Page 2 - bon-dia-aruba-20200926
P. 2

A2   LOCAL
               Diasabra 26 september 2020

            Dir. departamento Asunto Economico, Maria Dijkhoff-Pita

                                             Incertidumbre economico ta hopi grandi



                                                                                                                                con rapido nos lo por bay bek
                                                                                                                                na e cifranan produci pa nos
                                                                                                                                industria  turistico  durante
                                                                                                                                2018 y 2019. El a remarca cu
                                                                                                                                esaki  teniendo  na  cuenta  cu
                                                                                                                                2019 a bira un aña hopi pro-
                                                                                                                                ductivo  pa  nos  sector  turis-
                                                                                                                                tico.

                                                                                                                                Flexibilidad economico
                                                                                                                                Dijkhoff-Pita a bisa cu Aru-
                                                                                                                                ba a mustra den pasado hopi
                                                                                                                                flexibilidad riba su economia
                                                                                                                                cu a permiti cu nos pais por a
                                                                                                                                pasa e crisisnan hopi rapido,
                                                                                                                                entre  nan  esun  di  11  sep-
                                                                                                                                tember 2001, caso di Natalee
                                                                                                                                Holloway  y  crisis  financiero
                                                                                                                                di 2008.
                                                                                                                                E  funcionario  a  trece  dilanti
                                                                                                                                cu e crisis cu nos pais ta pas-
                                                                                                                                ando  aden  actualmente  debi
                                                                                                                                na e situacion di e Covid lo-
                                                                                                                                cal  y  internacionalmente,  lo
                                                                                                                                depende  di  e  desaroyo  di  e
                                                                                                                                pandemia. Pero e ta depende
                                                                                                                                tambe riba comportacion di e
                                                                                                                                turistanan  y  industria  turis-
            Directora di departamen-     mente economico, sino social  y haci uno sostenibel, tenien-  declara dilanti un publico vir-  tico mundial.
            to  di  Asunto  Economico,  y medio ambiental. E plan aki  do ser humano central, unda  tual cu a sigui e conferencia
            Maria    Dijkhoff-Pita    a  tabata  manera  un  guia  pa  e  a tene cuenta cu medio am-  di CATA.                  "Nos tin hopi fe y expectativa
            referi brevemente tocante  implementacion  di  e  meta-   biente. Pero tambe stimula e  E hecho cu Aruba su econo-  positivo  riba  e  bon  nomber
            e  politica  economico  cu  nan  di  desaroyo  sostenibel  inversionista  cu  e  proposito  mia  ta  depende  mas  cu  un   di e producto di bon calidad
            gobierno  ta  bin  imple-    (SDGs) di Nacionnan Uni.     di bin cu actividad economi-  70%  di  industria  turistico  -   cu Aruba ta ofrece...." el a de-
            menta  internamente  du-                                  co nobo cu por crea fuente di  segun e funcionario- y tambe   clara. E hecho aki cu ta den
            rante  e  pandemia  di  Co-  Den conexion cu esaki, min-  trabao y mehora e calidad di  e hecho cu nos a bin cu un   man di e expertonan di ATA
