Page 35 - AM220202
P. 35

Djasabra 29 di Yanüari 2022                                                                                                           13
       12                                                                                     Djamars 1 febrüari 2022


         Den tur kultura ta hasi uso    Kolónan den nos selebrashon                                                       pu akí di speransa di e peni-
       di simbolismo di kolónan, tan-                                                                                     tensia ku ta Kuaresma. Luter-
       tu pa e bida sosial komo pa                                                                                        anonan, for di 1978, a disidí
       ekspreshon religioso. E ban-                                                             ta identifiká situashon di di  utilisá  e  koló  blou  pa
       dera nashonal òf un partido                                                              piká ku koló kòrá: “ Boso Atvènt: i ta basa nan mes,
       polítiko òf  un grupo deportivo                                                          pikánan ta kòrá manera presisamente, den e doku-
       tin, por ehemplo, nan kolónan                                                            sanger, pero nan por bira mentonan di nos antiguo liturg-
       propio, ku ta bini na representá                                                         blanku manera lechi; nan ta ia hispanomozárabe. Tambe e
       e entidat.                                                                               kòrá manera kandela, pero lo por ta un lila mas suave.
         Den kada kultura e simbolis-                                                           nan por bira blanku man-     Ta usa lila pa selebrashon-
       mo akí por ta distinto. Na                                                               era  lana  puru”  (Isaías nan di penitensia. I tambe pa
       Hapon, por ehemplo, por ek-                                                              1,18).                    entiero, pa loke ántes tabata
       spresá luto, ademas ku e koló                                                               Kòrá ta awor koló di utilisá pretu. Tabata e Konsil-
       pretu, tambe ku e koló blanku.                                                           Djadumingu  di  Rama, io ku tabata ke ku den e len-
       Miéntras ku einan e koló mas                                                             Bièrnè  Santu,  pa  su guahe di entieronan kristian lo
       noble ta lila, pasobra e ta den e                                                        aproksimashon na e Krus; tin  un  tono  di  speransa
       eskudo imperial.                                                                         di e fiesta di Pentekòster, Paskual: a nota esaki den
         Den liturgia kristian, durante                                                         pa e kandela di e Spiritu, orashonnan, den kanto i tam-
       e promé siglonan no ta parse                                                             Triunfo di e Krus glorioso be  den  kambio  di  koló.
       ku lo tabatin un norma general  E kolónan akí ta referí na  na blanku, E vensedónan di dia 14 di sèptèmber; fiestanan
       en kuantu kolónan. Lo úniko ku bistínan di e ministronan - sto-  Apokalípsis ta kubrí di lenen di apòstelnan, evangelistanan i Tin otro kolónan ménos
       nan tabata tene na kuenta tabata la,  kasuya - i tambe pañanan  blanku i riba kabai blanku. E tur mártir, pasobra nan a duna frekuente.
       ku pa e dianan mas festivo ku por dòrna e altar, ambón   gloria di Kristu ta ser sim- testimonio ku nan bida di nan fe  - Koló ros ta distinguí e
       tabata skohe kolónan mas bibu òf tabernakel.             bolisá den e esena di Trans- den Kristu. Ta selebrá Konfir- djadumingunan “Gaudete”, na
       (den Oriente, prinsipalmente, di                         figurashon ku pañanan blanku mashon den blanku, pero tam- mitar di Atvènt, i “Laetare”, na
       vários koló), i pa tempunan di Simbolismo i uso dikolónan  komo lus.                 be por den kòrá, suprayando mitar di Kuaresma.
       penitensia, kolónan mas skur i                              Ta pesei pañanan di e min- donashon di e Spiritu.         - Ta usa koló blou for di
       oustero. For di Konsilio di - Blanku ta entre nos un koló  istronan ta blanku den Pasku                            siglo XIX na Spaña i algun
       Trento, den siglo XVI, a yega alegre, ku di entrada ta sugerí  di  Nasementu,  Pasku  di - Bèrdè ta e koló di  vegetas- pais di Amérika pa e fiesta di
       na un sierto kódigo, bastante limpiesa, fiesta i lus. Ta pesei  Resurekshon, den fiestanan hon, di kresementu, di bida. Immaculata.
