Page 6 - HOH
P. 6

2      LOCAL                                                  AWEMainta                                           Diamars, 18 November 2025





                                                         Un proposicion pa Aruba

        Re-evaluando cobertura medico pa residencia


































       E sistema di cuido medico publico di Aruba, AZV (Algemene                  Door di move e riesgo inicial pa aseguradonan priva, Aruba
       Ziektekosten Verzekering), ta un pilar di e red di siguridad               por alivia e presion riba su sistema di salud publico. E acer-

       social di e isla. Asina cu un hende bira un residente legal, nan           camento den fase aki ta encurasha integracion y contribu-
       por haya acceso na beneficionan di AZV — incluyendo trata-                 cion, en bes di acceso completo inmediato.
       mento specialisa y referencianan pa exterior — sin importa
       cuanto tempo nan a biba of contribui na e sistema. E struc-                Retonan pa considera

       tura generoso aki ta ancra den husticia y acceso, pero e ta                Implementa e modelo aki  lo bin cu algun complehidad.
       lanta un pregunta di maneho valido: E ta financieramente                   Prome, gobierno lo mester defini claramente ki tipo di seguro
       sostenibel?                                                                priva ta aceptabel. Nivelnan di cobertura, limitenan di trata-
                                                                                  mento, y proveedornan di seguro tur lo mester di regulacion.

       Actualmente, ora un hende muda pa Aruba pa trabou of resi-
       dencia y haya nan permisonan, nan ta rapidamente eligibel                  Di dos, e maneho mester wordo comunica cla na residen-
       pa AZV. Sinembargo, algun di e residentenan aki por rekeri                 tenan nobo, cu guia tocante con y ki ora nan por haci e tran-
       procedimentonan medico costoso poco despues di haya                        sicion pa AZV. Algun hende por argumenta cu e acercamento

       nan status legal — prome cu haci contribucionnan significa-                aki ta crea desigualdad — specialmente pa trahadonan di
       tivo na e fondo di AZV. Cu enfermedadnan cronico manera                    entrada mas abou cu por haya seguro priva costoso.
       cancer, diabetes, y obesidad birando mas comun y costoso
       pa trata, esaki ta presenta un preocupacion real pa e salud                Tambe tin e asunto di supervision: Ken ta sigura cumpli-

       di largo plaso di e seguro publico di Aruba.                               mento cu e rekisito di seguro? Y kico ta pasa si un hende no
                                                                                  por mantene cobertura?
       Un solucion potencial por ta introduci un rekisito di seguro
       priva di cinco aña pa tenedonan di permiso nobo. Bou di                    Mirando pa dilanti

       e  modelo  aki, residentenan  nobo lo  ta rekeri  pa mantene               Aunke e maneho aki por parce estricto, e no ta sin prec-
       seguro medico priva pa nan prome cinco aña di residencia.                  edente.  Otro  paisnan tin  periodonan  di espera prome  cu
       Solamente  despues  di  e  periodo  aki  —  y  unabes  nan  a              inmigrantenan of no-ciudadanonan haya acceso na siste-
       contribui na e comunidad y economia — nan lo ta eligibel                   manan nacional di cuido medico. Aruba, cu su poblacion y

       pa drenta e sistema di AZV.                                                recursonan limita, mester considera strategianan similar pa
                                                                                  proteha su futuro di cuido medico.
       Dicon e tin sentido
       E modelo aki por proteha AZV for di presion financiero mien-               Rekeri seguro priva pa e prome cinco añanan por ofrece un

       tras ainda ta ofrece cobertura medico n’esnan cu permiso                   solucion balansa — uno cu ta sostene esnan cu necesidad
       recien via plannan priva. E ta sigura cu esnan cu ta beneficia             di permiso mientras ta proteha e fondo di AZV pa tur hende.
       di cuido medico publico a yuda sosten’e financieramente. Al
       fin y al cabo, e fondo di AZV ta sosteni pa belasting, contri-             Mientras gastonan di cuido medico ta sigui subi global-

       bucionnan di dunado di trabou/empleado, y un porcion di                    mente, midinan proactivo manera esaki por bira no sola-
       impuesto riba benta (BAZV).                                                mente inteligente, pero necesario.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11