Page 18 - AHATA
P. 18

A6   LOCAL
                     Diaranson 21 Mei 2025
                        Cantidad grandi di sargassum ta menasa costanan Caribense



            E  islanan  den  Caribe  un
            biaha mas ta enfrentando
            un  reto  ecologico  y  eco-
            nomico:       cantidadnan
            grandi  di  yerba  di  lama
            sargassum ta flotando ac-
            tualmente  den  Lama  Ca-
            ribe  y  e  parti  occidental
            di  Ocean  Atlantico.  Ima-
            gennan di satelite y potret
            aereo  saca  como  40km
            nort  di  Aruba  ta  mustra
            concentracionna  masivo
            di  e  yerba  bruin  ta  move
            den direccion di costa.

            Esaki a keda reporta den un
            relato  di  portal  noticiero,   Florida ya ta reportando efec-  a  aparece  cada  bes  mas  den
            Aruba.nu.                    tonan. E masa di alga ta tapan-  Caribe,  Golfo  di  Mexico  y
            Segun  medionan  Mericano,   do tuberianan y waf, incluy-  sur di Florda.
            e escala di e masa di sargas-  endo na Miami, y ta causando  Iniciativanan local ta purban-
            sum e aña aki ta mas grandi   dolor di cabes pa resortnan na  do di haci uso di e sargassum
            cu loke a yega di registra den   beach.  Mientras  cu  e  tapijt-  –  manera  pa  construi  cas  na
            historia.  Cu  un  superficie   nan grandi di sargassum por  Mexico  of  experimentando   lor.  E  sargassum  ta  cuminsa  lama  y  cambio  den  coriente
            calcula di nuebe mil kilome-  kibra  ainda  den  lama  habri,  cu reciclahe – pero den hopi   putri tiki despues cu sali riba  di ocean.
            ter cuadra, e sargassum ta un   nan  ta  bolbe  pega  hunto  na  area turistico, e plaga ta keda   beach,  liberando  un  holor  Expertonan  ta  adverti  cu
            menasa pa beach, waf y tur-  momento cu alcansa e costa,  principalmente un problema   manera sulfur cu hopi biaha  paisnan  Caribense  mester
            ismo den e region – maske e   creando un biomasa diki, cu  logistico.  Mester  retira  Sar-  ta disgusta bishitantenan.   prepara  un  biaha  mas  pa  un
            temporada di crecemento di e   ta hole malo.              gassum  manualmente  for  di                              posible fluho di sargassum.
            yerba apenas a cuminsa.                                   beach  pa  reduci  e  molester   E  aumento  den  sargassum            Potret di archivo.
                                                                                                   ta  atribui  parcialmente  na
                                         Desde 2011, e fenomeno aki  causa pa su apariencia y ho-  aumento  di  temperatura  di


