Page 4 - bon-dia-aruba-20250206
P. 4
A4 LOCAL
Diahuebs 6 Februari 2025
Raad van Advies ta enfatisa e importancia y necesidad di un organisacion
gubernamental chikito pero mas efectivo
Den su relato anual di tinuamente, unda gobierno
2024 Raad van Advies ta mester enfrenta desafionan
remarca e importancia di nobo tur dia, e tarea di go-
structura di organisacion bierno no por keda estatico.
gubernamental, e manera Raad van Advies ta señala cu
con ministerionan ta ser cambionan grandi manera
estableci y conforma, y in- climatologia y cambio cli-
dependisacion di instan- matico, transicion energet-
cianan gubernamental. E ico, desaroyo demografico(
Conseho ta subraya pun- incluyendo embehecimento
tonan cu ta importante pa di populacion), reforma den
considera na momento di cuido di salud, calidad di
forma ministerionan den educacion, diversificacion di
e gabinete nobo cu pronto e economia pa reduci depen-
lo mester ser nombra. dencia di turismo, digitalisa-
cion y seguridad cibernetico
Raad van Advies ta remarca y tension geopolitico.
cu desde cu Aruba a haya su
Status Aparte, ta practica cu Raad van Advies ta subraya
cada biaha cu un gobierno cu tur esaki ta desafionan cu
nobo ta tuma poder, ta haci ta mas grandi cu un periodo
un redistribucion di e porta- di gobierno di cuater aña y ta
folionan y ta ahusta e Lands- Raad van Advies a señala cu cla y unifica. Esaki ta nifica un cierto tipo di independi- pidi un bista cla y un enfoke
verordening pa Estableci- ademas den e gobiernonan cu e areanan di politica cu ta sacion; e sosten financiero integra.
mento di Ministerionan. anterior, hopi departamento, relaciona na otro mester ser ta keda cortico den hopi di e
autoridad y entidad nobo integra den un mesun minis- splicacionnan; e rol asigna na E Conseho a agrega cu hopi
E areanan politico, (y e in- a ser crea, manera Directie terio riba base di un analisis e minister den e entidadnan biaha, no ta ser teni na cuenta
stancianan gubernamental voor Innovatie, Dienst voor obhetivo. publico autonomo ta contra cu algun tareanan di gobier-
of empresanan publico cu ta Kinderen en Jeugd, Direc- e intento pa crea un distan- no, cu tabata util na su mo-
pertenece na esaki), e per- tie Ouderenzaken, Bureau P’esey e Conseho ta pre- cia for di politica; no tin nor- mento, por a perde su rel-
sonanan huridico publico, Multidisciplinair Centrum, senta un propuesta pa un manan concretamente estab- evancia. Nan ta indica cu un
fundacionnan (di gobierno) Coördinatiebureau Overhe- Landsverordening Instelling leci den leynan pa garantisa evaluacion bon por laga mas
y NV-nan (di gobierno y su idssubsidies, Coördinatie- Ministeries 2025, den cual supervision y control, loke personal y recursonan dis-
filialnan) ta pasa di un min- bureau Fiscale Zaken, y Bu- e cantidad di ministerionan ta crea problema pa cumpli- ponibel pa tarea nobo y mas
isterio pa otro cada gabinete reau Integriteit. ta limita na shete ministe- mento, y hende no por ser prioritario.
nobo (cu algun excepcion) rio pensando riba control di obliga pa sigui regulacionnan.
y ministerionan nobo ta ser Mientras cu algun otro or- gastonan di gobierno y e im- Na mesun momento, e Con-
crea. ganismo manera Aruba In- portancia di un organisacion E Conseho ta resalta cu ta seho a señala, e factornan di
vestment Agency,Directie gubernamental chikito pero parce cu e problemanan economia, finanzas y politica
E Conseho ta indica cu aunke Immigratie en Naturalisatie mas efectivo. structural den gobierno no ta influencia e rol y funcion
ta comprendibel cu un gobi- Aruba, Bureau Innovatie en ta ser soluciona na e raiz. No di gobierno, loke ta crea cam-
erno nobo ta trece un otro Bureau Culturele Ontwik- Raad van Advies ta splica cu tin un analisis profundo di e bionan regularmente. E deci-
enfoke y cambio di direccion, keling en Nationaal Erfgoed idealmente, e structuracion problema, despues di cual e sion di cual ta tarea di gobier-
nan a bisa hopi biaha cu e a ser elimina. di ministerionan mester keda gobierno por traha riba un no ta, segun Raad van Advies,
forma aki ta crea duda y por stabiel den cambio di gobi- solucion optimalmente cu den gran parti un escogencia
afecta e unidad, continuidad Raad van Advies a agrega erno, y solamente mester su- e personal y medionan ex- politico.
