Page 2 - bon-dia-aruba-20230804
P. 2
A2 LOCAL
Diabierna 4 augustus 2023
Segundo edicion di Sisters Summer Camp Aruba a enfoca riba tema di termento
Durante temporada di tin 40 mucha cu a participa, muchanan haya e oportuni-
vakantie tin diferente pero esey ta debi na cu el a dad pa siña algo y termento ta
summer camps organisa cuminsa cu promocion di e un topico hopi importante,”
pa muchanan, y un di e camp mas tremapn y e aña aki el a enfatisa.
summer camps aki ta Sis- el a cuminsa laat.
ters Summer Camp or- Shurman Milliard di Funda- El a conta cu e biaha aki,
ganisa pa Daniela Pop. cion Telefon pa Hubentud a hunto cu Daniela Pop y Sis-
Pop ta conta di con el a remarca cu como fundacion ters, Telefon pa Hubentud a
yega na e idea pa organisa nan ta haya hopi importante haya un oportunidad pa duna
e summer camp aki y e pa participa den e diferente informacion y e muchanan
tema di enfoke pa e edi- summer camps. “Ta hopi mes a wak un pelicula cortico
cion aki di e camp. importante pa tin e curason tocante di termento. Despues
y afinidad pa traha cu e ho- cu nan a wak e pelicula, el a
Pop a splica cu el a bin cu e bennan cu tin dilanti di bo sigui splica, nan a duna mas
idea na 2020 durante pan- y den e grupo aki nos a wak informacion cu ta relaciona
demia di COVID-19 pa bin esey hopi bon bin back,” el a na loke nan a wak den e pelic-
cu e camp Sisters Summer indica. ula.
Camp Aruba cu ta pa mucha
muhe di 4 pa 10 aña di edad vakantie Aruba pasobra e ta Hubentud y el a tuma con- El a splica cu nan momen- “Asina e trabao hunto a bira
y ta enfoca ariba yuda nan cu un meta di dje pa por yuda e tact cu Shurman Milliard di to cu e fundacion a wordo asina tremendo cu no sola-
nan confiansa y pa nan dem- muchanan a traves di e camp Telefon pa Hubentud pa uni acerca pa duna un tiki mas mente e grupo aki, pero otro
ostra nan talento. aki. na e camp y duna charla na e informacion tcoante di ter- summer camps cu tambe
muchanan. mento nan a haya esey hopi Telefon pa Hubentud ta
Esaki ta e segundo edicion di El a conta cu e aña aki el a un aspecto hopi importante. apoya y ta stimula pa asina e
Sisters Camp Aruba. Pop ta bin cu e idea pa enfoca ariba Un total di 15 mucha a par- “Naturalmente e ta leuk pa hobennan haya mas beneficio
biba den exterior pa motibo e tema di bullying. Den pas- ticipa den e camp e aña aki. laga e muchanan bin hunto, den e temporada di vakantie
di su estudio, pero el bin ado el a traha cu Telefon pa Prome aña, Pop a indica, aba- pero tambe bo mester laga e aki tambe,” el a finalisa.
E medidanan fiscal cu a introduci caba no ta suficiente...
IMF: Mester introduci BTW
Mester introduci mas me- suplemento di salario (por diante aumento di cumpli- pensioen ta bay cuminsa core y transparencia fiscal y ta den
dida den politica pa logra ehemplo overtime, bonus y mento cu impuesto indirecto deficit cuminsando rond di proceso di establece metanan
e meta di gobierno pa uitkering.) (0.2 porciento di GDP) y aki cinco pa seis aña, caban- fiscal a termino medio. Un
balans fiscal, mientras ta reduccion di gasto riba bi- do cu su reservanan pa mita marco di presupuesto a ter-
crea espacio pa mas in- Racionalisacion di gasto riba enes y servicio (0.2 porciento di decada 2030. Esaki a pesar mino medio (MTBF) bon
version publico. Bao di e bienes y servicio: Un Revi- di GDP.) Racionalisacion di di esfuersonan den pasado diseña – guia pa un anker
baseline di e staff, e me- sion di Gasto Publico ta spera subsidio na hogarnan (0.1 pa mehora e situacion finan- di debe y clausulanan di es-
didanan di impuesto in- di keda ehecuta pa Banco porciento di GDP), reforsa e ciero di sistema di pensioen. cape predetermina – lo yuda
troduci recientemente no Mundial, cu ta bay yuda in- safety net social, y reduccion Restauracion di balans actu- duna forma na prioridadnan
ta suficiente pa logra e forma esfuersonan pa elimina di transferencia na SOE (0.2 arial den e sistema lo rekeri strategico, hancra especta-
metanan presupuestario y gasto di prioridad abao. porciento di GDP) lo sostene un tasa di contribucion mas tiva, y guia e desaroyo di e
ta bay rekeri mas medida e metanan a medio tempo halto y/pf un tasa di reem- presupuesto anual den un
pa aumenta entrada y re- Simplifica transferencia na (treciendo debe bao di 70 plaso menor. manera cu ta consistente cu
duci gasto recurente. Esa- empresanan estatal (SOE). porciento di GDP pa 2028) obhetivonan macro-fiscal
ki segun e Staff Report pa Esfuersonan ta necesario pa mientras ta permiti pa un au- Un marco di politica fis- mas amplio. Esaki tambe lo
Consulta Articulo IV 2023 mehora e prestacion di SOE mento den gasto capital. cal a termino medio lo yuda permiti autoridadnan comu-
di Fondo Monetario Inter- y reduci e transferencianan duna prioridad na gasto y nica miho nan plannan fis-
nacional (IMF). na e entidadnan aki ( por E sistema di pension ta crea hancra e caminda pa reduc- cal a termino medio, y door
ehemplo prijs cu ta permiti riesgo fiscal a termino largo. cion di debe. Autoridadnan di cumpli cu e metanan, de-
Specificamente, IMF ta bisa recuperacion di costo y me- Den ausencia di mas refor- a haci progreso den mehora mostra nan compromiso cu
cu ta necesario: horacion den eficiencia di ma, ta spera cu e sistema di maneho financiero publico disciplina fiscal.
Mobilisacion di entrada: Por SOE).
genera entrada adicional door
di introduci VAT (BTW) pa Reforsa e safety net social:
reemplasa e sistema di im- Mehoracion di proteccion
puesto indirecto. Tin espacio social ta importante pa facil-
pa mehora administracion di ita reformanan fiscal. Mester
impuesto y aduana door di establece un sistema pa lansa
aumenta digitalisacion, im- sosten temporal y enfoca riba
pone castigo financiero riba hogarnan vulnerable den caso
evasion, mehora transparen- cu tin mas shock na prijs di
cia, y aumenta auditoria basa cuminda y fuel (por ehemplo
riba riesgo. Un evaluacion door di institucionalisa un
diagnostico di administra- sistema di sosten di entrada
cion di impuesto (TADAT) enfoca, similar na esnan cu a
lo yuda desaroya un plan di introduci durante pandemia.)
reforma mas comprensivo.
Bao di un scenario di politica
Contene medida di salario: E activo, e medidanan adicional
eliminacion di e recorte den aki lo yuda logra e metanan
salario di sector publico cu fiscal di gobierno a termino
a keda implementa durante medio. E surplus fiscal lo
Covid-19 mester ta compaña mester aumenta cu 0.5 por-
pa e eliminacion di varios ciento di GDP na 2023, me-