Page 29 - BNDIA ARUBA
P. 29

A29
                                                                                                          HEndE Diahuebs 8 Maart 2018

                 Parlamentario Jennifer Arends-Reyes (AVP):


             ‘Ley di crèche lo yuda nos hende muhenan pa nan por traha mas trankil’



            ORANJESTAD - Jennifer                                                                  sabiendo  cu  nan  yiu  ta  den   muhenan mes por. Ta neta-
            Arends-Reyes kier a tuma                                                               bon man.                     mente pa e motibo ey, hende
            e  oportunidad  pa  toca  e                                                                                         muhenan  no  mester  acepta
            topico  di  Dia  internacio-                                                           Hende  muhenan  na  Aruba    ora cu un hende ta bis’e cu
                                                                                                   mester exigi pa pago igual pa
            nal di hende muhe den e                                                                                             algo ta imposibel.
            punto di bista pa continua                                                             mesun trabou. Aruba duran-
                                                                                                   te e transcurso di tempo a bay
            motiva  y  encurasha  tur                                                                                           Discriminacion,   intimida-
            hende muhe sin distingui                                                               hopi  dilanti  den  e  gender-  cion y maltrato
                                                                                                   gap  y  ta  wordo  paga  miho
            edad,  nacionalidad  of  es-                                                                                        Tin  discriminacion,  intimi-
            tado  civil  pa  sigui  lucha                                                          cu  antes  si  compara  e  pago   dacion  y  ‘harrassment’  ta
                                                                                                   pa  mesun  trabou  pa  hende
            pa bay dilanti den bida.                                                                                            pasa na Aruba pa motibo di
                                                                                                   homber.  Hende  muhenan      genero,  tambe  ainda  Aruba
            Durante  di  e  transcurso  di                                                         di awendia ta yega den posi-  tin  demasiado  caso  di  mal-
                                                                                                   cionnan mas halto y tin mas
            tempo  nos  hende  muhenan                                                             flexibilidad den trabou.     trato  fisico,  verbal  y  men-
            den  comunidad  a  tuma  un                                                                                         tal  na  nos  hende  muhenan.
            rol  central,  fuera  cu  nan  ta                                                      Hende  hombernan  tin  un    Cada hende muhe cu dicidi
            mama, esposa of soltera, jiu y                                                         papel importante pa yega na   di no acepta esaki ta yuda tur
            cu un trabou full-time. Hopi                                                           igualdad di genero. Locual si   otro  hende  muhe  pa  trece
            biaha  pa  mantene  e  balans                                                          sra. Arends-Reyes ta haya cu   conscientisacion  tocante  e
            entre  e  exigencianan  halto                                                          mester trece dilanti ta e con-  topico.  Den  e  cuadro  di  e
            di  trabou  y  cas  ta  trece  un   reglanan basico pa cada cen-  pagonan di crèche pa yiunan   cepto eroneo cu hopi hende   tema  di  e  aña  aki  ‘press  for
            presion  extra  pa  nos  hende   tro  di  cuido  di  mucha  por   di nan trahadonan. E ley aki   homber  tin  ora  ta  papia  di   progress’ Aruba mester keda
            muhenan  y  francamente      atene nan mes na dj’e. Tawa-  en  particular  ta  uno  cu  tin   ‘gender-equality’, nan ta kere   percura pa brinda  suficiente
            hopi biaha nan ta wordo dis-  ta falta pa nombra un inspec-  un beneficio pa mayornan y   cu hende homber no tin un   oportunidad  pa  nos  hende
            crimina  pa  motibo  di  e  ba-  tor  encarga  pa  tene  control   specialmente  pa  nos  hende   rol  importante  pa  yega  na  e   muhenan   sigui   progresa
            lansa aki cu nan tin cu man-  ariba e centronan y continua   muhenan  cu  ta  forma  parti                          den  bida!  Un  palabra  di  fe-
            tene den bida.               cu  e  implementacion  di  e   di nos forsa laboral. Na mo-  igualdad  y  cu  nan  no  mes-  licitacion y animo na tur nos
                                                                                                   ter  yuda  e  hende  muhenan
            Ley di crèche                ley. Tambe pa sondea e po-   mento cu tin mas control lo                               hende  muhenan  na  Aruba
            Aña pasa Aruba a conoce un   sibilidad cu doñonan di tra-  tin un poco mas trankilidad   mas  den  ningun  sentido   sra. Arends-Reyes ta termina
                                                                                                   di  palabra  pasobra  e  hende
            ley di crèche caminda cu tin   bou  por  deduci  fiscalmente   pa asina tur mayor por traha                         bisando.