y consistencia di politica. cu den algun area politico a fricambio minimo den caso istente. Enbes di esaki, nan
separa instancianan politico esaki ta necesario. ta remarca, e solucion ta ser Sinembargo semper lo tin
Raad van Advies ta señala cu di instancianan di ehecucion, busca constantemente den tarea fundamental cu gobi-
den e gabinete anterior, e dis- mientras cu e decision pa crea E Conseho ta señala cu apart creacion di un entidad au- erno mester asumi pa pro-
tribucion di ministerionan esakinan ta mustra cu nan tin di e fragmentacion den go- tonomo, ya sea publico of teha interes publico, manera
no tabata cla of logico (cu al- mesun obhetivo y ta comple- bierno, e ola persistente di priva, of den forma di un de- garantisa derechonan funda-
gun excepcion), y hopi biaha ta otro. independisacion ta un otro partamento, bureau of servi- mental, mantene orden pu-
tabata falta motivacion cla pa tema importante riba cual cio nobo. blico y seguridad.
e conbibencia di e ministe- E Conseho ta subraya cu, sin nan a duna conseho hopi bi- Como tambe proteha y me-
rionan. Ademas, e Conseho kita e importancia di e en- aha durante e ultimo añanan. Raad van Advies ta subraya hora e sectornan vital manera
ta indica cu tampoco tabata tidadnan nobo, e manera den cu e resultado di esaki ta cu electricidad, suministro di
cla pa ki motibo temanan di cual e organisacion di gobi- Den figura 1 por mira un re- e problema ta ser poni na dis- petrolio, internet y comuni-
mesun politica cu ta depende erno a ser cambia a resulta sumen di e instancianan cu a tancia, cu consecuencianan cacion di dato, awa potabel,
di un enfoke integral tabata den menos transparencia, bira autonomo den e ultimo negativo pa e implementa- maneho di vuelo y avionnan,
dividi entre diferente minis- fragmentacion den ehecu- 10 aña, of cu ta den plan pa cion. Por ehempel, si ley no maneho di barconan, trans-
terionan. cion di tarea gubernamental, ser independisa. E indepen- tin normanan cla, ta bira difi- accionnan di pago, servicio
riesgo cu algun tarea ta cubri disacion anuncia di Directie cil pa tuma medida di control di emergencia y instancia
Como ehempel nan a men- den mas di un instancia of ta Luchtvaart no ta inclui den y aplicacion, loke ta laga e medico.
ciona e politica di naturalesa keda sin ser realisa, falta di un e figura, pasobra pa momen- problema persisti.
cu tabata den un ministerio, sistema cu ta usa experiencia to di finalisacion di e relato E conseha ta señala cu e situa- Raad van Advies ta enfatisa cu
mientras cu infrastructura y anterior pa siña (self-learning anual, e Conseho ainda no a cion aki ta laga pensa cu tin un ta fundamental pa re-evalua e
desaroyo teritorial tabata den capacity), y menos efectividad ricibi e diseño final di esaki. falta di capacidad di goberna- tarea di gobierno y ta presen-
otro ministerio. Raad van di politica y menos eficiencia cion den e gobierno central, ta un plan di accion pa logra e
Advies ta resalta cu tal divi- den ehecucion di gobierno. Raad van Advies ta splica cu no solamente pa reconoce meta aki.
sion por solamente logra exi- den mayoria di e proposi- algun desaroyo sino tambe pa
to si tin un bista cla y unifica Pa logra un reestructuracion cionnan pa independisacion maneha y dirigi esaki den un Mas tocante plan di accion
como base. Si e areanan aki di gobierno cu ta mas efectivo no tin un motivacion cla den manera efectivo. presenta pa Raad van Advies
ta den mesun ministerio, ta y cu un sector publico cu ta e splicacion, caminda ta mus- y informacion tocante e re-
mas facil pa desaroya y imple- traha bon, Raad van Advies ta tra e necesidad pa independi- E Conseho ta remarca cu den lato anula di 2024 den nos
menta un politica consistente indica cu mester tin un bista sacion, y e rason pa opta pa un mundo cu ta cambia con- siguiente edicion di Bon Dia
y efectivo. Aruba.