Page 10 - HOH
P. 10

a7
                                                                                                          salud Diahuebs 21 augustus 2025
                        Remedi nobo contra malaria pa baby ta renoba speransa den


                                                    trahadornan di salud na Uganda


            (AP)—Alice Nekesa no ta-                                                                                            salud tratando baby.
            bata sa cu e tabata infecta
            cu parasitonan cu ta causa                                                                                          E  Consorcio  di  Malaria,  un
            malaria  te  ora  tabata  de-                                                                                       organisacion  NGO  basa  na
            masiado laat. E tabata den                                                                                          Londres,  a  describi  den  un
            su  di  cuatro  luna  di  em-                                                                                       declaracion  e  aprobacion  di
            baraso  aña  pasa  ora  el  a                                                                                       Coartem Baby como “un stap
            cuminsa  sangra,  despues                                                                                           grandi  pa  dilanti  pa  salba  e
            a  perde  baby  pa  via  di  e                                                                                      bida di muchanan hoben den
            malaria den dje cu no a ser                                                                                         paisnan afecta pa malaria.”
            trata.
                                                                                                                                Ademas  di  Uganda,  e  me-
            E campesino Ugandes a bisa                                                                                          dicamento  lo  ser  suministra
            recien cu e ta tristo pa perde                                                                                      pa  Burkina  Faso,  Costa  di
            loke  lo  mester  tabata  su  se-                                                                                   Marfil,  Kenia,  Malawi,  Mo-
            gundo yiu “pasobra mi no a                                                                                          zambique,  Nigeria  y  Tanza-
            descubri e malaria y trat’e di                                                                                      nia, segun e grupo a bisa.
            trempan.”
                                                                                                                                Jane Nabakooza, un pediatra
            Trahadornan  di  salud  na                                                                                          cu  e  programa  di  control  di
            Uganda  sa  reporta  caso-                                                                                          malaria na Uganda, a bisa cu
            nan  asina  frecuentemente  y                                                                                       e  ta  anticipa  cu  gobierno  lo
            a  mira  baby  nace  drumi  of                                                                                      haci Coartem Baby gratuita-
            baby cu keintura cu ta muri                                                                                         mente disponible pa pashent-
            algun dia despues pa via di e                                                                                       nan,  hasta  despues  di  perde
            malaria. E mortonan ta parti                                                           go”  pa  hacie  mas  agradable  financiamento  ora  Merca  a
            di  un  conteo  di  morto  mas                                                         pa baby, el a bisa. Durante e  haci  recortenan  den  e  pro-
            amplio conecta cu e malesa di                                                          temporada di malaria, cual ta  grama di ayudo global na co-
            sangura, esun mas mortal den                                                           coincidi cu periodonan di yo-  mienso di aña.
            Africa,  pero  uno  cu  ta  facil-                                                     bida dos biaha pa aña, rijnan
            mente tratable den adultonan                                                           largo di pashent ta crece pafo  Algun financiamento di ma-
            cu ta busca cuido medico na                                                            di centronan di cuido medico  laria  for  di  fuentenan  exte-
            tempo.                                                                                 na  Uganda.  Hopi  di  nan  ta  rior,  incluyendo  e  Fondo
                                                                                                   hende muher cu baby wanta.  Global  pa  Combatimento  di
            Te  recien,  un  buraco  grandi                                                                                     AIDS,  Malaria  y  Tuberculo-
            den  tratamento  di  malaria                                                           Trahadornan  di  salud  awor  sis, ta keda disponible pa pro-
            tabata  con  pa  cuido  pa  baby                                                       ta entrena pa compronde cu  gramanan  manera  flitmento
            infecta  cu  e  malesa  y  cu  no                                                      “malaria  por  presente  entre  di sangura paden di cas cu ta
            tabata  suficiente  fuerte  pa  ti pa humano via e pica di e  Ugandes  di  Kampala,  a  bisa  baby  recien  naci,”  hasta  ora  plama  e  parasito  cu  ta  causa
            ricibi  medicamento  regular.  sanguranan infecta cu ta biba  cu  e  ta  kere  Coartem  Baby  otro  malesanan  peligroso  malaria.
            Esey  a  cambia  luna  pasa  ora  y cria den awa para.    lo  ta  disponible  “pronto”  y  manera sepsis ta presente, Se-
            reguladornan medico di Sui-                               cu un prioridad ta sensibilisa  rufusa a bisa.            Pa via di e deficit den finan-
            sa a aproba un medicina di e  E  medicamento  aproba  pa  hende cu ta aceptando trata-                              ciamento, “nos ta enfoca riba
            compania  farmaceutico  No-  autoridadnan  Sueco,  conoci  mento.                      “Si  nan  no  expande  nan  in-  esnan cu di berdad ta vulner-
            vartis pa baby cu ta pisa entre  como Coartem Baby den al-                             vestigacionnan  pa  tambe  so-  able  na  formanan  severo  di
            2 pa 5 kilogram.             gun pais y Riamet Baby den  Algun farmacia priva ya tin ac-  specha malaria, e ora esaki ta  malaria  y  mortonan  di  ma-
                                         otronan,  ta  un  combinacion  ceso na Coartem Baby, “cual  keda sin descubri,” el a bisa,  laria, y esakinan ta muchanan
            Nan  a  bisa  cu  e  tratamento,  di  dos  antimalarial.  E  ta  un  tin sabor di apelsina y man-  papiando  di  trahadornan  di  bao 5 aña di edad,” el a bisa.
            un pildo cu ta bira un siroop  dosis  mas  abao  di  un  pildo
            den awa, a ser aproba den co-  anteriormente aproba pa otro
            ordinacion cu e Organisacion  gruponan di edad, incluyen-
            Mundial  di  Salud  (WHO)  do pa muchanan mas grandi.
            bao di un proceso di autorisa-  Prome  cu  Coartem  Baby,
            cion acelera pa yuda paisnan  medicinanan    antimalarial
            den  desaroyo  haya  e  trata-  designa  pa  muchanan  mas
            mento necesario.             grandi  a  ser  administra  pa
                                         baby cu ahustenan cuidadoso
            E  poblacion  Africano  di  pa asina preveni sobredosis of
            1,5 biyon a conta pa 95% di  toxicidad.
            casi  597.000  caso  di  malaria
            mundial  den  2023,  segun  Autoridadnan  Ugandes,  ken
            WHO. Mas cu tres kwart di  ta trahando pa actualisa e li-
            e  mortonan  ey  tabata  entre  ñanan di guia clinico pa trata
            muchanan.  Na  Uganda,  un  malaria, ta bisa cu e medici-
            pais den oriente di Africa cu  na nobo lo ser suministra lo
            un  poblacion  di  45  miyon  mas  pronto  posible.  E  ta  no
            hende,  tabatin  12,6  miyon  ta disponible ainda den hos-
            caso di malaria y casi 16.000  pitalnan publico. E desaroyo
            morto den 2023. Hopi tabata  di Coartem Baby a duna hopi
            muchanan mas jong cu 5 aña  speransa,  y  trahadornan  di
            y hende muher na estado, se-  salud ta bisa cu e medicina lo
            gun e organisacion.          salba e bida di hopi baby.

            Nigeria, Congo y Uganda—     Ronald  Serufusa,  e  oficial
            den e orden ey—ta e paisnan  mas halto di malaria pa e dis-
            mas afecta pa malaria, cual ta  trito di Wakiso, cual ta com-
            un malesa parasitico transmi-  parti  frontera  cu  e  capital
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15