Page 2 - bon-dia-aruba-20220520
P. 2

A2   LOCAL
                      Diabierna 20 Mei 2022
                                  Cantidad di ruta alternativo di tournan di UTV/ATV


                                                             lagando su marca atras

              Erosion y destruccion den areanan di naturalesa y paisahe


            Mientras  cu  tin  discusion  na e condicionnan di biento  cuencia negativo pa balornan  regulacion, e ta obvio cu falta
            andando  ainda  kico  ta  e  y  salpeter.  Pero  nan  raiznan  cultural  historico,  arkeolo-  di  conocemento  of  interes
            miho manera pa atende cu  no  ta  adapta  pa    chauffeur-  gia,  geologia  y  naturalesa.  E  cu tur tin responsabilidad pa
            UTV’s, naturalesa di Aru-    nan cu ta usa e vehiculonan  responsabilidad  aki  ta  deter-  mantene  e  areanan  di  natu-
            ba  ta  deteriorando  pero  pa aventura y adrenalina y no  mina cu  tur  hende ta  obliga  ralesa  y  paisahe  protegi,  no
            cu paso drastico. Cualkier  ta  preocupa  of  no  ta  realisa  pa limita efecto negativo riba  por  spera  nada  otro  cu  bida
            hende cu kier gosa di na-    cu nan ta destruyendo e poco  e area.                     cu  semper  tabata  parti  di  e
            turalesa den e seronan den  vegetacion den e parti nort di  Destruccion                zona, lo desaparece y unica-
            e parti nort di Aruba mes-   Aruba, sin papia di e destruc-  Sinembargo,  e  potretnan  ta  mente locual lo keda atras ta
            ter confronta e realidad cu  cion di e habitat pa e animal-  mustra bon cla cu e tournan  zonanan morto.
            bida ta bao menasa y den  nan.                            y e uso di vehiculonan UTV/
            cierto caso, a desaparece.                                ATV no ta tene e responsabi-  No  tin  duda  cu  e  negoshi
                                         No tin maneho                lidad aki na cuenta. Esun cu  di adventure tours ta genera
            Cu UTV/ATV ta causa daño  Problema ta cu te ainda Go-     sa  esaki  hopi  bon  ta  propi-  hopi placa. E prijsnan ta varia
            na vegetacion y ta causa ero-  bierno no a bin cu un mane-  etario di Andicuri, cu ta den  di  250  dollar  pa  6  ora,  dos
            sion  a  keda  documenta  caba  ho  pa  UTV/ATV,  contrario  un lucha continuo pa cera su  hende den un vehiculo pa 75
            pa  Fundacion  Parke  Nacio-  na FPNA. E vehiculonan por  luga  pa  acceso  di  e  tournan.  dollar pa 4 ora cu dos hende
            nal  Aruba,  den  su  rapport  core  unda  cu  ta  den  e  area  Continuamente mester pone  den  vehiculo.  Observador-
            ‘Environmental  Impact  Re-  cu  segun  e  Plan  di  Orde-  baranca grandi pa stroba pas-  nan ta ilustra cu e ganashi di
            port for Off Road Driving in  nanza  Teritorial  ta  considera  ada di e vehiculonan.  FPNA  cierto  compania  ta  lucrativo
            Parke Nacional Arikok.’ Den  ‘Natuur  en  Landschap,’  esta  tambe a duna un man, dor di  y cu e ta dificil pa Gobierno

