Page 17 - AHATA
P. 17

A4   LOCAL
                      Diahuebs 24 Juli 2025
                   E situacion economico di tanto clase trahador como pensionado tin

                                                   mester di mas atencion y solucion


            Un  topico  cu  ta  scucha                                                             cha (di 0 pa 14 aña).        ta  un  maximo  di  Afl.  2.182
            hopi  ultimamente  ta  e                                                                                            pa luna, of 1.091 pa cada un.
            costo di bida aki na Aruba                                                             Na Juni 2025 e bestaansmini-  Pa  un  pensionado  soltero/
            pa  tanto  e  clase  trahador                                                          mum  mensual  pa  un  hogar  soltera, e pensioen di biehes ta
            como  pensionadonan  di                                                                cu ta consisti di dos (2) adulto  un maximo di 1.296 pa luna.
            Aruba.  No  ta  un  secreto                                                            y dos (2) mucha (edad 0-15  Den e caso cu un persona ta
            cu actualmente e costo di                                                              aña)  (Afl.5,509)  ta  mustra  casa  pero  no  ta  biba  hunto
            bida riba nos isla ta suma-                                                            un subida di Afl. 36 compara  of un persona no casa ta biba
            mente  halto  y  pa  varios                                                            cu Juni 2024 (Afl. 5,473) y a  hunto cu un otro, e pensioen
            hogar  ta  birando  un  difi-                                                          wordo  causa  principalmente  di  biehes  ta  un  maximo  di
            cultad  pa  por  cubri  tur                                                            door di subidanan di Afl. 18  Afl. 1.091 pa luna. Ademas di
            e  gastonan  y  tin  un  bida                                                          y Afl. 11 den e sectornan di  esaki, gobierno ta otorga me-
            digno cu un libertad finan-                                                            “Cuminda y bebida no-alco-   diante SvB un compensacion
            ciero adecua.                                                                          holico” y “Vivienda”. E caida  cu no ta forma parti di e pen-
                                                                                                   mas  grandi  na  Juni  2025  a  sioen di AOV. Den e caso aki,
            Tanto  pa  e  clase  trahador                                                          wordo registra den e sector di  e  gobierno  di  Aruba  a  dicta
            como  pa  e  pensionadonan,                                                            “Transporte” (Afl. -10).     cu tur persona cu ta inscribi
            placa no ta yega pa cubri tur   poder di compra no a mehora  CBS  ta  defini  un  bestaans-                         na registro civil di Aruba y ta
                                         y Aruba a bira mas caro aun,”  minimum  como  e  nivel
            gasto  esencial  di  e  hogar,  y                                                      Na Juni 2025 e bestaansmini-  ricibi  un  pensioen  di  AOV/
            den  varios  ocasion  mucho   e parlamentario a declara.  minimo  di  entrada  cu  ta   mum  mensual  pa  un  hogar  AWW  mediante  SvB  Aruba
                                                                      percibi  como  lo  necesario
            menos pa tin un bida social o                                                          cu ta consisti di un solo adul-  ta ricibi un reparatietoeslag di
            deleita den gustonan.        Segun el a splica, e situacion  pa  un  persona  of  famia  por   to  ta  Afl.  2,624,  cual  ta  rep-  450 florin pa luna.
                                         na  Aruba  ta  preocupante  funciona den sociedad di un   resenta  un  deficit  di  entrada
                                         y  83%  di  e  poblacion  ta  di  manera  adecuado  y  social-
            Mirando  cu  e  topico  aki  ta   opinion cu placa actualmente  mente aceptabel. Ora nos usa   di Afl 638, un subida di Afl.  Esaki  ta  nifica  cu  total  un
            algo cu ta concerni henter e                                                           18  compara  cu  e  deficit  ob-  pareha di pensionado ta ricibi
            pueblo di Aruba, te hasta na   no  ta  rindi  y  nan  “no  por  e  definicion  “Bestaansmini-  serva un aña pasa (Afl. 620).  Afl. 2.632 pa luna, y un pen-
                                         cumpra mes hopi cos cu nan  mum”,  en  realidad  ta  referi
            nivel gubernamental e ta rici-                                                         E deficit aki ta e di dos mas  sionado soltero of cu ta ricibi
            bi  atencion.  Recientemente   tabata por a cumpra fin di aña  na un “Sociaal Bestaansmini-  halto registra den un periodo  su pension apart ta ricibi Afl.
            Parlamentario  Dangui  Odu-  pasa. Esaki ta bisabo cu poder  mum”  y  no  na  e  definicion   di seis (6) aña pa luna di Juni.  1541 pa luna.
            ber a comparti su opinion y   di  compra  a  bay  atras,  cos  a  literal  di  un  “Bestaansmini-
            pensamentonan  den  un  co-  bira pio y placa no ta yega! Pa  mum” cu ta referi na “e suma   Cuminsando dia 1 di januari  Cada  aña,  e  pensionadonan
            municado di prensa, bisando   e siguiente 6 luna e consumi-  di placa necesario pa cumpra   e  aña  aki  a  bini  un  cambio  cu  tin  e  derecho  di  ricibi
            cu te ainda no ta mira un so-  dor ta hopi negativo y preo-  e  bienes  y  servicionan  cu  ta   den e salario minimo pa ora.  pensioen  durante  luna  di
            lucion pa e situacion aki. El a   cupa  cu  e  aumento  di  prijs  considera  necesario  pa  biba   Prome  cu  e  cambio  aki  tur  september ta ricibi un grati-
            menciona cu e expectativa ac-  explosivo cu tin.”         un bida liber di privacionnan   trahado tabata cobra e mesun  ficacion di Pasco, asina yama
            tualmente ta cu “tur prijs na                             basico” segun e definicion di   salario sin importa cuanto ora  un  Kerstonus,  den  luna  di
