Page 6 - AHATA
P. 6

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                                  Dialuna, 23 Juni 2025





                                                        CAft como Incassobureau
        Ki Ora Interes di Aruba Ta Wordo Tuma Na Cuenta?






       SEGUN e College Aruba financieel toezicht (CAft), Aruba mester             presupuesto no ta un oportunidad, sino un obligacion.
       uza su surplus presupuestario pa paga debe.
                                                                                  Y esaki, mientras Hulanda mes sigur no ta ehecuta un maneho

       Esey ta zona sensato—pero pa ken esaki ta realmente benefi-                frugal ora ta trata di gastonan den exterior:
       cioso? Pasobra mientras Aruba ta keda structuralmente cu ‘placa            Locual Hulanda ta gasta na exterior na 2024:
       di sobra’, hopi Arubiano ainda ta biba di salario pa salario, cu           €7.3 biyon na Union Europeo

       costonan subiendo y apenas espacio financiero pa hala rosea.               €3.6 biyon na cooperacion di desaroyo
                                                                                  Di cual €96.5 miyon na salud sexual
       Norma Hulandes, Realidad Arubiano                                          Y €60 miyon na combate di enfermedad (HIV, TBC, malaria)
       E surplusnan na AZV (AWG 27 miyon) y SVb (AWG 53 miyon) na                 €2.4 biyon na sosten pa Ukrania
       2024,  segun  CAft,  no  mag  wordo  uza  pa  alivia  presion  social,     Total: €13.3 biyon na contribucionnan for di exterior

       sino mester wordo uza pa paga debe. E conseho ey ta basa riba              Esey  ta  casi  e  dobel  di  henter  presupuesto  anual  di  Aruba—
       normanan y prioridadnan Hulandes, stipula den e asina yama ley             sin condicionnan remarcabel. Pero Aruba, un parti di Reino, no
       LAft, cual ta obliga Aruba pa reduci su cuota di debe pa 50% di            mag uza su surplus pa su propio necesidadnan. Tur cos mester

       e GDP pa 2040.                                                             bay pa e carga di debe, sin importa e consecuencianan social of
                                                                                  economico.
       Locual CAft no ta bisa, ta cu e guianan aki tin poco atencion pa e
       realidad diario di e poblacion Arubiano. Hogarnan ta luchando cu           Balansa Interes y Sosten
       costonan halto di bida, cobertura di cuido medico insuficiente y           Kico lo ta husto? Claro cu Aruba mester purba logra un finansa

       un mercado di vivienda cu ta laga hopi famia sin hogar. Ta bal pa          publico saludabel. Pero e meta ey nunca no mester ta a costo di
       tin di un surplus presupuestario si pueblo no ta avansa?                   bienestar di su propio poblacion. Aruba mester haya espacio pa
                                                                                  suavisa dolor social, acelera inversionnan y construi un buffer—
       CAft como Incassobureau: Debe Riba Bienestar?                              pasobra shocknan economico ta real.

       CAft ta hunga cada biaha mas e rol di un incassobureau—no di               Un maneho financiero responsabel no ta wak solamente porcen-
       un instancia di supervision independiente cu bista riba balansa.           tahenan riba papel, sino ta wak e sociedad den practica. Ta bira
       Tur cos mester cede pa pago di debe: necesidadnan social, inver-           tempo  cu  CAft  ta  stop  di  haci  maneho  pa  Hulanda  y  cuminsa
       sionnan  publico,  hasta  reformanan  necesario.  Cada  extra  den         sostene maneho pa Aruba.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11