Page 10 - AB
P. 10

a11
                                                                                                  regional Diaranson 27 augustus 2025

            Con Guatemala... Continuacion di pag. 10


                                         Algun  activista  Mexicano,  compromiso.
                                         manera Pedro Uc cu ta biba  Siman  pasa,  Mexico,  Gua-
                                         den  Yucatan,  ta  keda  skep-  temala  y  Belize  a  forma  un
                                         tico  tocante  e  compromiso  comite pa construi un road-
                                         di  gobierno  pa  conservacion  map  pa  e  reserva  durante
                                         considerando  cu  e  mesun  proximo luna pa defini ki in-
                                         partido  politico  cu  a  trece  e  stitucion ta bay ta involucra,
                                         Trein Maya ta keda na poder  con nan ta participa y con ta                             no kier pa e ta un agenda di
                                         na Mexico. Otronan manera  financia  e  proyecto,  Barcena  Orantes, su contraparti Gua-  cooperacion  internacional  ni
                                         Franco ta dispuesto pa bay di-  a bisa. E ta kere cu nan ta bay  temalteco,  a  presenta  e  in-  un  agenda  comercial.  Nos
                                         lanti y mantene presion riba e  por hinca alrededor di $6 mi-  tencion: “Nos no kier pa e ta  kier pa e ta e agenda di selva
                                         tres gobierno pa mantene nan  yon pa cuminsa.             djis  cualkier  cos  eynan,  nos  Maya.”
              Ningun megaproyecto
            Otro reto ta bay ta mantene
            e  gobiernonan  a  largo  plaso
            na  compromisonan  pa  evita
            proyectonan grandi cu ta pri-
            minti  desaroyo  economico
            pero ta riesga daño ambien-
            tal,  manera  e  operacion  di
            trein  turistico  na  Mexico,  e
            Tren Maya, cu Belize ta  in-
            teresa  den  extende  den  su
            teritorio.

            Orantes,  e  minister  Guate-
            malteco, a bisa cu presidente
            Guatemalteco,     Bernardo
            Arevalo no lo permiti mega-
            proyectonan  den  e  reserva
            pasobra  ora  ta  habri  acceso
            den  e  selva,  ta  bira  dificil
            pa  controla  tur  loke  ta  bin
            despues.

            Recientemente,  Arevalo  a
            nenga  di  renoba  e  contract
            di  un  compania  di  petroleo
            cu tabata operando pa 40 aña
            den  e  reserva  Guatemalteco
            conoci  como  e  Biosfera
            Maya.
            Guatemala  ta  haciendo  e
            contribucion  di  tereno  mas
            grandi na e reserva, abarcan-
            do 27 area protegi existente.

            Arevalo  ya  a  laga  cla  cu  e
            no  lo  pasa  un  extension  di
            e Tren Maya proponi pa ul-
            timo  presidente  Mexicano
            door di e areanan protegi.

            Na  Mexico,  Barcena  a  nota
            cu  e  linea  di  trein  di  1.500
            kilometer, cu a cuminsa core
            fin di 2023 y ta pasa den un
            loop rond di Peninsula di Yu-
            catan, ta cay fuera di e terito-
            rio di e reserva nobo.
            El a bisa cu su agencia tabata
            trahando pa alivia algun di e
            impactonan  ambiental  di  e
            linea di trein, den colabora-
            cion  cu  companianan  opera
            pa  Ehercito  Mexicano,  cu  a
            construi  un  porcion  grandi
            di e spoor y ta opera e trein.

            Pa  evita  proyectonan  de-
            structivo den e reserva nobo,
            e  tres  gobierno  a  acorda  pa
            crea  un  conseho  consistien-
            do di autoridadnan ambien-
            tal como tambe un conseho
            indigena, Barcena a bisa. Cu-
            alkier  proyecto  proponi  den
            e reserva lo mester pasa door
            di nan.
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15