Page 11 - BNDIA ARUBA
P. 11
Igmar Reyes: opinion A11
Diahuebs 4 Januari 2018
‘E prijs di desigualdad’ (parti 2)
Na Aruba, no tin mesun rapport biannual “Enfrenta
hopi data manera Desigualdad” a menciona
Hulanda, pero por remarca diferente tipo di impuesto
cu na Aruba tambe e riba rikesa cu paisnan
impuesto mas imponi ta por considera pa asina
riba salario. Nos conoce frena desigualdad y realisa
un sistema di impuesto crecemento economico
basa riba “draagkracht” sostenibel y duradero.
riba entrada y un sistema Tambe IMF a constata cu
progresivo, es decir esun den ultimo 30 aña impuesto
cu ta gana mas mester riba top entrada (topincome
paga mas impuesto cu rates) a baha di 62% pa
esun cu ta gana menos, 32% den paisnan avansa.
esaki por varia entre 0%
pa entrada menos cu Esaki no ta conta pa Aruba, interesante riba entrada y E crecemento di rikesa y e pero prosperidad di esunnan
Awg 20 mil pa aña te cu es mas nos impuesto riba gastonan. E resultadonan diferencia di entrada entre mas rico mester ta den balansa
58,95% pa top entrada top entrada ta 58,95% cual ta di e encuesta ta mustra cu esunnan mas rico cu esunnan cu e tamaño di e economia.
riba Awg 300 mil pa aña. un di e mas halto di mundo. si compara data di 2006 cu menos fortuna ta test nos Mirando e trend mundial nos
Nos por haci e pregunta Gobernantenan di paisnan 1998, e grupo cu entrada mas sentido di husticia, mobilidad tambe por inicia discusionnan
con progresivo realmente avansa cu a baha tarifa riba abou a bay atras den salario social y oportunidad igual. sano riba desigualdad na
nos sistema di impuesto top entrada a hustifica esaki cu 9,5% durante e 8 aña, Capitalismo tabata tremendo 2018. Tin indicacion cu
riba salario/entrada ta? como algo necesario pa laga siendo e grupo cu entrada den aumenta rikesa, pero a desigualdad a crece na Aruba
Con e belastingdruk economia crece. Sinembargo, mas halto a subi cu 16.6%. fracasa den distribui esaki. y cu esunnan na top den
efectivo ta, ora tuma IMF a prueba por medio Por haci e pregunta si tin Tuma Hulanda como nos comunidad so a bay
entre otro ‘aftrekposten’ di data empirico cu no tin crecemento di productividad ehempel cu ta un pais dilanti riba entrada. Tambe
den consideracion. argumento pa sostene e na Aruba pa hustifica rico, su ciudadanonan tine nos sistema di impuesto ta
Pa definicion un persona cu pensamento cu si cobra mas aumento di top-salario? relativamente bon, pero parce uno di ta beneficia
entrada abou no lo beneficia impuesto riba e top 1% di Ora compara entrada cu desigualdad den capital primordialmente un grupo
tanto di esaki ya cu e no tin esunnan cu entrada mas halto poder di compra entre 2006 priva ta enorme. Ni multi minoria. Di otro banda nos
(hopi) ‘aftrekposten’, pues den paisnan avansa, cu esaki cu 1998, CBS a constata cu e miyonario Rey Willem conoce un bon sistema di
esun cu realmente ta beneficia lo tin un impacto negativo grupo cu menos entrada a bay Alexander y Reina Maxima siguridad social. Por ultimo,
y ta wordo compensa pe hecho riba crecemento economico. atras cu 28.5% na poder di ta paga impuesto riba pa por keda stimula comercio
cu e ta paga mas impuesto y Na Aruba, impuesto riba compra. Apesar cu e encuesta salario y entrada, siendo y entrepreneurship (cu ta
probecha di posibilidadnan ganashi a baha gradualmente no ta recien, toch e ta duna un esun cu salario minimo na crucial pa nos economia)
fiscal, ta e persona cu entrada den ultimo decada di indicacion clave cu esunnan Hulanda ta paga 36,55%. talbes mester considera baha
(mas) halto. Esaki ta ilustra 38% na 2002 pa 25% na cu top entrada a bay dilanti impuesto riba ganashi mas
cu nos sistema fiscal no ta 2016. Igual na Hulanda, y esunnan cu entrada mas ainda, pero di otro banda
asina progresivo manera esaki ta wordo hustifica abou a bay atras. Pa evita cu e hisa impuesto riba dividendo
nos ta pensa, sin laga afo e door di gobernantenan pa grupo fragil aki nan derecho cu lo toca accionista den
pensamento cu e aftrekposten asina crea oportunidad pa laboral wordo maluza (pa su ambiente priva so.