                  Parlamentario Mervin Wyatt-Ras (AVP):


                           ‘Nos tin cu sigui lucha pa progreso’




            ORANJESTAD - En con-
            exion cu dia internacional   kolf  lechi  na  trabao  pa  por   Tin un adelanto, semehante
            di hende muhe parlamen-      cria su baby. Ademas e hende   na  e  esun  mundial,  cu  mas
            tario Mervin Wyatt-Ras ta    muhe a logra haya aumento    y  mas  hende  muhenan  ta
            felicita  tur  hende  muhe.   di salario ora di malesa. Es-  subi  mercado  laboral.  E  ley
            Segun  e  parlamentario      akinan ta cambionan di ley na   di kindercentra cu a ser pasa
            desde  1911  ta  celebra  dia   cual Wyatt-Ras a traha como   na  aña  2017  sigur  lo  yuda
            di  hende  muhe.  Ariba  e   iniciado.  Na  aña  2011-2012   cu  mamanan  ta  sinti  nan
            dia  aki  un  gran  cantidad   a cambia leynan di labor cu   mas trankil ora nan ta traha.
            di  actividad  ta  ser  or-  ta  beneficia  e  hende  muhe,   E hende muhe ta traha mas
            ganisa  mundialmente  pa     specificamente pa loke ta tra-  den  e.o.  sector  di  cuido  y
            dedica atencion na logro-    ta acoso sexual.             salud, enseñansa, hoteleria y
            nan  economico,  social  y                                servicio financiero.
            politico di hende muhe.      Ariba  tereno  di  enseñansa
                                         por  nota  cu  mas  mucha    Por  nota  sin  embargo  cu  e
            Si tuma nos pais por bisa cu   muhe  ta  caba  scol  di  nivel   salario, en special den sector
            sigur  tin  logronan,  segun  e   mas halto en comparacion cu   di hoteleria, di hende muhe
            parlamentario.  Den  añanan   mucha homber y por nota cu   ta  mas  abou  cu  di  hende
            setenta a cambia ley pa haci   mas mucha muhe ta bay den   homber  y  hasta  pa  trabou
            posibel  cu  hende  muhenan   exterior  pa  studia.  Notabel   igual,  esaki  a  sali  for  di  un
            casa por keda traha den gobi-  ta cu hende muhenan mas y   investigacion dor di departa-
            erno. Na aña 2003 a introdu-  mas  ta  ocupando  puestonan   mento di labor na aña 2011.
            ci cambio di ley di stalking y e   halto  den  nos  comunidad.   Ademas te ainda tin un can-  independencia. Wyatt-Ras ta   nan  vulnerabel  pa  e  por  ta
            cambio di nos Codigo Penal   Por  menciona  huesnan  fe-  tidad di hende muhe ta biba   considera cu nos tin un buro   mas fuerte den nan rol como
            pa  proteha  hende  (mucha)   menino,  gobernador  in-    den  situacionnan  desfabora-  netamente pa hende muhe y   educador. Ademas tin cu ex-
            muhe contra di abuso sexual,   terino,  ministro  presidente   bel di abuso y maltrato y cu   ta mira alabes cu nos tin in-  plora e posibilidad pa manera
            tambe den matrimonio.        y  presidente  di  parlamento,   e  situacion  aki  ta  ser  man-
                                         cual funcion Wyatt-Ras mes   teni  dor  di  e  mentalidad  cu   stancianan  social  y  un  fun-  na  otro  pais  manera  Hu-
            Esakinan ta leynan cu Wyatt-  a ocupa na 2 ocasion. Awen-  e hende muhe ta sinti’e infe-  dacion  pa  hende  muhe  den   landa  por  tin  e  posibilidad
                                                                                                   Dificultad pa proteha hende
                                                                                                                                di traha durante parti di dia
            Ras mes a traha na nan. Na   dia tin mas miembro di par-  rior y dependiente di e hende   muhe  contra  di  maltrato  y   so (deeltijdarbeid) pa asina e
            aña 2008 a cambia diferente   lamento  femenino.  Di  21   homber.                     abuso.                       mayor cu scoge pa esey por ta
            ley pa amplia e verlof di em-  miembro  actualmente  tin                                                            mas tempo cu su yiunan. Na
            baraso  y  parto  pa  12  siman   7  hende muhe, esta 30% ta   Segun  Wyatt-Ras  enseñansa   Segun  e  parlamentario  go-  Aruba ainda nos no ta asina
            y  a  bira  posibel  cu  e  mama   hende muhe. Den constela-  tin  un  rol  importante  den   bierno  y  sector  priva  tin  cu   leu. Pues nos tin ainda varios
            trahado despues di parto por   cion anterior tabatin 8 hende   educacion di e hende muhe   traha  hunto  pa  sostene  e   punto pa sigui lucha pa trece
            cria su baby cu lechi materno   muhe  loke  tabata  encera  38   y tambe den dune tools pa e   mama y tata trahado y esun-  cambio y progreso.
            na pia di trabao of cu e por   % di extotal.              fortifica su imagen propio y
   24   25   26   27   28   29   30   31   32