            Aruba lo baha y frigidairenan   CBS  regularmente  ta  com-  Nacionnan Uni.            pa siman nan a traha. Despu-  december.  Sinembargo  esaki
            na  Aruba  lo  ta  yen  atrobe”   parti  resultado  di  e  Indice                      es cu a implementa e cambio,  ta  algo  cu  no  ta  inclui  den
            mas  sinembargo  e  “realidad   di  Prijs  di  Consumo  (CPI)  Un  indice  a  ser  crea  pa  e   tur trahado cu ta traha 40 ora  e  reparatietoeslag  y  ta  tuma
            awe ta totalmente contrario y   cu  un  base  di  comparacion.  “Bestaansminimum” door di   pa siman a haya un aumento  luga un bes pa aña so.
            e realidad amargo ta” cu te ai-  Pa  juni  di  e  aña  aki  manera  calcula  e  costo  di  tur  recur-  cu  a  subi  e  salario  mensual
            nda no a mira un mehoracion   custumber, a calcula tambe e  sonan  esencial  cu  un  adulto   na  2007.05.  E  trahadonan  E sumanan aki ta keda bao di
            den e situacion. “E situacion   bestaansminimum.          promedio  ta  consumi  du-   cu ta traha 45 ora pa siman a  of demasiado cerca di e besta-
            pa famianan no a bira miho, e                             rante  un  luna.  Cada  luna  e   ricibi  un  aumento  cu  a  subi  ansminimum  cu  CBS  a  re-
                                                                      indice aki ta ahusta, a base di   e salario te na 2257.93 segun  porta. Esaki ta nifica cu tanto
                                                                      e prijsnan di alimento, paña,   informacion  riba  e  website  pa e clase trahador  como pa
                                                                      vivienda, transporte y otro ar-  di  gobierno.  Sinembargo  no  pensionadonan, e entrada no
                                                                      ticulonan den e canasta.     ta  aclaria  si  esaki  ta  loke  e  ta suficiente pa cubri su gas-
                                                                                                   trahado  ta  haya  den  su  man  tonan  esencial  y  na  mesun
                                                                      E  bestaansminimum  actual   pero  toch,  esaki  ta  keda  bao  tempo biba un bida digno y
                                                                      ta basa riba e rapport “Besta-  di  e  bestaansminimum  pa  adecua.
                                                                      ansminimum  2010”  publica   un hogar di un pareha cu un
                                                                      door  di  CBS  na  Juni  2010,   entrada di salario minimo, y  Na e nivel cu prijsnan ta ac-
                                                                      y  cual  ta  actualisa  mensual-  pa  un  persona  soltero,  toch  tualmente y e nivel di entrada
                                                                      mente segun e CPI. E unidad   e salario minimo ta bao di e  pa hogarnan riba nos isla, ta
                                                                      di referencia usa door di CBS   bestaansminimum.          bira  dificil  pa  practicamente
                                                                      (manera indica den e rapport                              tur  parti  di  nos  pueblo  por
                                                                      aki) ta di un hogar cu ta con-  Den  caso  di  pensionadonan  biba  un  bida  cu  ta  social-
                                                                      sisti di dos adulto y dos mu-  ta  similar.  E  pensioen  di  mente  aceptable  segun  e
                                                                                                   biehes,  e  Algemene  Ouder-  definicion di CBS, pero tam-
                                                                                                   domsverzekering  of AOV,  ta  be  un  bida  sin  privacionnan
                                                                                                   un seguro social cu tin e in-  basico  manera  Nacionnan
                                                                                                   tencion di cubri e consecuen-  Uni ta defini.
                                                                                                   cianan  financiero  di  biehes.
                                                                                                   Esnan asegura tin un derecho  Kisas  a  yega  momento  di
                                                                                                   riba pension entrante e luna  presta  mas  atencion  y  pidi
                                                                                                   despues  di  e  fecha  unda  e  nos  autoridadnan  solucion
                                                                                                   pensionado ta yega e edad di  concreto  y  tangible  pa  e
                                                                                                   pensioen. Entrante 1 di janu-  situacion  economico  di  nos
                                                                                                   ari di 2024 e edad aki ta di 65  pueblo.  Asina  nos  por  tin
                                                                                                   aña y pa por ta un asegurado  miho  probabilidad  di  yega
                                                                                                   e  persona  mester  a  biba  na  na un futuro cu mas libertad
                                                                                                   Aruba entre 15 aña y e edad  economico apto pa cubri tur
                                                                                                   di pensioen, den e caso aki 65  nos gastonan, provee e condi-
                                                                                                   aña.                         cionnan adecua pa e desaroyo
                                                                                                   Pa un pareha casa cu ta biba  di nos muchanan y pa man-
                                                                                                   hunto,  e  pensioen  di  biehes  tene nos bienestar social.
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22