       paresido na esun aktual, pa uso el  a kombertí den símbolo di  di Señor (a no ser ku ta referí Di einan ta bini diverso simbolis-  - Segun un tradishon anti-
       di kolónan litúrgiko. Manera e inosensia, di puresa i di  ale-  na e Krus) i di la Bírgen, asi- mo: speransa, bida, puresa di guo, den Fransia tin be nan a
       Misal ta bisa, kada Konferen- gria. E bistí blanku di e novia  na manera den esnan di san- naturalesa, serenidat (“bèrdè” di utilisá  koló  shinishi  pa
       siá Episkopal “por studia i pro- ta, den nos kultura, un di e sím-  tunan ku no ta mártir. Tambe lusnan di tráfiko komo paso Kuaresma.
       poné adaptashonnan ku ta re- bolonan mas signifikativo.  pa selebrashon di Boutismo, liber).                          - Koló di oro, pa noblesa
       spondé mihó na e nesesidatnan   E angel ku ta aparesé ban-  di Matrimonio i di Unshon di  Den e kultura aktual bèrdè di su materialnan, por ek-
       i modanan di ser i pueblonan” da di e graf pa anunsiá ku  enfermo, si e ta ku misa. ta símbolo di movementunan spresá un selebrashon par-
       (n. 308).                    Hesus a resusitá, ta bai bistí  Blanku ta, por tantu, e koló ekológiko, di defensa di natu- tikularmente festivo i solèm.
                                                                privilegiá di e fiesta kristian, ralesa kontra korupshon i ma-
                                                                komo ekspreshon di lus, ale- nipulashon humano. Ounke tam- Dikon tin kolónan?
           Miedu di ta diferente                                gria i bida ku Dios ta komu- be bisa di algu òf di un persona
                                                                                            ku     “e ta bèrdè” por indiká E variedat di kolónan di nos
                                                                niká ku nos.
         Pronto Hesus por a mira di moda» ta imponé riba nos                                falta di madures.             liturgia tin, segun e Misal (n.
       loke e tabata por a spera di su gestonan, maneranan, lengua-  - Pretu, por kontrario, ta  Den liturgia, bèrdè ta e koló 307), dos finalidat.
       propio pueblo. E evangelistan- he, ideanan, aktitutnan i po-  nengashon di koló, apesar di di e Tempu Ordinario: e 34  a) Nan ta yuda na sintonisá
       an no a skonde pa nos e resist- sishonnan ku nos mester de-  e noblesa ku e tambe por simannan den kua no ta selebrá mihó ku e misterionan ku nos
       ensia, skandal i kontradikshon fendé.                    kompartí i ku ta hasié ta un misterio konkreto di Kristu, ta  selebrá:  diversidat  di
       ku el a topa kuné, inkluso den  Mester di hopi kurashi pa  periódikamente e koló di sino e konhunto di e Historia di kolónan den pañanan sagra-
       e ambientenan mas serkano. Su ta fiel na e propio konviks-  moda.                    salbashon i, prinsipalmente, e do tin komo fin ekspresá mas
       aktuashon liber i di liberashon honnan, ora henter mundu ta  Pretu ta rekordá        selebrashon semanal di djadum- efikasia, ainda di forma ekste-
       a resultá demasiado molestoso. akomodá i adaptá na «loke tin   spontáneamente skuridat, ingu komo “dia di Señor”. rior, e karakterístikanan di e
       Su komportamentu a pone  de- aden». Ta mas fásil biba sin  anochi, falta di lus, i ta pesei Bèrdè, koló di kresementu, di misterionan ku ta selebrá”.
