Page 16 - bon-dia-aruba-20230707
P. 16

a16   ciencia & tecnologia
                       Diabierna 7 Juli 2023
             Esfuersonan pa introduci captura di carbon den aviacion



            E  industria  di  aerolinea                                                            duci. Na Aruba, nos tambe ta  di mangelnan, yerba di lama
            ta  experimentando  cu                                                                 trahando duro pa introduci e  (seagrass)  ta  traha  man  den
            cambionan structural im-                                                               oportunidad pa companianan  man cu e mangelnan miran-
            portante  pa  construi  un                                                             compensa nan “carbon foot-   do cu nan tambe tin un papel
            futuro  cu  menos  impac-                                                              print”  pa  medio  di  un  pro-  vital  den  preveni  erosion  na
            to  ambiental.  Awendia,                                                               grama di ‘Captura di Carbon’,  nos costanan y captura CO2.
            hopi  aerolinea  renombra                                                              cual lo presenta beneficionan  Yerba di lama ta complimenta
            manera  KLM,  American                                                                 economico pa nos pais.       e esfuersonan di e mangelnan
            Airlines,  British  Airways                                                                                         pa crea un ecosistema resili-
            y Singapore Airline ta of-                                                             Pa logra esaki nos mester cui-  ente y sostenibel. Nan dos ta
            rece  nan  pasaheronan  e                                                              da  y  proteha  nos  ecosistema  forma un aliansa poderso pa
            posibilidad  pa  compen-                                                               entre otro mondi di mangel,  proteha nos costa y preserva
            sa  boluntariamente  nan                                                               esta  mangroven,  pasobra  no  bioversidad  pa  mitiga  e  im-
            “carbon footprint” duran-                                                              solamente  nan  ta  evita  ero-  pacto di cambio climatico.
            te nan vuelo.                                                                          sion na nos costa, pero tambe
                                                                                                   ta  absorba  nutricion  y  mas  Na Aruba nos ta comprometi
            Dia  pa  dia  consumidornan                                                            ainda  nan  ta  capta  cantidad  pa innova ora conecta mundo
            ta  vocifera  nan  preocupa-                                                           masivo di emision di CO2 y  cu nos isla y awo mas cu nun-
            cionnan mas y mas relatando                                                            otro gasnan di tera y secuestra  ca ta importante  pa nos desa-
            e  impacto  riba  medio  ambi-  aerolineanan  mester  a  cum-  programanan  di  compensa-  carbon for di e aire.    roya den manera sostenibel.
            ente  ora  di  biaha.  Cu  esaki  insa  adapta  y  implementa  cion di carbon cu nan ta pro-  Ademas di e beneficio di mata

                     TikTok y 5 “content creators” ta puntra hues federal pa blokia

                                                  prohibicion di e app na Montana


            (AP)—TikTok  Inc.  y  un                                                               ber, segun e historia di corte.
            grupo di cinco artista riba
            e app (“content creators”)                                                             E compania y e artistanan di e
            cu ta lantando caso contra                                                             estado a argumenta cu un in-
            e estado di Montana pa via                                                             terdicto preliminar mester ta
            di  un  ley  cu  ta  prohibi  e                                                        aproba pasobra e demandan-
            uzo di e app ta puntrando                                                              tenan tin hopi chens pa gana
            un hues federal pa blokia                                                              den nan caso contra e ley y si
            e implementacion di e ley                                                              e prohibicion tuma luga, esa-
            mientras cu e caso ta den                                                              ki lo causa daño ireparabel pa
            proceso ainda y prome cu                                                               medio  di  kita  nan  habilidad
            esaki tuma efecto den jan-                                                             pa expresa nan mes y comu-
            uari otro aña.                                                                         nica cu otro.
                                                                                                                                a bisa den un declaracion cu
            E peticion separa pa e inter-                                                          TikTok  tin  personal  pa    tambe a tuma nota di repor-
            dictonan  preliminar  a  ser                                                           modera contenido y proteha   tahenan recien cu TikTok ta
            entrega  diaranson  den  corte                                                         muchanan menor di edad, y    pagando pa e caso lanta pa e
            federal  na  Missoula.  E  ca-                                                         no  lo  comparti  informacion   artistanan. “E apoyo di Tik-
            sonan cu ta desafiando e ley                                                           cu China, e compania a argu-  Tok ta paga—residentenan di
            a ser entrega na mei y desde                                                           menta. Pero criticonan a sub-  Montana ta reconoce e me-
            esey ta consolida pa e Hues di                                                         raya China su ley nacional di   nasa cu e app ta pa nan priva-
            districto, Donald Molloy.                                                              inteligencia di 2017 cu ta or-  cidad y seguridad nacional.”
                                         ciudadanonan  Mericano  of  duna bos na propio opinion y   dena compania pa coopera cu   Mas cu mita di e estadonan
            Abogado di Estado pa Mon-    pa  pusha  informacion  pro-  cu e estado no tin autoridad   e gobierno di e pais pa trabao   na Merca, incluyendo Mon-
                                                                      pa regula asuntonan den ex-
            tana, Austin Knudsen, a crea   Beijing  incorecto  cu  por  in-                        di inteligencia di estado.   tana,  y  e  gobierno  federal  a
                                         fluencia  e  publica.  TikTok  a  terior.
            e  legislacion  pa  preocupa-                                                                                       prohibi TikTok for di apara-
            cionnan—comparti pa e FBI    bisa esaki no a pasa nunca.   Abogadonan na ambos banda   “Usuarionan di TikTok no ta   tonan di gobierno.
            y Secretaria di Estado, Anto-                             ta  di  acuerdo  di  un  crono-  uza e app—e app ta uza nan
            ny Blinken—cu e app, ken ta   E  mocionnan  pa  interdic-  gram cu ta mustra cu e estado   y ta converti nan den aparato   Gobernador   Republicano,
                                         tonan ta haci e mesun argu-
            di un compania Chines yama                                                             pa spionahe pa e Partido Co-  Greg  Gianforte,  a  firma  e
            ByteDance,  por  ser  uza  pa   mentonan manera e casonan  mester  responde  na  e  mo-  munista  di  China,”  segun   legislacion  den  ley  na  mei,
                                                                      cionnan  pa  mey  augustus  y
                                         contra  e  estado—cu  e  pro-
            permiti  gobierno  Chines  pa                                                          Emily Flower, un vocero pa e   bisando  cu  Montana  tabata
            tin acceso na informacion di   hibicion ta un violacion di e  pa e demandantenan entrega   oficina di Abogado di Estado,   tumando  “e  accion  mas  de-
                                         constitucion  pa  derecho  di  nan contesta pa mey septem-                             cisivo  di  cualkier  estado  pa
                                                                                                                                proteha  e  data  di  priva  di
                                                                                                                                residentenan  y  informacion
                                                                                                                                personal sensitivo pa ta col-
                                                                                                                                ecta pa e Partido Comunista
                                                                                                                                di China.”

                                                                                                                                Cuminsando 1 di juni, Gian-
                                                                                                                                forte tambe a prohibi e uzo
                                                                                                                                di cualkier app di media so-
                                                                                                                                cial cu ta conecta cu oponen-
                                                                                                                                tenan den exterior riba ekip-
                                                                                                                                ahe di estado y pa negoshinan
                                                                                                                                di estado. Entre e appnan cu
                                                                                                                                el a pone riba, esaki ta inclui
                                                                                                                                WeChat, di ken su compania
                                                                                                                                mayor  ta  basa  den  China,  y
                                                                                                                                Telegram  Messenger,  cual  a
                                                                                                                                ser estableci na Rusia.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21