Page 4 - bon-dia-aruba-20250206
P. 4

A4   LOCAL
                  Diahuebs 6 Februari 2025
            Raad van Advies ta enfatisa e importancia y necesidad di un organisacion


                                            gubernamental chikito pero mas efectivo


            Den  su  relato  anual  di                                                                                          tinuamente,  unda  gobierno
            2024  Raad  van  Advies  ta                                                                                         mester  enfrenta  desafionan
            remarca e importancia di                                                                                            nobo  tur  dia,  e  tarea  di  go-
            structura  di  organisacion                                                                                         bierno  no  por  keda  estatico.
            gubernamental, e manera                                                                                             Raad van Advies ta señala cu
            con  ministerionan  ta  ser                                                                                         cambionan  grandi  manera
            estableci y conforma, y in-                                                                                         climatologia  y  cambio  cli-
            dependisacion  di  instan-                                                                                          matico,  transicion  energet-
            cianan  gubernamental.  E                                                                                           ico,  desaroyo  demografico(
            Conseho  ta  subraya  pun-                                                                                          incluyendo  embehecimento
            tonan cu ta importante pa                                                                                           di  populacion),  reforma  den
            considera na momento di                                                                                             cuido  di  salud,  calidad  di
            forma  ministerionan  den                                                                                           educacion,  diversificacion  di
            e gabinete nobo cu pronto                                                                                           e economia pa reduci depen-
            lo mester ser nombra.                                                                                               dencia di turismo, digitalisa-
                                                                                                                                cion  y  seguridad  cibernetico
            Raad  van  Advies  ta  remarca                                                                                      y tension geopolitico.
            cu desde cu Aruba a haya su
            Status  Aparte,  ta  practica  cu                                                                                   Raad  van  Advies  ta  subraya
            cada  biaha  cu  un  gobierno                                                                                       cu tur esaki ta desafionan cu
            nobo  ta  tuma  poder,  ta  haci                                                                                    ta mas grandi cu un periodo
            un redistribucion di e porta-                                                                                       di gobierno di cuater aña y ta
            folionan y ta ahusta e Lands-  Raad van Advies a señala cu  cla  y  unifica.  Esaki  ta  nifica  un  cierto  tipo  di  independi-  pidi un bista cla y un enfoke
            verordening  pa  Estableci-  ademas  den  e  gobiernonan  cu e areanan di politica cu ta  sacion;  e  sosten  financiero   integra.
            mento di Ministerionan.      anterior, hopi departamento,  relaciona  na  otro  mester  ser  ta keda cortico den hopi di e

