Page 9 - AHATA
P. 9

A6   LOCAL
                     Diasabra 12 aPriL 2025
                 Parlamentario Dangui Oduber a manda


                     varios pregunta pa minister Cicilia


                                         mesun  profesionalnan.  Nos  durante  nos  traspaso  nos  ta
                                         mester  como  Arubianonan  sinti  cu  e  siguiente  genera-
                                         siña aprecia, respeta y balora  cion kier para pa nos propio
                                         nos talentonan y profesional-  profesionalnan  y  localnan.   Tocante ‘bek’ o ‘back’, kico
                                         nan local y mi ta sinti na Sr.  Nos ta spera cu Minister Ci-
                                         Eman  su  expresionnan  cu  e  cilia  para  duro  y  no  wordo             ta corecto?
                                         no ta balora ni respeta nos yi-  “overruled”  pa  Prome  Min-
                                         unan di tera.                ister  Eman.  Lo  ta  un  las-  Den e edicion di awe di  e forma original. Asina nos
                                                                      tima y desapunto grandi pa e   nos column semanal to-     ta skirbi awendia ‘kier’y no
                                         For di aña pasa juli 2024 nos  siguiente generacion pa mira   cante Papiamento, aten-  ‘quier’  loke  tabata  masha
            Miembro  di  fraccion  di                                                                cion  pa  un  ‘feedback’  comun  50  o  60  aña  pasa
            MEP,  Sr.  Dangui  Odu-      aeropuerto ta wordo maneha  Prome Minister Eman tuma        interesante  y  critico  cu  den  Papiamento  skirbi.
            ber  a  manda  e  siman  aki   pa nos propio profesional lo-  decision pa Sr. Cicilia. E ta e   nos a ricibi. Un persona  Igualmente  palabra  mane-
            un  serie  di  pregunta  pa   cal  y  cu  hopi  exito.  Hecho  minister encarga cu AAA y e   a  acerca  nos  redaccion  ra  ‘aunke’  y  ‘kico’,  ‘keha’
            Minister  di  Turismo  Sr.   ta cu aña 2024 ta e miho aña  ta esun yama pa para pa nos   cu e pregunta, al caso y  y ‘kiebro’ cu den pasado e
                                                                                                                                grupo limita cu tabata efec-
                                                                                                     critico,  pakico  nos  re-
            Cicilia  referente  e  tema   den  historia  pa  e  compania  propio localnan y profesion-  daccion ta usando e pal-  tivamente  skirbi  na  Papia-
            di  Schiphol  Group  como    caminda a registra un ganashi  alnan.                       abra ‘back’ si nos Vocab-  mento  tabata  skirbi  hopi
            tambe e nombramento di       record. Cu esaki nos a dem-                                 ulario  oficial  ta  recon-  segun  e  ortografia  Spaño.
            un  CEO  nobo  pa  e  com-   ostra  cu  nos  mes  por.  Nos  Nos lo mira cu tempo si en   oce solamente ‘bek’ y no  Awendia  nos  Vocabulario
            pania.  Recientemente  a     semper  a  balora  y  aprecia  berdad nos profesionalnan ta   ‘back’.  Aki  nos  contesta  tin un lista limita di palabra
            cuminsa  busca  un  CEO      trabounan  di  nos  profesion-  wordo balora, respeta y apre-  na  e  persona,  y  un  am-  cu  ta  cuminza  cu  un  ‘qu’
                                                                                                     pliacion riba e tema, cu  manera:  Quechua,  queha-
            nobo  pa  Aruba  Airport     alnan.  Nos  tin  hende  capaz,  cia pa e gobierno nobo aki! Si   nos  agradecimento  pa  ceres,  quesillo,  quincea-
            Authority y e proceso aki    cu experiencia y conocemen-  bin un CEO atrobe di afo ta    su  reaccion;  sin  critica  ñera,   quinteto,   quitte,
            ta canando.                  to pa lidera pero mester por  obvio cu e gobierno aki NO    no tin avance, segun nos  quiz,  quo  vadis,  quorum,
                                         duna nan e oportunidad.      tin ningun clase di respet pa   pensamento.               quotiënt.  Sin  embargo,  no
                                                                      nos propio profesionalnan.
