Page 16 - bon-dia-aruba-20220510
P. 16
a16 ciencia & tecnologia
Diamars 10 mei 2022
Blue Marine Foundation ta lansa un colaboracion nobo cu Dutch
Caribbean Nature Alliance
Ocean Charity ta haci un cu ta causa sedimentacion region aki ta. Buceando den
donacion inicial di $90,000 na e rifnan y e especienan e awanan di Saba, mi a mira
na e parkenan marino riba invasor, incluyendo lionfish Tarpon enorme ta landa en-
e seis islanan di Caribe y enfermedadnan di coral. tre scol di blue tang y tortuga
Hulandes. E donacion lo Tambe nan ta core riesgo di caret alimentando nan mes
financia proyecto, entre sobrepesca, cambio di clima, cu yerba di lama. Tambe mi a
otro proteccion di coral desaroyo di costa, erosion y mira e desafionan cu e islanan
y capacitacion di marine acumulacion di alga dañino aki ta enfrenta, desde malesa
ranger hoben. causa pa awa residual. di coral te problema cu desar-
E islanan di Caribe Hulandes oyo di costa. Ta un oportuni-
E organisacion di caridad pa tambe ta habitat importante dad emocionante traha den
conservacion di ocean Blue di "carbon blauw": ecosiste- Caribe Hulandes, aportando
Marine Foundation a anun- ma di ocean manera yerba di experiencia y fondo di Blue
cia cu e ta otorga $90,000 den lama, mangel y otro mata di Marine pa uni cu e rikesa di
fondo pa apoya conservacion lama cu ta absorba y mantene conocemento cu ya tin na e
di lama den Caribe Hulandes. carbon di e atmosfera di tera. islanan aki, pa traha hunto pa
Un cantidad di proyecto cu ta exitoso di e parkenan di con- Corsou: a establece un pro- E yerbanan di lama ta asina proteha e bida marino impor-
wordo ehecuta door di or- servacion marino den Caribe grama di educacion marino eficiente den esaki cu nan tante rond di e islanan aki.”.
ganisacionnan di maneho di Hulandes. E organisacion di transporte den autobus y por captura y warda dioxido
area proteha na e seis islanan di caridad situa den Reino un programa di marine rang- di carbon hasta 35 biaha mas Tadzio Bervoets, Director di
lo ricibi cada un un donacion Unido a establece un fondo er hoben, conhuntamente rapido cu selvanan tropical. e DNCA a comenta: “Ca-
di $15,000. E financiamento di subsidio chikito pa brinda cu Caribbean Research and E maneho y proteccion di e ribe Hulandes ta consisti di
ta e prome paso den un aso- acceso rapido pa sosten pa Management of Biodiversity habitatnan di carbon blauw ta e Islanan bou di biento di St.
