Page 2 - bon-dia-aruba-20200402
P. 2
A2 LOCAL
Diahuebs 2 aPRiL 2020
Recomendacion pa combati fake news relaciona cu coronavirus
ORANJESTAD – Hunto cu e pandemia di cha aki. Di un banda, e editornan y periodistanan
coronavirus/Covid-19 a lanta otro pandemia, sea consciente di e strategia cu e agentenan di fake
esta pandemia di fake news of informacion news ta uza pa divulga mal informacion, entre nan
falso. Segun un encuesta di Canadian Jour- fuente fraudulento, cuenta falso den rednan social,
nalism Foundation, 83% di e personanan en- datonan contamina y publicacionnan no autentico.
cuesta tabata specialmente preocupa pa mo-
tibo di e fake news cu lo por compromete nan Fuente di informacion
salud pa medio di divulgacion of publicacion Un punto cu publico mester tene cuenta ta si e arti-
di informacion eroneo. culo ta cita fuentenan confiabel y specialisa. P’esey
ta importante pa e publico sa cual ta e fuente cu ta
E pandemia di Covid-19 a trece cune loke Organi- duna sosten na e informacion divulga.
sacion Mundial di Salud (WHO) a cualifica como Relaciona cu e caso specifico di e Covid-19 ta reco-
'infodemia' masivo. E ta un explosion potencial- mendabel pa cada periodista na momento di traha
mente mortal di informacion falso (fake news) of su informacion por sigui e informacion duna door
mal informacion na nivel global, y Aruba no ta un di autoridadnan di salubridad publico. Pero tambe
excepcion. informacion oficial di WHO y Organisacion Pa-
namericana di Salud (PAHO). Si eventualmente e
Lucha contra fake news hecho- of datonan divulga no ta confiabel, ta im-
Den e crisis cu mundo henter y nos pais ta pasando portante pa logra contacto ya sea cu un oficina di
aden, Gobierno di Aruba a alerta nos comunidad PAHO, pero tambe cu WHO.
riba e fenomeno di fake news. Tanto asina cu den
nan website oficial pa divulga informacion relacio- Na Aruba e informacion rond di e coronavirus, go-
na cu e desaroyo di e virus aki (www.arubacovid19. bierno a centralis’e pa medio di DVG. Dos biaha
org), nan a bin cu un seccion dedica exclusiva- pa dia nan ta bin cu un update transmiti via e ca-
mente pa desmenti oficialmente como falso e fake nal oficial di TeleAruba y Facebook-page: Gabinete
news, entre nan: scarsedad di cuminda, WhatsApp Wever-Croes, y otro medionan di informacion.
screenshot ‘3 dokter infecta’, y voice note tocante Tambe dunado di cuido, fundacionnan y diferente
caso positivo. instancia ta wordo invita pa duna informacion di
conscientisacion y educativo.
Ayera tambe a wordo divulga un update di 92 caso
positivo totalmente falso. Nan a uza e logonan di P’esey ta importante pa prensa tene cuenta cu e
Gobierno di Aruba y DVG pa mustr’e como uno asociacion di dokter di cas, academia y/of facultad
oficial. P’esey tanto gobierno como DVG a conseha di medicina, asociacion di specialistanan, etc... E
comunidad pa check prome riba nan website oficial fuentenan aki por tin data, y si nan no tin data, nan
ora cu e tipo di informacion aki ta wordo divulga. por bira un canal pa prensa por tin acceso na cierto
Si e no ta aparece ta pasobra e no ta confiabel, asina data, y asina por cumpli cu e derecho di informa
PR di DVG, Jurette Croes a yega di informa. e medionan cu ta produci y divulga noticia, ya sea debidamente nos comunidad.
corant, radio, periodista specialisa/freelance, social
Lamentablemente personanan di henter mundo a media y medionan digital. Pues si e mesun medio- Red Internacional di Periodistanan (ijnet) a bin cu
muri debi na e consumo di mal informacion of fake nan di informacion no ta implementa medidanan un serie di articulo specialisa rond di e topico di
news, relaciona cu tratamento di Covid-19 falso of di control di e fuente di informacion, esaki por coronavirus. Nan a yega di publica recomendacion
no aproba. E fuente di fake news aki ta comparti trece cune cu e publico ta disminui su confiansa clave cu por yuda e profesionalnan di e medionan
nan informacion falso via memes viral y cadena di riba tur informacion, meymey di un pandemia di masivo di comunicacion pa contraresta e fenom-
mensahe. e Covid-19. Ya cu ta resulta cada biaha mas dificil eno di fake news y defende e practica di periodismo
pa nan por distingui entre e echo berdadero y esun di calidad. Asina como prensa nos por salvaguar-
Periodismo responsabel y di calidad ta hibando un falso, kiermen informacion legitimo y fraude. dia e derecho cu comunidad tin pa wordo informa
lucha contra mal informacion y fake news pa evita Nos tur por bira victima di agentenan di fake news, obhetivamente, un derecho basa den e derechonan
cu opinion publico por perde nan credibilidad riba y cada un di nos tin un rol pa cumpli den e lu- humano.
Cuater pashent positivo cu Covid-19 den hospital
Un pashent masculino di 46 aña den ICU
ORANJESTAD - Prome Minis- e Medium Care Unit (MCU) y dos
ter, Evelyn Wever-Croes a yega persona femenino di 52 aña y 71 aña
di informa cu cuater pashentnan interna den hospital den e piso gen-
positivo pa coronavirus/Covid-19 eral cu a wordo condiciona pa atende
ta interna den hospital. Un di nan cu e tipo di pashentnan aki. Nan mes-
ta den unidad di cuido intensivo ter di e cuido specialisa, pero no crit-
(ICU). El a bisa cu e persona aki ico manera esunnan cu ta interna den
ta stabiel, pero e ta den ICU, y a ICU.
desea un pronto recuperacion.
Igualmente el a laga sa cu e grupo cu
Ayera tardi, Eugene Maduro di sec- ta wordo mas afecta, nan edad ta en-
cion di Epidemiologia di DVG, a in- tre 25 pa 44 aña. Esaki ta e grupo cu
forma riba e casonan considera como nan ta considera como un 'grupo re-
severo di Covid-19. Nan ta cuater productivo,' kiermen hendenan cu ta
caso, ya cu nan mester wordo interna move mas den comunidad, y esey ta
den hospital pa cuido mas specialisa. pone cu e malesa por plama mas facil.
El a informa cu te ainda tin un per- Di e grupo di 55 persona positivo -se-
sona cu ta interna na ICU. gun update duna te cu ayera tardi- un
26% di nan ta trahadonan di e sector
Segun Maduro e pashent masculino di cuido. Un 28% ta personanan cu ta
di 46 aña ta conecta na mashin di traha den e sector di hospitalidad (ho-
respiracion artificial. Tambe tin un tel, restaurant, airport, etc..) Y un 46%
persona femenino di 61 aña cu ta den ta otro tipo di ocupacion.