            Fundacion Lanta Papiamento

            Papiamento 22 aña idioma oficial na Aruba


            Diaranson  dia  21  di  mei  sciente  di  e  balor  di  Papia-  istra, ni inscribi. Sala ta habri
            Aruba  ta  di  fiesta,  como  mento  y  tin  dificultad  pa  pa tur hende for di 5.30 pm.
            cu  nos  ta  celebra  e  echo  acepta  e  status  nobo  aki  di
            historico  cu  Papiamento  Papiamento.  Y  francamente  Señora Selvia Lumenier y Se-
            ta idioma oficial na Aruba  bisa,  tin  poco  actividad  den  ñora Carlos Croes lo declama
            ya pa 22 aña caba.           comunidad,  por  ehempel  di  poesia.  Tin  musica  di  Gian
                                         banda di gobierno, pa consci-  Giel  y  Johnny  Scharbaay.
            Despues di hopi discusion y  entisa nos hendenan, pa duna  Ademas lo tin charla presenta
            investigacion  Parlamento  di  nos hendenan e informacion  pa Señor Ramon Todd Dan-
            Aruba a aproba e ley di Ofi-  necesario pa nan por haya un  daré  Mag.  Ling.  y Dr.  Joyce
            cialisacion di Papiamento.   actitud  positivo  relaciona  cu  Pereira.  E  representantenan
            Esaki a habri caminda pa Pa-  Papiamento.  Aceptacion  di  di  Wikipedia  Papiamento
            piamento  por  sigui  desaroya  nos idioma y bon uzo di Pa-  tambe lo ta presente pa duna   nos voz, nos herencia y  nos  comunidad  Arubano:  may-
            manera  debe  ser  y  pa  e  por  piamento no ta bin di mes.  splicacion.  Y  ...  lo  tin  algun   union.          ornan, mucha, educadornan,
            haya  su  posicion  husto  den  A pesar cu por bisa cu pueblo  sorpresa den e programa.                             comerciante y  tur esnan cu
            tur area di comunidad.       Arubiano stima su Papiamen-                               Di  e  momento  cu  e  ley  a  a  scoge  Aruba  como  su  cas,
                                         to, nos mester sigui lucha pa  E anochi ta caba cu un brin-  drenta den vigor, Papiamento  pa honra e idioma cu ta car-
            Pero esey no a y no ta bay sin  un reconocemento total.    dis pa celebra y pa haya inspi-  a logra un luga cu e merece  acterisa nos pueblo. Papia Pa-
            turbulencia.  Tin  hopi  obsta-                           racion pa sigui cu e lucha.  den nos leynan. Pero su ba-  piamento,  skirbi  den  Papia-
            culo  ainda,  por  ehempel  e  Fundacion Lanta Papiamento  Fundacion Lanta Papiamento   lor mas profundo ta biba den  mento, splica su balor pa nos
            realidad  cu  ainda  Hulandes  (FLP),  cu  ta  celebra  16  aña  ta  invita  henter  comunidad   nos bida diario: den e manera  mes y pa e generacionnan di
            ta  e  idioma  di  mas  impor-  cu e ta activo, ta invita henter  pa  ta  presente  na  e  celebra-  cu nos ta papia, skirbi, canta,  mañan.
            tante den enseñansa y cu ai-  pueblo  di  Aruba  pa  bin  cel-  cion aki.              studia,  y  conta  nos  historia.
            nda ta husga nos alumnonan  ebra e logro historico di Ofi-                             Papiamento ta e idioma cu ta  Papiamento  no  ta  simple-
            na nan dominio di Hulandes.  cialisacion  di  Papiamento.  Departamento di Cultura     uni nos sin distincion di raza,  mente  un  instrumento  di
            Tin tambe e parti di ley cu ta  E  celebracion  aki  ta  tuma  Aruba: Nos identidad, nos   religion,  origen,  ni  genera-  comunicacion.  E  ta  simbolo
            limita uzo di Papiamento den  luga diaranson dia 21 di mei          orguyo             cion.                        di  resistencia,  di  creatividad,
            husticia.                    na  Biblioteca  Nacional  den  Awe 21 di mei, Aruba ta cel-                            di  union  nacional.  Ta  den
            Un  problema  grandi  ta  cu  Madurostraat,  di  6.00  or  pa  ebra  un  momento  historico   Departamento  di  Cultura  su  palabra  cu  nos  ta  canta
            ainda hopi hende no ta con-  9.00 or pm. No mester reg-   den  su  desaroyo  cultural  y   Aruba  (DCA)  –  como  pilar  nos himno, expresa nos fe, y
                                                                      nacional:  e  22  aniversario  di   pa  promocion  di  expresion  mustra nos amor pa e isla cu
                                                                      e  oficialisacion  di  nos  idi-  cultural y identidad nacional  nos yama cas.
                                                                      oma  Papiamento.  Dia  como   – ta reafirma su compromiso
                                                                      awe,  den  aña  2003,  Gobier-  firme  pa  proteha,  stimula  y  Pabien  Aruba,  Papiamento,
                                                                      no di Aruba a tuma un paso   desaroya  nos  idioma  nativo.  alma di Aruba! Laga nos sigui
                                                                      trascendental  pa  reconoce   DCA  ta  traha  sin  pausa  pa  honra  bo,  stimula  bo  uzo,  y
                                                                      Papiamento  como  idioma     duna Papiamento un rol cen-  proteha  bo  pa  semper  –  pa-
                                                                      oficial,  banda  di  Hulandes.   tral den tur actividad cultural,  sobra bo ta e tesoro mas pre-
                                                                      Un paso cu a formalisa loke   den  e  arte,  den  educacion  y  cioso di nos pueblo, nos raiz,
                                                                      nos  pueblo  semper  a  sinti:   den comunicacion publico.  nos voz, nos identidad.
                                                                      cu  Papiamento  ta  nos  alma,   Nos ta haci un yama henter
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23