Page 2 - HCCA APRIL 17,2015
P. 2

A14

SALUDDiabierna 17 APRIL 2015

                                                                  The Pill

Na 1960, FDA (Food Drug           un muraya pa sperma di hen-     mal, dosis abao y ultra abao.    cu es nan di dosis halto pa      mester sigura cu ta mantene e
Administratin) a aproba           de homber drenta. Tin otro      Tur pildo ta un combinacion      via cu nan ta produci menos      mesun schedule pa e lunanan
e uzo di e pildo pa evita         pildo cu su manera di traha     di e hormona femenino es-        efectonan lateral. Sin em-       siguiente, bebe e pildo pa 21
di haya yiu miho conoci           dor di preveni cu e webo ta     trogeen y progesterone. Un       bargo e pildo di dosis abao      dia sigui. Despues stop pa e
como “the pill”.                  implanta den e utero y ta evi-  pildo di dosis halto ta con-     tambe ta wordo receta pa         siguiente shete dia, bo lo haya
E efectonan lateral di e pildo                                                                     otro cosnan diferente di evita   bo regla ora bo ta sin bebe e
aki a baha considerablemente      ta e fertilisacion y tambe tin  tene mas of menos 50 mcg         embaraso, manera pa regula e     pildo. Despues cu e regla
cu e paso di e añanan debi na     pildo cu tin tur e efectonan    di estrogeen y un cantidad       periodo di menstruacion den      kita, bo ta cuminsa cu e ciclo
e uzo di menos cantidad di        aki hunto pa evita un em-       chikito di progestin tanten cu   hende muhe cu nan ciclo          di e otro luna. Algun hende
hormona pero inicialmente e       baraso no desea.                un pildo di dosis ultra abao ta  ta basta iregular, tambe por     muhe ta opta pa bebe esun-
uzo di e pildo aki tabata trece   Dependiendo di e dosis di       contene menos cu 20 mcg di       wordo uza pa tratamento di       nan cu ta bini den 28, pa no
hopi efecto cu ne.                hormona cu tin den e pildo,     estrogeen y progestin.           sangramento pisa durante e       perde e ritmo di bebemento
                                  esaki por wordo clasifica       E pildonan di dosis abo ta       menstruacion y pa muhenan        di pildo, di e 28 pildo aki 21
     Pildo di poco dosis          como dosis halto, dosis nor-    wordo receta mas frecuente       cu ta bay haya e menopausa       ta contene hormona y e otro
E pildo aki ta pildo anticon-                                                                      pa evita tur e sintoma nan in-   shete no ta contene nada. E
ceptivo cu dosis hopi abao                                                                         deseabel di dje.                 idea ta pa e hende muhe keda
di hormona pa evita un em-                                                                                                          cu e custumber di bebe pildo
baraso no desea. E ta traha di                                                                         Con pa bebe e pildo          tur dia di luna. Si un hende
diferente manera pa preveni                                                                        E pildo anticonceptivo mes-      muhe ta lubida bebe un pildo
esaki. Algun di e pildo ta evita                                                                   ter wordo tuma tur dia, nan      di dosis abao, e chens di sali
cu e ovario los e webo cada                                                                        ta bini den paki di 21 of di 28  na estado ta grandi, pa via di e
luna, anto si no tin ovulacion                                                                     pildo. Tin hende cu ta cum-      cantidad asina chikito di hor-
no tin risico di embaraso. Al-                                                                     insa bebe e pildo e prome di-    mona, pa e motibo ey, e per-
gun pildo ta haci e mucus cu                                                                       adomingo despues cu e regla      sona mester keda constante
e cervix mas diki loke ta crea                                                                     a kita. Ta logico cu por cum-    bebe tur dia y preferibel na
                                                                                                   insa cualkier otro dia, pero     mesun ora di dia.q

Fundacion PAHO entrega $2.57 miyon pa trata malesa y
                     cancer bou hende muhe

E siman aki fundacion             resa e problemanan cu tin di    prevencion y screening pa        tica anualmente.                 e malesanan aki.
PAHO a anuncia di lo bay          haber cu salud directamente,    cancer di pecho y cancer na      Segun expertonan di PAHO/        E donacion lo sostene edu-
duna e suma di $2.57 mi-          por salba bida, y yuda crea     boca di matriz, e cancer mas     WHO, acceso na screen-           cacion publico riba cancer
yon pa tres aña, na Pan           comunidad mas resistente.”      comun bou hende muhe             ing di calidad pa diagnostica    di pecho y cancer na boca
American Health Organi-           E donacion nobo di e funda-     Latino Americano y Cari-         trempan di cancer y mehora-      di matriz den media cu pro-
zation (PAHO). Asina aki          cion ta e prome pa PAHO y       bense. Nan ta responsabel        cion den educacion di can-       mocion di salud. Esunnan di
PAHO por sigui cu nan             lo expande e capacidad di e     pa 120,000 hende muhe cu         cer, tratamento y cuido por      cuido primario lo beneficia
trabou den vigila, preve-         agencia mundialmente mas        ta perde su bida y mas cu        reduci morto innecesario di      di material pa guia di salud
ni, educa y control male-         grandi riba salud publico pa    400,000 caso nobo diagnos-                                        y tayer di stakeholder lo en-
sanan contagioso y cancer         colecta, analisa y comparti                                                                       foca riba screening a base di
bou hende muhe.                   data real riba malesa conta-                                                                      evidencia y peliger pa human
“E peso di un malesa por          gioso, specialmente menin-                                                                        papilloma virus (HPV) cu ta
wordo reduci bastante si La-      gococcal, influenza y den-                                                                        causa cancer na boca di ma-
tino America y Caribe for-        gue. Meningococcal ta afecta                                                                      triz.
tifica nan capacidad di nan       mayoria mucha y adolescen-                                                                        “Nos ta gradici cu fundacion
sistema di salud pa preveni,      te y por mata te cu 50% den                                                                       PAHO a haci un donacion
detecta y responde trempan        caso cu esaki no wordo trata.                                                                     asina significante cu lo per-
na malesanan,” Jennie Ward        Dengue algo cu ta crece den                                                                       miti nos continua cu e trabou
– Robinson, presidente y          Caribe a aumenta 30 biaha                                                                         critico cu nos tin pa com-
CEO di fundacion PAHO a           mas den e continente Ameri-                                                                       bati malesanan contagioso y
bisa. “Nos donacion lo yuda       cano den e ultimo 50 aña y                                                                        prevencion,” segun director
transforma vigilancia, pre-       cu mas di 1.1 miyon caso a                                                                        di PAHO Carissa Etienne.
vencion y control di algun di     wordo raporta na 2014.                                                                            “Miho prevencion y control
e malesanan mas importante                                                                                                          di ambos tipo di malesa lo
cu ta plaga comunidad den                    Donacion                                                                               salba bida y mehora calidad
diferente region. Door di ad-     E donacion tambe lo yuda                                                                          di bida, special bou di gru-
                                  cu conscientisacion riba                                                                          ponan mas vulnerabel.q
   1   2   3   4   5   6   7