Page 11 - bon-dia-aruba-20180428
P. 11

A11
                                                                                                      opinion Diasabra 28 aPriL 2018
            Gregorio Wolff:
                            Asuntonan cu mester di atencion awe 1 mei 2018(parti 2)



            No tin un Cultura laboral  limita, pero comparando cu e  nos e scenario, cu a pesar cu  gobernacion anterior.       e  ehecucion di e politica di
            na Aruba                     otro sindicatonan e ta cos di  Aruba  toch  por  ser  cualifica  Pues  e  nombracion  di  tra-  gobierno.
            Semper  mi  persona  ta  para  yora. Pesey no ta bini lider-  como  un  pais,  laga  nos  bisa  hadonan  a  base  politico  ta
            tras di e idea pa crea un miho   nan nobo y bo ta haya sindi-  no-pober,  no  tin  un  infra-  e  problema  grandi  den  e  Cultura  ta  referi  na  e  modo
            cultura  laboral  na  Aruba  pa  catonan cu lidernan maximo  structura social.         aparato  publico.  E  welga  di  di bida di e trahado y cual ta
            defende den e miho forma e  tin mas cu 12 aña na timon,                                ANAAP/SEPPA  na  1972  a  inclui:
            clase trahado.               otro mas cu 18 aña. E cifran-  Tur  aña  paisnan  ta  wordo  culmina  cu  gobierno  mes-  -   Tradicionnan  di  su
            Mundo  ta  cambiando  y  e  an  aki  ta  ilustra  con  grave  e   invita  pa  discuti  temanan  di  ter  trece  un  personeelsraad  lucha.
            actor  mas  importante  di  e  crisis sindical na Aruba ta.  importancia pa loke ta labor y  cual lo trata e nombracion di  -   Mas  trahadonan  cu
            transformacion  aki  ta  e  tra-  Den  e  ideanan  di  corpo-  e situacion social di e ser hu-  ambtenaarnan.  46  añanan  a  CAO.
            hado, pues e trahado no por  rate  gouvernance  ta  para  cu  mano.                    pasa y esaki nunca a ser cris-  -   Mehoransanan  pa  e
            keda atras.                  e  lidernan  no  mester  keda  Di Aruba, masha poco gobi-  talisa y  gobiernonan  ta fiesta  trahado tin miho salario.
                                         tempo largo den mesun fun-   erno y e partnernan social ta  cu su decisionnan politica di  -   Mas  representacion
            Loke ta bisto awe cu e politica  cion  y  ta  papia  pa  lidernan  asisti  na e encuentronan aki.  nombracion.      sindical.
            nacional di gobiernonan, ul-  den empresanan pa keda dos  Despues  di  aprobacion  di                               -      Ideanan di ayera y di
            timo tempo,  ta caracterisa su  periodo di 4 aña.         convenionan,  esaki  ta  ser  Di dos ta trata e forma di de-  awe na fabor di e trahado.
            mes cada dia cu menos preo-                               manda pa tur pais na mundo,  libera/negocia  asuntonan  di  -    Tur  e  balornan  nec-
            cupacion pa e interesnan di e  Representacion  di  traha-  pa ratificacion.  Si ratifica un  trahadornan  entre  gobierno  esario pa e trahado .
            clase trahado.               do  den  sindicato  ta  mali-  convenio e pais mester trece  y sindicato, cual ainda ta vi-  -   Arte cu ta ilustra e lu-
            For  di  e  principal  decision-  simo.                   leynan cu ta di acuerdo cu e  gente,    e  GO-A  (Georgani-  cha di e trahado.
            nan di e organonan di poder,  Awe e grado di trahadonan cu  convenionan.  Pues  pa  sigui  seerd  Overleg  in  Ambten-  -   Ceremonianan y otro
            awe cada biaha ta resalta e in-  ta  afilia  na  sindicato  ta  hopi  un  politica  duradero    di  aarzaken)  cual  ta  ancra    den  actividadnan laboral.
            teres pa e inversionistanan y  abao den sector priva. E no ta  gobernacion ariba e terenon-  capitulo 10 di LMA, den cual  -   Con trahado ta anda
            pa e empresarionan.          yega 5% di e totalidad.      an social,  humano y laboral,  ta  stipula  pa  sindicato  y  go-  cu tecnologia nobo.