            e  investigacion,  a  mustra  cu  naturalesa  y  paisahe.  Segun  identifica  areanan  unda  tin  para esaki. Pregunta ta cuanto
            UTV/ATV ta lanta hopi stof  e Plan di Ordenanza Terito-   shoco y marca nan pa evita cu  mas e naturalesa di Aruba lo
            fini  cu  ta  cubri  tur  vegeta-  rial cu Regla, e ROPV, e des-  vehiculonan  ta  trapa  e  neis-  por  wanta  prome  cu  e  pro-
            cion. E tipo di stof fini aki no  tinacion aki ta pa tur espacio  hinan.  “Lamentablemente,  a  ducto  completo  a  kibra.  E
            ta laba cu yobida, al contrario.  cu no ta destina vivienda, in-  ‘spin’ riba e area aki na Andi-  doñonan  di  e  companianan
            Nan ta forma un capa di lodo  dustria, comercio y turismo,  curi, y nos no a haya e neis-  aki kizas tin cas na otro pais.
            cu ta degenera e calidad di e  pero ta terenonan cu tin bal-  hinan  ni  e  Shoconan  mas,”  Nan lo keda bon para. Esnan
            mata. E erosion di e tournan  ornan di paisahe y naturalesa  tabata comentario di Gerente  cu keda atras lo paga e  prijs.
            ta  enorme  y  vehiculonan  ta  hopi grandi.  Segun e ROPV,
            crea  buraco  cu  ta  cambia  e  e  terenonan  aki  ‘natuur  en
            patronchinan  hidrologico  cu  landschap’  ta  cua  contenido
            ta  resulta  den  degradacion  practicamente  igual  cu  e
            di e medio ambiente. Los di  destinacion  ‘area  natural’  y
            e hecho cu ta trapa hopi ani-  segun  e  ROPV  ta  gosa  di  e
            mal, e zonido y movecion di  mesun proteccion. E diferen-
            tera  ta  forsa  hopi  animal  pa  cia grandi ta cu e proteccion
            bandona nan habitat. Locual  di e terenonan aki no ta cay
            FPNA a ripara cu den e peri-  bao e ley di proteccion di na-
            odo cu e parke tabata cera, cu  turalesa. Director di DIP, dr.
            hopi di e animalnan a bolbe  Haime Croes a informa Bon
            nan habitat regular.  Pues den
            e  investigacion  cu  FPNA  a
            haci, a mustra cu ta proba cu
            UTV/ATV ta destrui vegeta-
            cion den areanan natural.
            Ademas ta crea caminda nobo
            y ta habri esnan existente.

            ATA a inverti den ruta
            Y e cantidad di caminda cu a
            observa riba e seronan patras
            di Bushiribana te na Andicuri
            ta  alarmante.  Esaki  a  pesar
            cu  Aruba  Tourism  Author-
            ity,  ATA  a  paga  pa  duna  in-
            dicacion cua ta e caminda cu
            e tournan por tuma. Pero no
            ta parce cu esnan cu ta usa e  Dia  Aruba  cu  mientrastanto  di FPNA Natasha Silva.
            vehiculonan  aki  ta  respeta  e  DIP  mes  ta  encarga  cu  pro-
            rutanan  aki.  E  indicadonan  teccion  di  e  terenonan  aki,  Pa  loke  ta  Milton  Harms,
            di ATA ta manera perdi den  pero, cu ta dificil pa controla  propietario  di  Andicuri?  “E
            e espacio.                   e tournan.                   companianan  di  UTV/ATV
                                                                      ta  destructor  di  naturalesa
            Pasobra  tin  caminda  nobo  Ley  ta  pone  responsabilidad  di  Aruba.  Nan  ta  destructor
            banda di otro y areanan cu ta  di cuido riba tur hende    di  propiedad  di  otro  hende.
            usa pa ‘spin’ e vehiculo (nan).  Di  otro  banda,  e  reglanan  Mester  boicotia  e  actividad

            E resultado ta seronan marca  di ROPV ta nifica cu tin un  aki.”
            pa caminda di tera nobo, san-  responsabilidad  comun  pa
            to y piedra los y un cantidad  e areanan aki. Segun e ley, e  Mientrastanto,  ainda  ta  tra-
            di mata destrui. E vegetacion  punto di salida ta cu tur mes-  hando  riba  un  maneho  riba
            na e area tipicamente ta keda  ter percura pa un bon calidad  UTV/ATV a pesar  cu Gobi-
            abao. Hasta watapana ta crece  teritorial y cu actividadnan cu  erno  tin  consehonan  for  di
            mas pega na tera, tur a adapta  ta  eherce  no  por  tin  conse-  2018 caba. Tanten cu no bin
   1   2   3   4   5   6   7