen. cio Theodorus Harreman gebo- beurde pas als het nodig was, die ook bij onze Nederlandsche
Indien een ongehuwde moeder ren. Hij werd op 1 maart 1929 dus in verband met een erfenis. geboren werd, had meestal te wet verboden is. Goddank, aan
bij de burgerlijke stand haar door zijn moeder erkend. Als een moeder haar kind maken met geld en erfenissen. zulke misbruiken zal nu een
kind aangeeft, dan is het door Zonder die erkenning kon niet erkend had, had zij dus ook Als een vader een kind erkende einde komen. Uit de Memorie
haar erkend. een kind niet van de moeder geen financiële rechten voor dat nadat het al was aangegeven van Toelichting kunnen wij
Als derden (getuigen, vroed- erven. Het ging dus om erfenis- kind indien het nodig was. Dit met de opmerking vader onbe- opmaken, dat alleen financiële
vrouw) het kind aangeven, dan sen. Bij het overlijden van een gold niet alleen op Curaçao kend, werd dat in de zijlijn van bezwaren nu de doorslag gege-
zal het kind de naam van de moeder hadden kinderen die maar ook in Nederlands Oost- de geboorteakte erbij geschre- ven hebben. Dus uit bezuini-
moeder krijgen maar is niet voor 1869 geboren waren rech- Indië en in Nederland zelf. Op ven. Meestal gebeurde dat om- ging. Doch de immorele zijde
Curaçao had die bepaling echter dat de moeder later met de van deze kwestie wordt niet
veel meer impact, omdat er hier vader trouwde of als ze trouwde aangeroerd; ook niet, dat onze
zo veel meer ongehuwde moe- met een andere man en de Burgerlijke Stand, wier
ders woonden en deze onge- nieuwe echtgenoot bereid was Registers toch ook moeten
huwde moeders niet op de haar kinderen te echten of te dienst doen als betrouwbaren
hoogte waren van de verschil- wettigen. gidsen bij het nasporen en
lende wetsartikelen. Als dat financiële consequen- oplossen van genealogische
De omslag in Nederland ties had, kon dat de woede van moeilijkheden, in kwesties van
kwam in 1947, toen het oud- andere burgers opwekken. Zo afstamming, erfopvolging enz,
Burgerlijk Wetboek met de stond in de Amigoe van 15 sep- den onderzoeker op een dwaal-
bepaling dat het kind van de tember 1923 het volgende stuk- spoor brachten. In deze aange-
ongehuwde moeder slechts van je: legenheden zullen de Registers
haar kan erven als de moeder „Het gebeurt niet zelden dat van onzen Burgelijken Stand*
haar kind heeft erkend, werd lieden, die met een vrouw wil- van den datum dat deze hier in
vervangen door het Nieuwe len trouwen, welke reeds kinde- 1831 officieel werd ingevoerd,
Burgerlijk Wetboek, waarin die ren bij een anderen man heeft, wel immer alle gezag en be-
bepaling niet meer was opgeno- deze kinderen als de hunne trouwbaarheid missen. Wat
men. erkennen. Meestal geschiedt dit zeker te betreuren is en voorko-
Op Curaçao heeft men de uit lichtvaardigheid, zonder de men had kunnen worden. Maar
wetten pas later, na 1954, aange- omvang en beteekenis van de Goddank, dat nu eindelijk aan
past. daad te beseffen. Hoewel een bovengenoemd misbruik een
Een uittreksel uit het geboorteregister van 1870, buiten derde dis- dergelijk feit reeds onder het einde zal komen.”
trict 041 [14363]. Het gaat hier om een in op 2 april 1870 geboren Erkenning vader bereik van artikel 232 van Wet-
jongen, opgegeven door de vroedvrouw, geboren uit Juliana Harre- Ook de erkenning van een kind boek van Strafrecht voor de Met dank aan Helma Maduro-
man, huisbediende van beroep. In de kantlijn staat dat het kind op 1 door de vader indien het kind kolonie Curaçao zou vallen, Molhuijsen (Archiefvriend 2007)
maart 1929 door de moeder is erkend. Zoon was toen bijna 59 jaar. niet uit een gehuwd echtpaar komt het wenschelijk voor er eo en Josette Vos (citaat Amigoe)