            E  proyecto  economico  di  Un banda tin e menasa y in-   ratificacion di e convenionan  bierno  hiba  deliberacionnan  Amplia  e  cultura  laboral  na
            gobiernonan,  cada  biaha  ta  timidacion  di  dunadonan  di  di  ILO  cu  ta  cubri  e  tere-  ariba condicionnan di trabao  Aruba tin un nificacion gran-
            mustra su caracter inequitati-  trabao, sigur contra e trahado  nonan social y pa trahado, ta  di  e  Empleado  Publico.  Tin  di,  tanto    na  fabor  di  e  tra-
            vo y excluyente pa e trahado,  stranhero.                 esencial.                    deliberacion  pero  na  final  e  hado, como na fabor di gobi-
            pesey  nos ta wak awe:       Aki  e  ministro  di  Labor  tin  Convenionan  importante  pa  ley ta stipula cu ta gobierno ta  erno, di e empresario y tambe
            •       E creciente desigual-  un tarea hopi grandi pa caba  e trahado  y sindicalismo cual  dicidi, ora no por yega na un  di e comunidad Arubiano.
            dad  social;                 cu  menasa  y  intimidacion  nan  no  ta  ratifica  pa  Aruba,  consenso.              Na final nos lo tin un harmo-
            •       Baymento  atras  di  e  contra e trahado.         pa cual nan mester  bringa pa  Normalmente den asunto di  nia na trabao y paz laboral pa
            bienestar social;            Un otro aspecto ta e escogen-  nan ser ratifica ta hopi.  indexering  durante  nos  Sta-  garantisa den mayoria di ca-
            •       E  bestaansminimum  cia sindical cu den practica ta                            tus  Aparte    tabatin  negocia-  sonan comparabel, cu awe ta
            cu Gobierno a stipula como e  yuda e menasa y intimidacion  Reorganisacion di aparato  mento directo di gobierno y  bira conflictonan .
            nivel (salario) pa surpasa po-  den un empresa. E ley di ref-  publico.                sindicato pa yega na acuerdo.
            bresa na Aruba no ta yega ni  erendum  ta  hopi  atrasa  y  ta  E aparato publico ta den no-  Pa  otro  asuntonan  gobierno
            38% di salario minimo .      grita pa cambio.             ticia  ultimo  tempo  sigur  pa  hopi biaha ta dicidi sin  en-  E cultura laboral nobo ta
            •       Ausencia di oportun-  Hopi  trahado  kier  un  sindi-  loke ta e fenomeno di coor-  volvi   sindicatonan,   pues  yuda:
            idadnan social y cultural;   cato  den  nan  empresa  pero  dinador.                   gobernacion  no  ta  respeta  •     pa  conserva  traba-
            •       Cero inversion den e  e palo pa bula tocante e rep-  Tambe  nos  ta  tende  hopi  trahado  y  gobierno ta sigui  onan y crea otro cuponan di
            trahado;                     resentacion  sindical  ta  poni  hende ta papia di reorganisa e  manipula y logra su metanan.  trabao di acuerdo cu e desa-
            •       E    Crecemento  di  hopi  halto.  Facilmente  cu  aparato Publico. Maske parce  Mientras nos sa cu convenio  royo economico na Aruba ya
            cuponan di trabao ta destina  intimidacion  y  menasa  na  nan no conoce e materia bon   151 di ILO, di 27 juni 1978  cu e dialogo entre e partner-
            den mayoria di caso pa fun-  trahadonan   empresarionan  y nan ta trece solucionnan cu  ta duna den articulo 7, sindi-  nan  social  ta  un  factor  im-
            cionnan cu salario minimo of  di  mala  fe  ta  uza  e  palo  de-  ta zona bunita pero practica-  catonan den sector publico e  portante pa unidad y concili-
            cual nan ta net ey riba.     masiado halto aki pa no tin e  mente ta algun cos nan ta tira  mesun  derecho  cu  sindica-  acion.