ciacion a largo plazo pa sos- proyecto di conservacion di (CARMABI) vital den e lucha contra cam- Maarten, Saba y St. Eustatius
tene e islanan y yuda sigura naturalesa den situacion criti- Saba: donacion di un sala di bio di clima. y e Islanan riba biento Aruba,
financiamento sostenibel via co di parkenan marino. control di clima pa e stacion E medidanan actual pa con- Boneiro y Corsou. E natu-
Dutch Caribbean Nature Al- nobo di campo marina, den servacion di lama na e isla- ralesa di Caribe Hulandes ta
liance (DCNA) Trustfonds. E proyectonan individual colaboracion cu Saba Con- nan ta inclui un santuario di contene e biodiversidad mas
Pa mehora maneho di ocean, y nan socionan local ta: servation Foundation (SCF). mamifero y tribon di 25.390 rico di Reino di Hulanda. E
Blue Marine ta haci uzo di Aruba: monitoreo di e cali- Sint Eustatius: evaluacion di km cuadra, santuario di Yara- diverso ecosistemanan ta un
un combinacion di interven- dad di awa den Area Marina salud di e coralnan, abundan- ri, den e Zona Economico magnet pa turismo y, na mes
cion top-down y entrega di Proteha (AMP) y moerasnan, cia di pisca y diversidad di e Exclusivo di Boneiro, Saba y momento, e fuente di ingreso
proyecto bottom-up pa yuda conhuntamente cu Funda- rifnan, conhuntamente cu Sint Eustatius. E seis islanan mas importante pa e residen-
e comunidadnan local den cion Parke Nacional Aruba St. Eustatius National Parks tin Area di lama Proteha di tenan di Caribe Hulandes. E
frontline di conservacion di (FPNA) Foundation (STENAPA) costa cu ta varia den tamaño naturalesa di e islanan ta uni-
naturalesa. Lo traha hunto cu Boneiro: evaluacion di e per- St Maarten: monitoreo di di 10 pa 60 kilometer cuadra. co y importante, pero tambe
DCNA pa yuda e organisa- dida di coral di piedra (Acro- habitat marino, conhunta- fragil. Otro siman nos lo ta na
cionnan di parke marino pro- porido, por ehempel, coral mente cu Nature Foundation Jude Brown, Gerente Senior Hulanda pa presenta un Plan
teha e biodiversidad unico y cacho di bina y coral cacho St. Maarten (NFSXM) di Proyecto di Blue Marine, a di Accion di Clima pa Caribe
menasa di Caribe Hulandes. di elk) y su posibel recupera- comenta: “ Hulandes pa enfatisa e nece-
cion den futuro, hunto cu Ecosistemanan unico na e is- Despues di a bishita dos di sidad urgente pa un futuro di
E asociacion nobo ta un desa- Stichting Nationale Parken lanan ta vulnerabel pa menasa e islanan recientemente, mi clima inteligente pa nos isla-
royo importante den maneho Bonaire (STINAPA Bonaire) manera bestia di cria salvahe tabata testigo di con special e nan”
Un cientifico y un musico ta uni pa trece mas enfoke riba e mundo
acuatico cu ta luchando pa sobrevivi
(AP) - Ser humano no sa gennan tremendo, unda cu di lapso di tempo, coral cu ta pak cu e tema di coral. tecnologia. Nos ta un combi-
di kico nan ta perde bao di por mira imagennan di cerca briya den scuridad y proyec- nacion,” Colin Foord a bisa,
e superficie di e “capital di di e creaturanan bao awa riba ta esaki riba edificionan y te “Nos tur no ta arte. Nos tur ken no ta representa e fisico
crusero di e mundo.” Bao rednan social, cu videonan hasta bende un linea di bad- no ta ciencia. Nos tur no ta tipico di un cientifico. Con-
di tur e barco nan masivo, huntamente cu su partner
un camara bao di awa ta J.D McKay, el a sinta cu The
transmiti imagennan live Associated Press pa mustra
di un otro mundo, unda e trabao cu nan a haci te cu
cu por mira e bida marino awo.
cu ta luchando pa resisti e Un di nan proyecto mas pop-
calentamento global. ular ta e Coral City Camera,
cual recientemente a surpasa
E camara na Miami su Gov- 2 miyon bista, y usualmente
ernment Cut ta solamente tin 100 usuario online ta mira
un di e varios luganan cu un e imagennan live na cualkier
biologo marino y un musico momento di e dia.
ta bishita, kendenan ta riba
un mision di 15 aña pa trece “Nos lo por documenta mas
enfoke riba e coralnan cu ta o menos 1 aña di crecimento
muriendo pa medio di com- di un coral, cual nunca antes
bina ciencia y arte pa asina a ser haci cu un coral, y esaki
trece un bida marino dentro ta posibel solamente paso nos
di e cultura pop. tin e conexion tecnologico
aki na e waf di Miami cu ta
Nan compania, Coral Mor- permiti nos tin electricidad y
phologic, ta treciendo ima- internet,” Foord a bisa.