Page 20 - HOH
P. 20
A2 LOCAL
Diaranson 5 november 2025
E yabi den e lucha contra adiccion y problemanan di salud mental ta den
prevencion
Bon Dia Aruba tabatin adultonan tambe ta doe mee
e placer di por sinta cu na e causa. Mi ta kere pa nos
Rubiella Toppenberg di esey ta hopi importante.
FADA, ken a comparti un
poco di e exito cu FADA Algo bunita cu a resalta e aña
su campaña mas recien aki ta e hecho cu a pesar di tin
a mira, e resultado y im- un premio den medio, esaki
pacto positivo di esaki, y no tabata aparenta di ta un
algun tips tocante kico prioridad o punto importante
nos como comunidad por pa esnan participando. “Nos
haci pa yuda e trabao fun- semper ta pone premio, pero
damental cu nos organisa- nos a ripara cu tin hende no
cionnan y fundacionnan ta worry pa e premio, nan ta
ta haci. worry pa participa. Pa nos
esey ta un ‘eye opener’ paso
Contando un poco di e trabao bo ta mira ‘hepa nan ta para
cu FADA tin varios aña caba ta pa e causa’. Nos a wak hopi
haci, Rubiella a comparti cu participacion riba rednan so-
“aki nos ta trahado preventi- cial y a wak con leu e campa-
vo. Bo por wak e mas manera ña ta yega. Nos ta satisfecho y
un tipo di trahado social cu ta contento cu esey.”
bay scolnan, diferente com-
pania unda nos ta ser invita pa E hecho aki ta haci cu e
duna charla - semper nos ta proyeccion pa otro aña ta uno
bay nos ta papia tocante salud positivo, unda “ta mustra di ta
mental y adiccion, e dos topi- un campaña exitoso” atrobe.
conan aki. Durante e aña nos “Nos a dicidi como team cu
ta duna hopi charla y mi lo nos kier cambia e concepto
bisa cu unda nos ta bay mas un poco, cu mesun vision 2 topico principal riba cual ta inmediatamente visibel, bisa cerca nos hoben so cerca,
ta scolnan tanto basico como pero haci algo diferente pa e organisacion ta traha, cual pero manera Sra. Toppenberg adultonan tambe. Dus nos
secundario. Esey ta gran parti comunidad no cansa.” Segun berdad ta adiccion pero tam- a splica, e generacion nobo si problema ta enorme, ta proba
di nos trabao. Nos ta mas pafo Rubiella a comparti, e plan ta be tin e parti di salud mental, por mira y disfruta di e ben- cu 1/3 deel di nos accidentnan
di oficina dunando infor- di trece algun cambio chikito y aki Rubiella a comenta cu eficionan di esaki. El a co- ta pa via di ‘drunk drivers’.
macion na comunidad, nos y mira den ki area e organisa- den su opinion talbes “hopi menta cu “muchanan awen- Lamentabel pa motibo cu e
muchanan y nos hobennan cion por duna mas na e cam- hende no sa kico tur mas dia ta hopi consciente. Y aña ta prevenibel, e ta un decision
pero tambe tin e parti na ofic- paña, “mi ta pensa cu haci- FADA ta haci” y pa medio di aki sigur nos ta haya diferente cu abo como persona adulto
ina cu si un hende yega nan ta endo esaki nos lo engrandece nan campañanan y presen- caso y bo ta mira muchanan ta tuma pa pone bo bida y di
ricibi ayudo, foyeto, informa- e campaña. Bo ta wak cu hopi cia riba rednan social nan ta ta bisa ‘mi kier bisa mi mama otro hende den risico. Nos
cion, y si yega cu problema cu mucha, bo ta puntra ‘pakico purba di informa comunidad no huma mas’ of ‘mi kier bisa tin video grandi na caminda y
nos no por atende nos ta yuda bo ta bisti awe?’ anto nan ta cu e areanan den cual nan ta mi tata no bebe mas’. A pesar campaña di bar ta sigui resto
nan yega na e ayudo.” bisa pa droga, kiermen pa nos traha berdaderamente ta hopi di biba bao hopi presion di di aña y habri carnaval.”
importante ta cu e mensahe mas amplio. rednan social bo ta mira cu
Banda di e ayudo y sosten na ta yega y nan sa pakico nan a e mensahe ta yegando hopi Prevencion ta un parti suma-
un nivel mas personal y indi- bisti y pa kico nan ta doe mee, Mirando e posibilidad cu e cerca nan, pa salud mental mente importante di e trabao
vidual, FADA tambe ta traha ora bo puntra e muchanan, e parti cu ta enfoca riba adic- tambe nan ta hopi mas abier- cu ta haci den e area di adic-
di un manera mas general satisfaccion t’ey cu nan sa pa- cion o droga den e nomber di to pa papia tambe. Nan sa na cion pero tambe den salud
unda ta yega na un cantidad kico nan ta doe mee.” FADA pro ta un di e factornan momento cu nan haya FADA mental, y hopi biaha te hasta
mas grandi di persona. Sra cu ta duna un impresion un den nan klas nan sa kico tur den varios area di nos bida.