                                         representacion sindical.     aki y aya.                   tonan  den  sector  priva  tin,  •   Mehora  e  calidad  di
            E  consecuencia  di  lo  prome                            Prome cos cu mester haci ta  esta  pa  sindicato  den  sector  bida  di  e  trahadonan  y  nan
            menciona ta, cu poco a poco  Tereno Social                defini e organisacion corecta-  publico  organisa  y  negocia  famia.
            hopi  trahado  ta  hay’e  obliga  Aruba  a  y  ta  ignora  ILO  mente,  esaki  pasobra  ultimo  convenionan colectivo pa su  •   Pa  elimina  e  cultura
            di busca un di dos trabao pa  (International Labour or-   tempo  gobierno  a  traha  yen  miembronan.  Pues  pronto  e  anticua di intimida y menasa
            e  por  sobrevivi  dignamente,  ganisation).              di  departamentonan  chikito  convenio  aki  ta  bay  haci  40  trahadonan  y  impulsa  for-
            pero  atrobe  cu  tur  e  conse-  ILO a wordo funda na 1919  cu su hefenan y trahadonan,  aña  y  na  Aruba,  contrali  na  manan  nobo,  profesional  y
            cuencianan social pa su famia.  despues  di  e    prome  guera  sin e guia di profesionalnan.  casi  mundo  (respeta)  com-  mas humano den  e relacion
            Ta conoci cu e gruponan cu  mundial, cual a trece un de-  Nos  a  conoce  hopi  fenom-  pleto, unda esaki ta un hecho,  trahado  - dunado di trabao.
            ta beneficia mas di e desaroyo  saster  pa  humanidad  y  sigur  eno  nobo  den  e  gobierno  nos a keda atras cu tur e con-  •   Pa  busca  e  desaroyo
            economico  desigual  aki,  dia  tabata  e  mayor  rason  banda  anterior,  unda  ministro  no  secuencianan.        integral  di  cada  persona  dor
            pa dia ta birando mas chikito.  di e lucha di sindicalismo pa  ta  respeta  ni  e  decision  di  e                  di  capacita  e  trahado  mas  y
                                         lanta un organisacion di car-  Hoorcommissie  cu  e  propio  Awe 1-mei 2018, nos mes-  mas y dor di esey ta eleva e
            Sindicalismo  na  Aruba  acter social, ILO                Gobierno a instala, ni e deci-  ter  por  pensa  ariba  solu-  produccion individual.
            den crisis                   Na  Aruba,  Gobierno  nunca  sion di Hues pa  despues nos  cionnan  cual  ta  alivia  e  •    Pa na final e trahado
            Ta tristo pa menciona tambe,  a  hiba  un  maneho  pa  duna  ta wak e motibo di e minis-  situacion di e trahado    tin un miho salario pa man-
            awe 1 mei 2018,  cu sindical-  ILO su balor cu e merece y  tro, ora famia di politico cu ta                         tene su famia na un nivel dig-
            ismo na Aruba ta den crisis.  esaki  ta  un  motibo  cu  con-  sostene e gobierno, ta ricibi e  Mehoracion    di  e  cultura  no.
            Casi bo no ta tende lidernan  stantemente   Gobiernonan  funcion di e Ambtenaar cu a  laboral
            sindical, solamente ora e Lu-  ta  manera  balia  cu  e  prob-  ser manda cas, pero cobrando  Tur caminda di mundo e ser
            cha sindical ta conoce un bi-  lemanan social, sin trece so-  tur luna su salario y segun e  humano  ta  hay’e  den  nece-
            aha mas e fenomeno di horta  lucionnan  duradero.  Igual-  ministro e ambtenaar aki no  sidad  pa  drecha  su  actitud  y
            miembro di otro sindicato na  mente  e  bienestar  di  pueblo   ta  den  overtolligheidspoel,  posicion  cu mira nan pa ma-
            luga di busca pa mas trahado  trahado  ta  keda  semper    un  pero  DRH  mester  busca  un  ñan.
            ta afilia na sindicato.      tema pa wordo mehora.        funcion nobo pe.             Den e sentido aki mi ta kere
            Formacion awendia ta e parti  Aruba  no  tin  un  cultura  pa  Igualmente  nos  ta  tende  di  firmemente pa mehora e cul-
            mas ausente den e lucha sin-  biba  cu  un  infrastructura  di  e hala di  coordinadornan di  tura laboral na Aruba.
            dical na Aruba. Cu excepcion  acuerdo  cu  e  convenionan  gobierno kendenan ta ser al-  E  cultura  laboral  na  Aruba
            di FTA cu sa tene su encuen-  di  ILO.  Poco  tempo  pasa,  oca den e aparato publico du-  ta  cu  mira  nan  pa  mañan  y
            tronan  di  formacion,  maske  morto di 2 criatura a presenta  rante e ultimo simannan di e  gran  parti  mester  sali  for  di
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16