Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30

A30    LOCAL
                   Diahuebs 8 Maart 2018

            Parlamentario Sue-Ann Ras (MEP):

                                    ‘8 di maart un bon momento pa reflexiona


                                               riba igualdad di e ser femenino’



            ORANJESTAD  -  E  fecha  fomento di participacion di e
            8 di maart ta conmemora  muhenan den tumamento di
            e  Dia  Internacional  di  decision,  e  inversion  den  e
            Hende  Muhe,  recordan-      accion- y campaña educativo
            do  e  protestanan  obrero  na fabor di igualdad.  E pun-
            pa  e  inseguridadnan  di  e  to di agenda nobo aki ta ne-
            condicionnan  laboral  na  tamente den e liñanan di un
            final di siglo XX na Merca  desaroyo  sostenibel,  unda  ta
            y Europa. Cu e manifesta-    confronta e causanan di po-
            cionnan  aki,  a  cuminsa  bresa  y  desigualdad,  manera
            un movimento social den  e  necesidad  universal  di  un
            defensa  di  e  derechonan  desaroyo  cu  ta  beneficia  tur
            di muher, cu un desenlace  persona.
            tragico  den  un  fabrica  di
            textil  na  Merca,  unda  cu  Empoderamento
            mas di 100 hende muher a  Un palabra masha uza y sigur
            muri kima.                   hopi  scucha  ta;  empodera-
                                         mento      (empowerment),
            Reflexion                    specialmente  den  e  ultimo
            Dia  Internacional  di  Hende  temponan. Interesante ta, cu
            Muhe  ta  un  bon  momento  e termino ‘nobo’ aki, ta data
            y  ocasion  pa  reflexiona  riba  for di e añanan 70, pero awo
            loke  ta  construi  y  loke  tin  a recuper’e bek pa defini su
            pendiente  ainda  riba  e  ma-  proceso  y  e  resultado,  unda
            teria  di  derecho  y  igualdad  cu homber y muhe ta asumi
            di  genero.  For  di  2016  Na-  e control riba nan bida; esta-
            cion Uni a bay di acuerdo cu  blece nan propio agenda, ad-
            un documento, unda ta pidi  kiri habilidad y conocemento
            tur  gobierno  pa  confronta  y ta reconoce nan p’esey, au-
            e  dificultadnan  cu  ta  im-  mentando  nan  autoestima,
            pedi  e  muhenan  y  e  mucha  solucionando e problemanan
            muhenan  progresa  y  alcansa  y  desaroyando  autogestion.
            su pleno potencial y propone  Den e caso di e muhenan, ta
            e  creacion  di  programa  pa  trata di un proceso di rebalo-
            eradica violencia di genero, e  risacion  positivo  y  necesario







                                                                      pa transcende e desigualdad-  e populacion femenino (Afl.  faboreciendo e accionnan cu
                                                                      nan vigente den hopi comu-   2.301). Tambe ta importante  ta  permiti  empodera  e  otro
                                                                      nidad, incluyendo Aruba.     pa subraya cu (Censo 2010) a  hende muhenan, stimulando
                                                                                                   identifica e siguiente diferen-  nan pa nan desaroya den nan
                                                                      Oportunidad                  cia den entrada gross averahe  ambito,  generando  e  opor-
                                                                      A  recori  un  caminda  largo  den cada sexo; masculino Afl.  tunidadnan  laboral,  denun-
                                                                      desde  e  movementonan  so-  3.507 y femenino Afl. 1.628,  ciando e violencia di genero,
                                                                      cial di siglo XX, pero realidad  pues  den  otro  palabra  e  ser  realisando  campaña  preven-
                                                                      ta, cu ainda falta hopi trabou  femenino  na  Aruba  ta  gana  tivo, participando den e red-
                                                                      y energia. Segun un investig-  un averahe di 30% menos cu  nan  comunitario  y  trahando
                                                                      acion,  nos  hende  muhenan  e ser masculino.             pa  e  igualdad  salarial,  entre
                                                                      ta  representa  60%  di  es-                              otro.
                                                                      unnan  mas  pober  na  nivel  Igualdad                    “Cu  e  Dia  Internacional  di
                                                                      mundial,  dos  tercer  parti  di  Den cada un di nos comuni-  Hende Muhe ta un dia di re-
                                                                      e  analfabetonan  y  ta  obheto  dad y a traves di nos actividad-  flexion  y  cu  henter  e  aña  ta
                                                                      di violencia di manera siste-  nan, nos tin e oportunidad di  uno di accion pa tanto muhe
                                                                      matico.  Na  Aruba,  e  rate  di  actua como agente di cambio,  como  homber  por  conbibi
                                                                      participacion  den  mercado  a traves di educacion, di lider-  den  harmonia  den  sociedad
                                                                      laboral  a  aumenta  progresi-  azgo y di ehempel. Nos por  husto y amoroso”, Ras a ter-
                                                                      vamente desde 1960 y ta con-  traha  na  fabor  di  igualdad,  mina bisando.
                                                                      sidera entre esunnan di mas
                                                                      halto  mundialmente;  60%
                                                                      hende  muher  y  68.9%  hen-
                                                                      de  homber  (Censo  2010).
                                                                      Sinembargo, aunke e rate di
                                                                      participacion  a  aumenta  no-
                                                                      tablemente, e nivel di salario
                                                                      si  no  a  conoce  esey.  Segun
                                                                      resultado di 2006 Household
                                                                      Income  and  Expenditure
                                                                      Survey, e populacion mascu-
                                                                      lino  trahado  tin  un  averahe
                                                                      di  36%  (Afl.  3.131)  mas  cu
   25   26   27   28   29   30   31   32