            vid-19.  E  funcionario  a  ister  di  Finanzas  y  Asunto  bida di nos hendenan.      lock  down  na  final  di  maart   lo  contribui  pa  reactiva  nos
            trece  dilanti  cu  constan-  Economico, Xiomara Madu-    Sinembargo e plan aki tabata  te luna di juni, a produci un   economia.
            temente  mester  adapta  ro a bin cu su politica di un  masha bunita riba papel, pero  impacto  den  nos  economia
            nan  plan  economico  pa  Economia Fuerte y Recilien-     mester  adapta  nan  urgente-  hopi fuerte.               Igualmente  el  a  laga  sa  cu
            motibo di e situacion di e  te 2019/2020. Dijkhoff-Pita a  mente pa motibo di e Covid                               durante  e  ultimo  lunanan
            virus aki.                   bisa cu na 2018, ora cu nan a  cu  a  bira  un  sorpresa.  Esaki  E impacto sin precedente aki   aki Aruba, nos a siña hopi di
                                         traha riba a politica aki, nunca  a haci cu gobierno a dicidi di  a wordo sinti den henter nos   e  pandemia,  entre  nan  con
            “Esaki ta nifica cu aunke nos  nan por a pensa con impor-  prepara e aña aki, meymey di  sector  turistico,  comercio  y   fragil nos ta y cu nos mester
            por tin hopi plan, pero mane-  tante  e  palabra  'reciliente'  a  e pandemia, un Master Plan  hogar. Pa aña 2020 nos pro-  diversifica  rapidamente  nos
            ra boso nan sa nada ta skirbi.  bira na aña 2020.         bao  e  nomber  di  Reposicio-  ducto  interno  bruto  (DGP)   economia. Pero apesar di es-
            Nos tur ta haci e cambionan                               nando  Nos  pais.  E  plan  aki  tabata programa cu un crece-  aki, sin duda den e proximo
            historico  dia  pa  dia,”  asina  E  maneho  aki  a  identifica  6  su  meta  ta  esun  di  acelera  e  mento di 5.2%. Pero debi na   añanan nos sector turistico lo
            Dijkhoff-Pita a bisa durante e  sector prometedor cu el a cu-  reactivacion  economico  na  e situacion di e Covid crisis,   ta,  nos  recurso  mas  impor-
            di 30 Conferencia di Turismo  alifica como sectornan cu nan  corto y mediano plaso pa re-  nan mester adapta e cifra aki,   tante  pa  reactiva  nos  econo-
            Aruba  (CATA)  pa  e  region  a  considera  atractivo  pa  in-  acciona riba e efectonan di e  y awor e cifra ta registra como   mia.
            Latino  Americano  organisa  verti y tambe pa exportacion  pandemia di Covid-19.       un caida den termino nomi-
            pa Aruba Tourism Authority  di productonan y servicio di                               nal di un 28.3% di nos GDP   Na final el a haci un yamado
            (ATA)  di  forma  virtual  dia-  Aruba. El a reitera cu turismo  Directora di departamento di  compara cu 2019.     na  e  socionan  cu  Aruba  tin
            mars ultimo.                 tabata  e  sector  mas  promi-  Asunto Economico a bisa cu e                           den e mercado Latino Ameri-
                                         nente di e seis sectornan de-  virus aki, no solamente a bin  "Un cos cu nunca nos a wak   cano cu ta promove y bende
            Plan y cambio                scribi,  manera  agricultura,  pa altera henter mundo, sino  den  nos  economia,"  segun   nos  producto  turistico.  Pa
            El a splica cu for di 2017 go-  logistica,  economia  circular  cu a trece cune, consecuenci-  Dijkhoff-Pita.       nan sigui yuda  nos  aumenta
            bierno  a  prepara  algun  plan  y economia di conocemento.   anan desastroso pa salubridad  El  a  indica  cu  otro  aña  den   y crece nos turismo cu ta un
            strategico nacional cu un vi-                             y economia di Aruba.         nan  perspectiva  economico   bunita  producto  cu  hende-
            sion  pa  2030  pa  percura  e  Pero tur e plan aki cu tabata                          di  2021,  nan  ta  calcula  un   nan capaz den e industria aki,
            desaroyo  di  Aruba,  no  sola-  busca fortalece nos economia  Perspectiva Economico   recuperacion  chikito  of  mas   locual ta contribui pa stimula
                                                                      Dijkhoff-Pita a bisa cu e per-  bien un 'mehora' di un 5.4%,   nos economia.
                                                                      spectiva  economico  di  2020  compara  cu  2020  den  nos
                                                                      pa 2023 a sufri varios adapta-  GDP. E cifra aki ta uno hopi
                                                                      cion pa consecuencia di Co-  leu di locual tabata Aruba su
                                                                      vid su impacto den nos pais.   cifra pa 2019.

                                                                      El a laga sa cu e cifranan cu  Analisando  e  panorama  aki,
                                                                      normalmente  nan  ta  adapta  e ta haya cu nos economia lo
                                                                      dos  biaha  pa  aña,  awor  nan  conoce un recuperacion hopi
                                                                      mester  adapta  e  cifranan  aki  slow durante 2021 y 2022. E
                                                                      cada  luna.  "Pasobra  tin  hopi  proceso di aceleracion pa re-
                                                                      variabel  incierto.  E  incer-  cuperacion  di  nos  economia
                                                                      tidumbre ta hopi grandi," el a  lo  depende  principalmente,
   1   2   3   4   5   6   7