            Den e acuerdo cu AAA N.V.                                                                                           ta aparece ‘quincena’ mien-
            tin cu RSG (Royal Schiphol   Aña  pasa  december  2024                                   Den  nos  trabao  diario  nos  tras hopi hende awendia ta
            Group) tin poni cu ta e de-  Schiphol  Group  a  informa  Como  ex-minister  encarga     ta  topa  cu  un  sinfin  di  keda confundi ora bo skirbi
                                                                                                     momento  con  nos  mester  ‘kinsena’...,  manera  e  Vo-
            ber y obligacion di Schiphol   gobierno cu nan lo bandona  cu  aeropuerto  semper  mi  a   skirbi  un  palabra.  Den  e  cabulario  oficial  ta  dicta...
            pa prepara un yiu di tera pa   Aruba e aña aki juli 2025. Pa  para firme y fuerte contra tur   caso aki nos por a opta pa  Nos  tin  un  ehemplo  reci-
            guia  y  lidera  e  organisacion.   es motibo nos kier sa kico ta  e condicionnan di Schiphol y   ‘bek’,  cumpliendo  cu  loke  ente  cu  ta  ilustra  bon  con
            Den practica nunca (20 aña a   e posicion di gobierno nobo.  mi a para firme pa nos propio   e  Vocabulario  oficial  ta  un idioma ta den progreso
            pasa) Schiphol a sa di cumpli   Nan SI lo acepta tur e condi-  profesionalnan  local  pasobra   bisa, pero e ta laga nos cu  y cambio continuo, unda e
            cu e palabracion aki. Un di e   cionnan di Schiphol? Nan SI  mi  ta  convenci  cu  nos  mes   un problema. Kico pa haci  reglanan  di  e  Vocabulario
            diferencianan  fundamental   lo  acepta  pa  duna  Schiphol  por maneha nos aeropuerto!   cu  e  tantisimo  palabranan  oficial  no  ta  parce  semper
                                                                                                     compleho unda e ‘back’ ta  aplicable:  durante  e  crisis
            cu nos tabatin cu Schiphol ta   un  boardseat  siendo  cu  nan  Ami  si  ta  duna  balor,  respet   inclui?  Por  ehemplo  nos  di Covid-19 na 2020 nos a
            e hecho cu nos ta convenci cu   NO  ta  shareholder  di  e  y aprecio na nos profesional-  conoce  entre  otro  ‘feed-  haya nos di un dia pa otro
            nos  tin  profesionalnan  local   compania?Nan  SI  lo  acepta  nan local!               back’, usa den e mesun arti-  cu un termino cu no tabata
            cu  por  maneha  y  lidera  nos   un CEO di afo atrobe? Nan                              culo caba. Imagina cu nos a  desconoci, pero tampoco di
            aeropuerto.  Di  otro  banda   SI lo menosprecia nos propio  Nota  di  Redaccion:  E  arti-  skirbi  ‘feedbek’,  o  ‘fitbek’?  amplio uso y conocimento:
            Schiphol no tin confiansa den   profesionalnan??          culo aki ta un opinion di Par-  Sigur nos lo a haya hopi re-  ‘toque  de  queda’.  Imagina
                                                                                                     accion negativo, puntrando  bo  cu  e  recadonan  di  no-
            esey  y  nos  ta  nota  cu  actual                        lamentario  Dangui  Oduber     si nos cabez no ta mucho...         ticia  gubernamental  lo  a
            Promer Minister Eman tam-    Despues di a hiba un comb-   y no ta representa opinion di                             skirbi ‘toke de keda’? Nin-
                                         ersacion  cu  Minister  Cicilia  corant Bon Dia Aruba.
            poco  tin  confiansa  den  nos                                                           Fuera  di  e  uso  di  ‘bek’  o  gun funcionario publico lo
                                                                                                     ‘back’, e pregunta legitimo  a desea di haci su mes ridi-
              AHATA: Proyeccion pa ocupacion averahe                                                 ta surgi pakico ta duna mi-  culo  dilanti  henter  pueblo
                                                                                                     tar di e termino Ingles otro  cu  e  forma  di  skirbi  ey,  y
                                        na 2025 a baha                                               manera  di  skirbi  y  e  otro  esey pa bon motibo.
