Page 41 - AWE1006_merged-1
P. 41
9
Djaweps 9 yüni 2022
WOWO I OREA PA PAPIAMENTU
+
Pa: Bòi Antoin
Mi t’ei atrobe. Fèrfelu manera semper. Ki- for di ‘puberteit’ na hulandes. E no ta malu. na – Chichi a kue su bònchi (bòndu) di paña
sas iritante, fastioso, molestioso. Mi sa ku e Pero mi ta haña e palabra ‘adolesensia’ mas pa hiba lòndri.
rúbrika aki ta un sumpiña den wowo di sierto bunita. Mi ta enkurashá nan pa usa e wèp-
hendenan ku ta skirbi. Kòrda ku mi no t’ei pa sait vertaal.nu. Mi a hasié ku ‘puberteit’. A ***
pretendé di ta sabelotodo den Papiamentu. sali: Nederlands adolescentie, puberteit – Un par di dia pasá den Mòru Bondia nan
Al kontrario. Tur dia mi ta siña. Tin biaha Spaans Adolescencia. Na papiamentu pues tabata papia tokante e deporte pinpòn, pero
tambe tin hende ku ta mustra mi riba fout- adolesensia (ortografia adaptá). kada bes tabata papia tambe di ‘tafeltennis’.
nan ku mi ta kometé. Mi ta atrapá mi mes Pakiko? No ta nesesario. Nos tin kaba e pa-
tambe di kometé sierto eror. Tin biaha mi ta *** labra pinpòn pa e deporte aki. Tin tènis i tin
kometé fayo intenshonal, kontra regla. Mi a No ta bèrgwensa ta usa dikshonario, wèp- pinpòn. Malu malu por usa tènis den mesa
splika kaba, si mi no ta kiboká, mi problema saitnan di tradukshon, pa yega na deskrip- komo sinónimo.
ku ‘aki’ i ‘akí’, refiriendo na ‘dit’ i ‘hier’. Pero shon di kos. Uso di bokabulario ta yuda am-
mi ta trata di kombertí pa por kumpli ku un plia bo bokabulario. E bon di vertaal.nu ta ku ***
regla ku kua mi no ta di akuerdo. bo pa kompará tradukshon di palabra den Reunionnan di Konsehero Insular tambe
otro idioma tambe. Mi mes ta hasié tin biaha ta yen di disparati. Ta papia di ‘vragenuurtje’.
*** ku portugues i italiano. Bo ta yega na resul- Makakeria. Usa simplemente ‘ora pa pre-
Mi ta ripará ku e ‘ekspertonan’ di Papia- tadonan sorprendente. gunta’, ‘espasio pa pregunta’, ‘ora di pun-
mentu, lingwistanan di salon, ta yega na si- tra’. Pasobra na Hulanda nan ta usa ‘vra-
erto desishonnan sin investigá bon. Manera *** genuurtje’, nos tambe mester kopia. Asina
e palabra ‘departamento’ ku ta rekonosé Ya ku e palabra sorprendente a kai. Hopi tambe ku e ekspreshon ‘insprekers’. Ki nodi
komo bon awor na lugá di departamentu. biaha por mira òf tende hende usa ‘sorpresá’, tin? No por usa simplemente por ehèmpel
A investigá pa tende ken ta bisa ‘departa- siendo ku korekto ta ‘sorprendé’. Meskos ‘ora di papia’, ‘pueblo na palabra’? Asina
mento’ i ken ta pronunsiá esaki komo ‘de- ku uso di ‘kompositá’ na lugá di ‘komponé’. tin mas variante. Otro barbaridat den Pa-
partamentu’. Ami personalmente nunka ta Paga tinu riba e dos palabranan aki. Keda piamentu: ‘Puntra pregunta’ na lugá di ‘hasi
bisa ‘departamento’. kòrda nan bon. No ta difísil pa kòrda. E sus- pregunta’. Dikon no djis usa: puntra. Asina
tantivonan ta: sorpresa i komposishon. ta evitá di papia kos robes.
***
Ta meskos ku nèshi – neishi, pèshi-pei- *** ***
shi, leshi-leishi.. Mi a atendé esaki kaba. Mayoria di hende ku ken mi papia ta tira Awendia kada bes ta topa ku e abre-
STCB ta saka komunikado kada bes skir- falta riba e kantidat di aksènt ku tin den nos viashon CEO. E ta zona interesante kisas,
biendo di nèshi di turtuga. E siman aki mi a palabranan na Papiamentu. Tin aksènt skèr- pero mi ta sigur ku mayoria di hende no sa
yama 10 fuente hende grandi pa puntra kiko pi i aksènt grave. Ehèmpel di aksènt skèrpi: kiko CEO ta nifiká. Mi tampoko no tabata sa.
nan ta bisa i kiko nan a lanta tende. Tur ta kumindá. Ku aksènt e ta saludá. Sin e ak- Pero mi a bai buska riba Internèt (google)
bisa ku ta neishi, peishi, leishi etc. Nèshi, sènt aki e ta ‘kuminda’, ku ta ko’i kome. E añanan pasá i a komprondé ku e término
pèshi etc. Ta di Kòrsou. Nos ta tuma tur kos aksènt aki ta kambia nifikashon di e palabra CEO ta para pa Chief Executive Officer, pro-
‘klakkeloos’ (sòri pa e hulandes). kompletamente. Un otro ehèmpel ta ‘salu’ i sedente di ingles. E kontenido konkreto di e
‘salú’. Ehèmpel: kome hopi salu no ta salú. término aki no ta establesé. CEO ta simple-
*** mente ‘direktor general’ di un kompania. Di-
Mi ta trata di ta krítiko. Tambe den nos *** ripiente a kuminsá papia di CEO i manera
mes seno redakshonal. Mi ta trata na instruí Aksènt grave ta otro. E ta kambia sonido semper nos a gara e palabra aki tene.
i splika, si ta nesesario korigí, nos miembro- di un palabra. Un ehèmpel: e outo e bèk – Pa hunga interesante. Esei ta mi opinion.
nan di redakshon. Mi mes tambe inkluso. nan a bek e muraya. Òf asta tambe: Buchi Kisas no bo opinion.
Por ehèmpel un di nos miembronan di re- a bek (bùk) kue un piedra na suela. Otro
dakshon a skirbi tokante ‘pubertat’, derivá ehèmpel: Chichi ta kushiná bonchi tur djalu- ***
KOLOFÓN
Editor Bonaire
Communication
Services N.V.
Ta hopi radio FM mes tin na Awèl sí. Ata m’a lesa ku asta tin un Kaya Irlanda 12,
Boneiru Tonchi. Anto nan ta FM ta hiba Castro hues. Tel. 717-8482
E-mail:
brabu. extrabon@gmail.com
Wèpsait:
www.extraboneiru.com
Direktor Edson Pietersz
Shirley Martis Ibi Piar (deporte)
785-3824 Partner na Aruba
796-3824 Awe Mainta
Hefe di redakshon Partner na Kòrsou
Bòi Antoin Extra
786-6818 Layout
Redakshon Davienuska Janga
Armand 'Papi' Antoin Gairo Frans
Davienuska Janga
Velli Gijsbertha Aviso
Nathaly Evertsz avisobon@gmail.com