Page 4 - bon-dia-aruba-20220105
P. 4
A4 LOCAL
Diaranson 5 Januari 2022
Aña 2022: E reto grandi di salud mental
Salud Mental ta bin su- mento, cu hasta algun tempo
friendo un carencia im- tabata scondi pa miedo di
portante di recurso for di stigmatisacion.
algun añanan caba, pero
pandemia a haci’e mas E transformacion di politi-
evidente. Pa aña 2022, e conan mester ta sincero y cu
aparicion di otro olanan poco duda di con mester ta:
di Covid-19 lo por pone e mester duna mas recursonan
situacion mas pio ainda. pa atencion sanitario y social
pa loke ta trata salud mental.
E poblacion a ser ilusiona cu Probablemente, nan lo tin
e supuesto buelta na ‘nor- cu saca e fondonan for di
malidad’ y awor ta padece un otro fondonan pero esaki ta
periodo di desilusion depre- e momento di demostra cu
sivo y cu angustia, e desaroyo realmente nan ta interesa pa
psicologico di muchanan y salud mental y cu esey no ta
adolescente por wordo altera wordo usa como un recurso
cu paso di tempo, na unda ta populista, asumi cu pashent-
traduci den mas trastorno di nan lo por tin un trato mas
conducta y di auto-control, humano si profesionalnan
hende grandi por sufri mas por dedica mas tempo na dje.
di depresion y e recurso- Cu e deficit no ta den acti-
nan sanitario cu tabata existi tud di e profesionalnan den
pa pashentnan cu trastorno area di salud mental, sino
mental lo por wordo collapse, den condicionnan pa falta di
loke por aumenta ainda mas sconde nan depresion y nan via di un malesa mental, pero recursonan tanto di material
e frustracion y molestia di e Un prome transformacion ta ansiedad. e paso definitivo lo duna e como humano cu por wordo
poblacion. e parti social, e sociedad den E sociedad ta acepta otro soledad di e pashent, resulta- destina na otro cosnan menos
general no ta acepta bon e malesanan, como esunnan do di e no conocemento y no importante.
E reto di aña 2022 ta implica malesanan mental ni e per- di curason of neurologico comprension di e malesanan Politiconan tambe por fo-
pa wak salud mental di e hen- sonanan cu ta sufri di dje, y ta compronde nan, pero aki di parti di esunnan cu ta menta educacion di hoben-
denan di manera directo y cu empresarionan ta preferi di un malesa mental ta implica rond di e persona. nan pa cuidado di salud
compromiso. no duna nan trabao, com- miedo y rechaso, un miedo Ta p’esey cu sociedad mester mental, normalisa e trastorno
pañero di trabao ta mira nan cu ta evita tambe loke un per- siña cu malesanan mental ta mental y elimina su discrimi-
Mester enfrent di forma se- diferente, bisiñanan ta wak cu sona tin paden, un temor yen existi y lo sigui existi, cu nan nacion, e relacion entre male-
rio, e reto autentico pa loke ta miedo y studiantenan ta haci di rumor y desinformacion. no ta un reaccion pa cu stress sa mental cu termento (bul-
trata salud mental: normalisa ‘bullying’. di e bida ni pa un malestar, cu lying) escolar ta preocupante,
y acepta causanan y efectonan Sinembargo, pa via di un mester sa con pa detecta nan ta un berguensa social cu no
cu tin rond di dje, loke na fi- Algun medionan di comu- caso famoso ta keda conoci y trata nan manera mester ta. lo bira miho si lo wordo cel-
nal di dia lo por traduci e fin nicacion na nivel mundial ta cu un hende miyonario of Pa e motibo ey algun person- ebra dia di salud mental pa un
di discriminacion social y lo corda riba nan ora un delin- simpatico por mata su mes, anan famoso a cuminsa duna dia so si no cu mester di mas
aporta recursonan cu e trata- cuente tin un malesa mental, psikiatranan ta indica cu e nan ehemplo y trece dilanti educacion.
mentonan cu tin mester. ta p’esey cu personanan ta prome paso pa suicidio ta pa nan patologia y nan trata-
Mester promove informacion
na e sociedad riba existencia
di malesanan mental y vooral
riba e discriminacion social y
laboral, aunke esey no ta ni-
fica hopi mester diferencia e
personanan cu ta sufri di dje
di esunnan cu tin otro prob-
lemanan social como stress
laboral of violencia di genero,
aunke algun biaha ta existi
ambos condicion.
Acceso pa salud mental na
aña 2022 den pleno epoca di
pandemia tin dos caminda, e
prome ta pa bira un sociedad
cu ta asumi malesanan mental
y cu ta enfrenta incertidum-
bre y angustia mediante co-
municacion cu su mesun
hende y consulta cu person-
anan experto den e tema, cu e
virus aki por bira e bida di tur
hende y di dos caminda ta pa
aumenta recursonan sanitario
y social cu ta wordo dedica na
salud mental.
Segun datonan di Organisa-
cion Mundial di Salud di aña
2021, un di cada 100 morto
ta suicidio, loke ta representa
un di e causanan principal di
morto na henter mundo.