                                                                                                     parti  no?  Honestamente,
                                                                                                     nos no lo sa kico contesta.  Nos  opinion  den  esaki
            Aruba  Hotel  &  Tourism  RevPAR mas halto.               cantidad di reservacion pa se-  Definitivamente, nos no ta  ta  masha  simple:  ningun
            Association      (AHATA)                                  gundo mitad di aña a mengua    subi e caminda absurdo di  hende mester ta di acuerdo
            ta  acumula  e  cifranan  di  “Mester nota si cu a cuminsa  compara cu aña pasa.         cuminza  skirbi  ‘beksteidj’  100% cu e forma di skirbi
            ocupacion y prijs di hotel-  experiencia  menos  demanda                                 envez  di  ‘backstage’,  por  oficial;  e  ta  trabao  –  elo-
            nan tur luna y Presidente  pa resto di aña, relaciona cu  Mientrastanto,  na  Maart  e   ehemplo.  Nos  ta  kere  cu  giable – di hende, al fin y al
            &  CEO  di  AHATA,  Tisa  e situacion geo-politico actu-  ocupacion  averahe  tabata     ta  mihor  cumpli  cu  e  op-  cabo.
            LaSorte, ta anuncia cu en-   al”, Sra. LaSorte a avisa. Dos  86%  y  e  entrada  averahe   cion pa simplemente skirbi
            fasis riba balor a sigui na  luna pasa hotelnan a proyecta  pa  tur  camber  disponibel   tur e palabranan asina den  Finalmente,  tin  un  argu-
                                                                                                     nan  forma  original;  asina  mento  mas  pa  nos  man-
            Maart 2025. E cantidad di  cu  pa  aña  2025  lo  tin  ocu-  (RevPAR) tabata $397, cual ta   ademas nos ta mira henter  tene  nos  ‘back’  y  esey  ta
            camber  a  crece  na  2025  pacion  averahe  di  81%.  Un  3% mas halto cu na 2024. Un   Aruba  ta  haci.  Nos  ta  di  cu  den  nos  educacion,  cu
            cu  apertura  di  2  hotel  di  luna pasa e proyeccion a baha  RevPAR  mas  halto  ta  cubri   acuerdo cu esey, tambe for  necesariamente  ta  mul-
            calidad  halto,  y  aunque  pa 78% y awor ela bolbe baha  gastonan  cu  a  crece  ultimo   di  otro  punto  di  vista  im-  tilingual,  ta  importante
            cu  grado  di  ocupacion  a  cu  2  punto  pa  76%.  Mitar  tempo  y  ta  resultado  di  en-  portante: te awe nos no sa  mantene claridad y simpli-
            baha un tiki por a logra un  di e hotelnan a raporta cu e  foke riba balor y servicio.   mihor cu nos Papiamento –  cidad  pa  e  alumno.  Skirbi
                                                                                                     di Aruba – ta aplica en prin-  un  palabra  di  mesun  raiz
                                                                                                     cipio un ortografia basa riba  di  otro  forma  y  lagando  e
                                                                                                     etimologia,  esta,  tumando  resto segun e raiz ey no ta
                                                                                                     na cuenta e idioma unda e  aporta na claridad. Ta pesey
                                                                                                     palabra  ta  origina.  Nos  no  tambe cu nos ta usa ‘usa’ y
                                                                                                     tin  ningun  problema  cu  no ‘uza’, cu ta basa riba un
                                                                                                     esey,  aunke  naturalmente  pensamento  fonologico  cu
                                                                                                     awendia nos ta mira cierto  segun nos nunca a cria raiz
                                                                                                     desaroyo cu a permiti otro  den nos Papiamento. Pesey
                                                                                                     forma  di  skirbi  un  pal-  uniformemente:  usa,  uso,
                                                                                                     abra. Nos ta mira esey por  usuario, usual, usualmente,
                                                                                                     ehemplo  den  e  cambio  di  pa mayor claridad den skir-
                                                                                                     skirbi  hopi  palabra  segun  bimento. Y claro cu ta res-
                                                                                                     nan  ortografia  original  na  peta opinion di otro cu no
                                                                                                     Spaño  o  Portugues,  pa  un  ta di acuerdo cu nos.
                                                                                                     forma adapta. Un ehemplo
                                                                                                     ta palabra skirbi cu ‘qu’ den
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14