mas grandi ta contribui na inverti, crea mas cupo di falta di informacion) of Tambe lo mester considera
engrandece rikesa mas ainda. trabou y/of haci Aruba mas miho condicionnan laboral introduccion di un
Impuesto riba ganashi atractivo pa inversionistanan (pa falta di un CAO), aki impuesto riba rikesa priva.
(winstbelasting) ta 25%, local y internacional. rol di sindicatonan por bira E placa cu wordo cobra
impuesto riba dividendo mas crucial y lo por percura por wordo destina pa un
(dividendbelasting: esta placa Na 2003 ora a introduci pa reduci discrepancia Reparti prosperidad den nos fondo special pa educacion
cu un accionista ta haya ora impuesto riba dividendo di den entrada door di sistema di capitalismo no ta y training, un inversion den
compania haci ganashi) ta 10%, gobierno a scoge pa preveni trahadonan cu tiki pasa automaticamente, pesey abilidadnan y conocemento
10%; cual por wordo mira baha tarifa di impuesto riba cualificacion (low-skilled) maneho gubernamental ta di nos hendenan, cual na mi
manera un “vooraftrek” ganashi pa asina compensa e cay den mal gara di trabounan crucial. E articulo aki no ta opinion ta yabi pa progreso di
riba impuesto di entrada inversionista. Ora di introduci mal paga. Sin laga afo miho boga pa kita rikesa di e clase nos pais y un herment clave
(inkomstenbelasting) BBO a bolbe baha impuesto control di gobierno riba elite sin mas, pero pa percura pa frena desigualdad y crea
cu ta 25%. riba ganashi di 28% pa 25% ilegalnan trahando pa menos pa tur hende paga nan ‘fair oportunidad.
Remarcabel ta cu Aruba (pero tambe ariba salario). cu sueldo minimo cu ta share’, principalmente
no conoce impuesto riba Talbes den su totalidad forma un concurencia directo esunnan (hopi) rico, frenando Parti 1 di e articulo aki por wordo
rikesa priva manera na mester wak e reduccion y inhusto pe grupo aki. asina concentracion di rikesa lesa den edicion di ayera.
Hulanda. Nos no conoce di impuesto riba ganashi Por conclui, cu capitalismo den man di un grupo minoria.
impuesto por medio di como un compensacion di den siglo 21 ta wordo reta. Si no haci nada, nos modelo
rmogensrendementsheffing’ gobierno pa companianan di capitalismo y democracia
riba accion (aandelen), riba cu gasto halto na prima lo wordo enfrenta cu auto-
cuenta di spaar, cosnan social y desde 2012 pensioen distruccion, e prijs halto di
valioso y balor di segundo mandatario? Un cos ta sigur
cas. Aki nos conoce cu bahando impuesto mas
solamente successiebelasting/ ainda riba ganashi, na prome
schenkingsrecht (cual ta instante no t’e pobernan
impuesto riba rikesa hereda) y ta beneficia pero ta resulta
grondbelasting pa onroerende mas lihe den situacion unda
goederen cual porcentahe a companianan lo por paga mas
aumenta recientemente. E dividendo na accionistanan.
tipo di impuestonan aki nan
peso ta insignificante pa por Desigualdad na Aruba desigualdad. No ta kita afo
cambia reparticion di rikesa No tin data recien riba cu capitalismo a contribui
na un manera mas igual. Pero reparticion di entrada of na desaroyo positivo den
dicon Aruba no conoce un cifra exacto riba rikesa priva hopi pais, caminda hopi
impuesto riba rikesa priva? manera paisnan avansa, pero ciudadanonan (rond mundo)
Na october 2017, IMF den su Aruba su Oficina Central a wordo saca for di pobresa,
di Estadistica (CBS) na a conoce hopi innovacion,
2006 a publica un articulo miho calidad di bida, etc.,