       masiado interesnan den peliger. un  proyekto personal di bida,  e ta simbolisá perdishon, des- speransa i di bida, ta apuntá asi-  b) Nan tin e pedagogia di
         Hesus sa esaki for di inisio lagando nos ser hibá pa false-  grasia, piká. E ta e koló típi- na na e frutanan di bida ku a lo e variedat i dinámika di un
       di su aktividat profétiko. Ta difí- dat. Ta mas fásil instalá nos  ko di duelo i di tristesa.  largu di aña mester produsí e Aña Kristian ku ta bai kon-
       sil pa un persona ku ta disidí pa kómodamente den bida i biba  Den liturgia, pretu tabata misterio di Pasku di Nasemen- dusiendo nos pa e misterio-
       aktua skuchando Dios fielmente segun loke nan ta dikta nos di  durante siglonan e koló di tu òf di Pasku di Resurekshon nan i aktitutnan gradual: “e ta
       ta ser bon aseptá den un pueb- pafó.                     Atvènt i Kuaresma. Awor el ku nos a selebrá den “tempunan ekspresá tambe e sentido pro-
       lo ku ta biba ku lomba pE.      Na komienso kisas un per-  a keda mas degradá: ku ta fuerte”.                      gresivo di e bida kristian a lo
       «Ningun profeta ta bon mirá sona te ainda ta skucha e bos  keda  únikamente  komo                                  largu di aña litúrgiko”.
       den su tera».                interior akí ku ta bis’é ku es-  fakultativo den entiero i so- - Lila ta e koló diskreto, serio,  Ta despues di un Kuares-
         Nos kreyentenan no mester aki no ta e kaminda adekuá   bra selebrashonnan di defun- ainda denter di su elegansia.  ma den kua lila a dominá, nos
       lubidá. Bo no por pretendé si pa krese komo persona ni   tunan, aunke ku kada be ta     Ta pesei, su simbolismo ta ta pasa pa selebrá Pasku di
       sigui Hesus fielmente i no pro- komo kreyente. Pero pronto  usa lila mas. Pa e kaso di apuntá na penitensia, na tristesa Resurekshon na blanku, i ku
       voká, di algun manera, reaks- nos ta trankilisá. Nos no ke  muchanan chikí, e koló mas i na doló.                  e Pasku akí ta konkluí ku
       hon, krítika i hasta rechaso di pasa dor di un «apnormal» òf  adekuá ta blanku.         Segun den kua kulturanan, kòrá  di  e  Spiritu  den
       esnan, pa diverso motibu, no un «straño». Nos ta mas sigur                           tambe na reinado i noblesa.   Pentekòster, tin su pedagogia.
       por ta di akuerdo ku un aser- sin sali di e trupa.       - Kòrá ta trese nos na e ima-  Ta utilisá lila den selebras- Pues ta selebrá fiestanan di
       kamentu evangéliko di bida.     I asina nos ta sigui kanan-  ginashon di kandela i sanger. honnan di Atvènt i di Kuares- mártirnan na kòrá i esnan di
         Ta resultá no difísil biba kon- do. Den trupa. Miéntras e  E ta un koló “agresivo”, ku ma: dos tempu den kua nos ta la Bírgen na blanku.
       tra e koriente. Nos tin miedu di Evangelio ta sigui  invitando  por simbolisá sentido di kul- prepará ku un tono di mayor  Koló, komo elemento vi-
       ta diferente. Masha tempu e ta nos na ser fiel na e proyekto  pa (esnan ku ta drama sanger ousteridat e fiestanan di Pasku sual simpel pero efikas, unien-
       na moda «ta na moda». I no di Hesus, inkluso nos haña    di otronan tin mannan kòrá), di Nasementu i di Pasku di do su mes na otronan mas
       únikamente ora ta trata di haña krítika òf rechaso di parti di e  di peliger (e “stòp” di lus di Resurekshon. (Pa Atvènt lo por importante manera lekturan-
       e paña i invierno òf di skohe e sosiedat i inkluso denter di  tráfiko) i tambe amor.  pensa den futuro den un koló an, orashonnan i kanto, ke
       kolónan di verano. E «diktado Iglesia.                      Profetanan parse di taba- distinto di lila, pa distinguí e tem- yuda nos selebrá nos fe mihó.
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40