Toppenberg a conta cu tambe E exito di e campaña e aña aki poco diferente na e realidad, adiccion por causa na nan FADA ta un organisacion cu
ta organisa conferencianan y tabata aparente tambe den e Sra. Toppenberg a splica cu salud mental.” tin experto y profesionalnan
campañanan di conscientisa- aumento di personanan cu a “tin un meeting cu e team pa dedica na e topiconan aki cu
cion y pa educa comunidad y tende di e fundacion. Despu- cuminsa traha riba e ‘rebrand- Pa loke ta trata e resto di e aña por ta dificil pa lidia cune ora
tur esnan cu participa tocante es di e campaña e organ- ing’ di FADA paso e nomber aki, Sra. Toppenberg a com- nan presenta si nos no ta eki-
e dos topico principal cu nan siacion ta sinti un ‘snowball’ mester un cambio den dje. parti cu tin varios campaña pa cu e hermentnan adecua.
ta trata. “Un di nos campa- effect “pasobra bo ta wak cu Esey ta unda nos ta bayen- y evento na caminda, entre “Ami semper ta bisa preven-
ñanan mas grandi ta Red Rib- tin scol cu nunca nos a wak do, dus e posibilidad t’ey cu otro “tin tambe loke ta BAR, cion ta e yabi. Na momento
bon Week, Siman di Bisti na ta doe mee cu awo si ta doe pronto nos lo ta anunciando cual ta Bo Amigo Responsa- cu nos ta papia, nos ta habri
Locura.” mee,compania tambe cu tiki cosnan nobo pa FADA. Mi sa bel. Esey ta nos campaña di caminda y oportunidad pa
tiki pa medio di rednan social cu un ‘rebranding’ pronto lo ‘Don’t Drink and Drive’.” cambio mi ta kere porta si bo
Esaki ta un di e campañanan nan ta cera conoci cu FADA. tuma luga unda cu e nomber ta un famia di 4 of 5 y un hen-
cu posiblemente mas nos ta Bo ta mira docente tambe ta por yega mas eyfo.” A pesar Specialmente den e tempora- de a atende un charla of ricibi
tende di dje y cu mas partici- bisa ‘hepa mi no tabata sa cu di e gran acogida di su cam- danan festivo y binidero unda informacion, e importante ta,
pacion ta conta cune. E ta un FADA por bin duna charla pañanan y e hecho cu FADA no solamente tin celebra- semper nos ta duna na final di
siman den cual nos muchan- por nada’. Bo ta wak cu e ta un nomber relativamente cionnan di Pasco pero tambe nos charla como tips pa sigui
an ta haya e oportunidad di campaña cu nos ta haci du- conoci pa nos comunidad, nos carnaval, ta importa pa comparti e informacion.”
siña mas tocante e topiconan rante aña ta pone cu hende nan ta keda “realistico cu nos tin campañanan manera esaki
importante aki di un manera ta cera conoci untiki mas cu mes cu tin biaha e nomber andando pa mantene e co- “Vooral cerca nos adultonan
creativo y accesibel pa tur FADA.” ta stroba cu hende ta yega of munidad consciente di e de- pasobra educacion ta cum-
edad. “Nos por bisa cu el a compronde precies kico e tra- cisionnan cu lo tuma na mo- insa na cas. E cambio mester
bay hopi bon, nos por a wak Di otro banda, toch por mira bao ta. Dus e ta den pipleline mento di sinta tras di stuur. cuminsa na nos como adulto
e participacion ta hopi grandi, mas acercamento cu comu- cu ta bay haci e cambionan “Esaki ta un temporada unda como mayor cu ta bisa ‘ami
e muchanan ta doe mee pero nidad y parti di esaki por ey,” Rubiella a comparti. nos focus ta enorme riba kier duna mi yiu e informa-
loke ta resalta ta e compa- ta a causa di e mentalidad o abuso di alcohol y maneha, cion aki’. Nos so por haci
nianan cu tambe ta doe mee. impresion cu e parti di ‘an- E trabao cu FADA ta haci ta mi ta kere cu esaki nos nunca e cambio door di papia cu
Nos a cuminsa ripara cu nos ti-droga’ den e nomber di enfoca mas tanto riba e area ta scond’e. Nos tin un prob- otro.”
a ricibi hopi potret, nan tag FADA por duna. Manera a di prevencion. Esaki ta causa lema hopi serio cu abuso di
FADA y ta great pa wak con e menciona anteriormente, tin cu e resultadonan no semper alcohol na Aruba y mi no lo

