Page 9 - AHATA
P. 9
A6 LOCAL
Diahuebs 14 augustus 2025
RAIZ: A yega ora pa redefini kico progreso kiermen pa Aruba y nos
hendenan
E sentimento general cu
ta biba den nos comu-
nidad pa loke ta sobre-
desaroyo y sobre-turismo
dificilmente por sigui
wordo ignora. Locual un
tempo tabata un fluho di
bishitante manehabel pa
Aruba su habitantenan,
ultimamente a bira un
fluho di bishitante cu ya
no ta sostenibel mas y cu
ta menasa e mesun fabrica
di e isla; su naturalesa, su
cultura, y e calidad di bida
cu ta hiba na Aruba.
Mas y mas, nos ta mira e co-
munidad di Aruba lanta con-
tra e desaroyo di mas hotel y
mas acomodacion alternativo
na Aruba paso ya no por sos-
tene e fluho di bishitante.
Mientras ta gaba cu Aruba a
surpasa expectativa di bishi-
tante of cu Aruba a wordo ta Arubiano? Y mas impor- economico. Un bida unda cu e ta toch haci uso di dje pero eficia no solamente inver-
corona e mas busca pa bishita tante ainda, pa ken e crece- dignidad financiero ta reina, cumpliendo cu regulacion di sionista of desaroyador, sino
den Caribe, Arubianonan ta mento akinan berdadera- pa logra un sociedad unda tur edificionan cu ta den relacion e mester yega na duna sosten
puntra nan mes e pregunta ‘a mente ta? ciudadano tin e posibilidad cu naturalesa y segun condi- pa un bida mihor pa Aru-
costo di kico’? pa biba independiente, desa- cionnan mas sostenibel. bianonan. Tuma por ehempel
Mas y mas nos ta wak e co- roya nan habilidad y creando e Tourism Product Enhance-
Patras di numbernan cu ta munidad di Aruba pusha bek oportunidad pa bienestar, Pone un paro na benta di ment Fund (TPEF). A bin
kibra record y cu ta zona contra desaroyo. Na Eagle harmonia y prosperidad pa casnan cu stranhero cu tin e ta boga pa kita e atencion di
impresionante ta crece un Beach, Palm Beach, Baby tur ciudadano. RAIZ kier proposito di negoshi manera e producto. Hende mester ta
desconexion entre locual ta Beach, na costa di Aruba y mira un modelo di turismo AirBnB. E situacion aki ta central den e inversionnan
wordo mira como exito y e mucho mas. E no ta un pro- nobo pa Aruba unda cu ta bay contradictorio na nos leynan akinan. RAIZ kier mira un
experiencia cu e comunidad testa contra turismo, e comu- na maneha turismo y no pro- actual di economia. Den esa- Tourism People Enhance-
ta biba tur dia. Pa algun, es- nidad ta defende nan calidad move mas turismo – ni cu ta ki un stranhero no por habri ment Fund.
aki ta nifica progreso, mien- di bida, acceso na lama cu ta mercado nobo of no. un negoshi na Aruba sin pidi Comunidad su bos mester
tras cu pa mayoria, esaki ta di cada un Arubiano, y un fu- un vestigingsvergunning na por resona den decisionan.
un preocupacion grandi. Cu turo sostenibel pa nan yiunan RAIZ ta propone riba ter- Departamento di Economia. Ta importante pa e comuni-
mas di 4,000 camber di hotel y e proximo generacion. mino corto Pero den caso di casnan si dad ta wordo poni na altura y
y acomodacion alternativo Aplica e ley di “Build with esaki ta parce di ta posibel sin ta envolvi den decisionnan cu
den desaroyo, hopi den nos Pero en bes di scucha, ta wak Nature” e maneho aki ta stip- ningun regulacion of control. lo impacta nan bida. Proyec-
comunidad ta pone man na cu ta promove un storia di ula den ley desde 2019 pero no tonan di embeyecemento ta
curason paso no sa con ta bay exito cu ta mara na number ta wordo aplica debidamente. Proteccion di berdad pa na- wordo dicidi di un banda, sin
maneha e fluho di bishitante y popularidad, manera canti- Aplicando esaki pa e “op- turalesa di Aruba y no sola- consulta cu Arubianonan di
ni tampoco e impacto mas dad di yegada di turista, por- tienan” (proyectonan nobo) mente den areanan protehi con di berdad nan kier mira
grandi cu ya caba ta sinti den centahe di cambernan ocupa, di construccion pa hotelnan caba. Mester tin un modelo nan isla.
bida diario. mientras ta faya pa adresa e nobo, lo haci e construccion di desaroyo unda cu ta con-
impacto mas grandi cu tur- di edificio por ehemplo door tribui na un Aruba unda cu Aruba ta mas cu un destina-
Con e infrastructura di Aruba ismo ta causando. di usa criteria di LEED, hopi naturalesa ta central (Nature cion. Aruba ta un hogar. Un
cu ya caba ta bou impacto lo RAIZ ta para pa un bida mas caro pa desaroyadornan. Inclusive) pero unda cu na- hogar cu tin su limite (fisico).
por sostene e crecemento? digno pa cada ciudadano di E consecuencia directo lo ta turalesa tambe tin su bos. E Un lugar cu tin su hendenan,
Kico lo keda di Aruba su na- Aruba creando harmonia en- cu sea e desaroyador no ta ley di ROP y ROPV tin cu di cual nan dignidad y biene-
turalesa, cultura, y esencia di tre naturalesa y crecemento haci uso mas di su “optie” of wordo renoba den 2026 y star merece di wordo protegi.
esaki ta crea un momento pa A yega ora pa redefini kico
actua y involucra nos hende- progreso kiermen pa Aruba,
nan. Ademas e ley di “Rigths pa e comunidad di Aruba y
of Nature” a ser laga den fase no solamente pa e bishitante.
final pa asina duna naturalesa
un bos di berdad. Ta boga pa
sigui cu e finalisacion y man-
da esaki Raad van Advies.
Riba termino medio y
largo mester atencion na
lo siguiente
Desaroyo mester alinea cu e
capacidad di carga di Aruba.
Nos sa cu nos a surpasa esaki
masha tempo caba. Con ta
bay purba na yega bek na un
balans?
Turismo como e pilar eco-
nomico di Aruba mester ben-