                                         autoridad  y  entidad  nobo  integra den un mesun minis-  splicacionnan; e rol asigna na   E Conseho a agrega cu hopi
            E  areanan  politico,  (y  e  in-  a  ser  crea,  manera  Directie  terio riba base di un analisis  e minister den e entidadnan   biaha, no ta ser teni na cuenta
            stancianan   gubernamental   voor  Innovatie,  Dienst  voor  obhetivo.                 publico  autonomo  ta  contra   cu algun tareanan di gobier-
            of empresanan publico cu ta   Kinderen  en  Jeugd,  Direc-                             e  intento  pa  crea  un  distan-  no, cu tabata util na su mo-
            pertenece  na  esaki),  e  per-  tie  Ouderenzaken,  Bureau  P’esey  e  Conseho  ta  pre-  cia for di politica; no tin nor-  mento,  por  a  perde  su  rel-
            sonanan  huridico  publico,   Multidisciplinair  Centrum,  senta  un  propuesta  pa  un  manan concretamente estab-  evancia. Nan ta indica cu un
            fundacionnan  (di  gobierno)   Coördinatiebureau  Overhe-  Landsverordening  Instelling  leci  den  leynan  pa  garantisa   evaluacion bon por laga mas
            y NV-nan (di gobierno y su   idssubsidies,   Coördinatie-  Ministeries  2025,  den  cual  supervision  y  control,  loke   personal  y  recursonan  dis-
            filialnan) ta pasa di un min-  bureau Fiscale Zaken, y Bu-  e  cantidad  di  ministerionan  ta crea problema pa cumpli-  ponibel pa tarea nobo y mas
            isterio  pa  otro  cada  gabinete   reau Integriteit.     ta  limita  na  shete  ministe-  mento,  y  hende  no  por  ser   prioritario.
            nobo  (cu  algun  excepcion)                              rio  pensando  riba  control  di  obliga pa sigui regulacionnan.
            y  ministerionan  nobo  ta  ser   Mientras  cu  algun  otro  or-  gastonan di gobierno y e im-                      Na mesun momento, e Con-
            crea.                        ganismo  manera  Aruba  In-  portancia di un organisacion  E  Conseho  ta  resalta  cu  ta   seho a señala, e factornan di
                                         vestment    Agency,Directie  gubernamental  chikito  pero  parce  cu  e  problemanan   economia, finanzas y politica
            E Conseho ta indica cu aunke   Immigratie  en  Naturalisatie  mas efectivo.            structural  den  gobierno  no   ta influencia e rol y funcion
            ta comprendibel cu un gobi-  Aruba,  Bureau  Innovatie  en                             ta ser soluciona na e raiz. No   di gobierno, loke ta crea cam-
            erno  nobo  ta  trece  un  otro   Bureau  Culturele  Ontwik-  Raad van Advies ta splica cu  tin un analisis profundo di e   bionan regularmente. E deci-
            enfoke y cambio di direccion,   keling en Nationaal Erfgoed  idealmente,  e  structuracion  problema,  despues  di  cual  e   sion di cual ta tarea di gobier-
            nan  a  bisa  hopi  biaha  cu  e   a ser elimina.         di ministerionan mester keda  gobierno  por  traha  riba  un   no ta, segun Raad van Advies,
            forma aki ta crea duda y por                              stabiel  den  cambio  di  gobi-  solucion  optimalmente  cu   den gran parti un escogencia
            afecta  e  unidad,  continuidad   Raad  van  Advies  a  agrega  erno, y solamente mester su-  e  personal  y  medionan  ex-  politico.
            y consistencia di politica.  cu  den  algun  area  politico  a  fricambio  minimo  den  caso  istente.  Enbes  di  esaki,  nan
                                         separa  instancianan  politico  esaki ta necesario.       ta remarca, e solucion ta ser   Sinembargo  semper  lo  tin
            Raad van Advies ta señala cu   di instancianan di ehecucion,                           busca  constantemente  den   tarea  fundamental  cu  gobi-
            den e gabinete anterior, e dis-  mientras cu e decision pa crea  E Conseho ta señala cu apart  creacion  di  un  entidad  au-  erno  mester  asumi  pa  pro-
            tribucion  di  ministerionan   esakinan ta mustra cu nan tin  di  e  fragmentacion  den  go-  tonomo,  ya  sea  publico  of   teha interes publico, manera
            no tabata cla of logico (cu al-  mesun obhetivo y ta comple-  bierno,  e  ola  persistente  di  priva, of den forma di un de-  garantisa  derechonan  funda-
            gun excepcion), y hopi biaha   ta otro.                   independisacion  ta  un  otro  partamento, bureau of servi-  mental,  mantene  orden  pu-
            tabata falta motivacion cla pa                            tema  importante  riba  cual  cio nobo.                   blico y seguridad.
            e  conbibencia  di  e  ministe-  E Conseho ta subraya cu, sin  nan a duna conseho hopi bi-                          Como tambe proteha y me-
            rionan.  Ademas,  e  Conseho   kita  e  importancia  di  e  en-  aha durante e ultimo añanan.  Raad  van  Advies  ta  subraya   hora e sectornan vital manera
            ta  indica  cu  tampoco  tabata   tidadnan nobo, e manera den                          cu e resultado di esaki ta cu   electricidad,  suministro  di
            cla pa ki motibo temanan di   cual  e  organisacion  di  gobi-  Den figura 1 por mira un re-  e problema ta ser poni na dis-  petrolio,  internet  y  comuni-
            mesun politica cu ta depende   erno  a  ser  cambia  a  resulta  sumen di e instancianan cu a  tancia,  cu  consecuencianan   cacion  di  dato,  awa  potabel,
            di  un  enfoke  integral  tabata   den  menos  transparencia,  bira autonomo den e ultimo  negativo  pa  e  implementa-  maneho di vuelo y avionnan,
            dividi entre diferente minis-  fragmentacion  den  ehecu-  10 aña, of cu ta den plan pa  cion. Por ehempel, si ley no   maneho  di  barconan,  trans-
            terionan.                    cion di tarea gubernamental,  ser  independisa.  E  indepen-  tin normanan cla, ta bira difi-  accionnan  di  pago,  servicio
                                         riesgo cu algun tarea ta cubri  disacion  anuncia  di  Directie  cil pa tuma medida di control   di  emergencia  y  instancia
            Como  ehempel  nan  a  men-  den mas di un instancia of ta  Luchtvaart  no  ta  inclui  den  y  aplicacion,  loke  ta  laga  e   medico.
            ciona e politica di naturalesa   keda sin ser realisa, falta di un  e figura, pasobra pa momen-  problema persisti.
            cu tabata den un ministerio,   sistema cu ta usa experiencia  to  di  finalisacion  di  e  relato  E conseha ta señala cu e situa-  Raad van Advies ta enfatisa cu
            mientras  cu  infrastructura  y   anterior pa siña (self-learning  anual, e Conseho ainda no a  cion aki ta laga pensa cu tin un   ta fundamental pa re-evalua e
            desaroyo teritorial tabata den   capacity), y menos efectividad  ricibi e diseño final di esaki.  falta di capacidad di goberna-  tarea di gobierno y ta presen-
            otro  ministerio.  Raad  van   di politica y menos eficiencia                          cion den e gobierno central,   ta un plan di accion pa logra e
            Advies  ta  resalta  cu  tal  divi-  den ehecucion di gobierno.  Raad van Advies ta splica cu  no  solamente  pa  reconoce   meta aki.
            sion por solamente logra exi-                             den  mayoria  di  e  proposi-  algun desaroyo sino tambe pa
            to si tin un bista cla y unifica   Pa logra un reestructuracion  cionnan  pa  independisacion  maneha y dirigi esaki den un   Mas  tocante  plan  di  accion
            como  base.  Si  e  areanan  aki   di gobierno cu ta mas efectivo  no tin un motivacion cla den  manera efectivo.   presenta pa Raad van Advies
            ta  den  mesun  ministerio,  ta   y cu un sector publico cu ta  e splicacion, caminda ta mus-                       y  informacion  tocante  e  re-
            mas facil pa desaroya y imple-  traha bon, Raad van Advies ta  tra e necesidad pa independi-  E Conseho ta remarca cu den   lato  anula  di  2024  den  nos
            menta un politica consistente   indica cu mester tin un bista  sacion,  y  e  rason  pa  opta  pa  un mundo cu ta cambia con-  siguiente edicion di Bon Dia
            y efectivo.                                                                                                         Aruba.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9