Page 4 - bon-dia-aruba-20200729
P. 4
A4 LOCAL
Diaranson 29 Juli 2020
Partido HTC ‘Hobennan Treciendo Cambio’:
‘Nos ta enfoca riba algo miho, pa tur hende bay dilanti’
pa 30 aña cu tin e meta di e sistema di castigo di Aruba. pa haci campaña. Si algun
trece un cambio pa e pais persona lo kier colabora cu
y pa e generacion di e fu- Tambe el a informa cu nan lo nan, mester tene na cuenta
turo, segun loke nan a de- kier trece un sistema struc- cu si kier duna un aporte, nan
clara. tural cu tin como obhetivo no lo haci ningun fabor back
elimina hopi impuesto y car- pa ni un persona. “Tur cos
“Nos tur como hoben merece ganan pisa pa pueblo di Aru- cu nos ta haci ta di curason.”
un oportunidad, abo como ba, incluyendo persona priva Nan plan ta pa cana pa cada
hoben incluyendo tur e mu- y comercial. negoshi y cada cas pa papia
cha di Aruba y ciudadanonan, personalmente cu e hende,
ki futuro lo tin pa bo cuminsa Un cu ta parce interesante, ta Webb a bisa.
pone pia abou y demostra cu esun di crea un universidad
nos como hoben y henter na Aruba cu prijsnan rason- Tambe el a expresa cu awor-
pueblo tambe tin voz”, Josue abel y cu mas di 60 facultad. aki nan tin un comision cu a
Silva, miembro di e partido, wordo lanta aparte, ‘pasobra
a lesa. Di loke ta trata e situacion cu nos no ta traha manera e otro
Gobierno di Aruba ta biban- partidonan a traha’. E sistema
Esaki tabata parti di un dis- do, Webb a expresa cu ‘loke onderzoek afdeiling ta pa e
curso cu nan a duna pa co- ta pasando aworaki ta mesun persona cu ta interesa pa pasa
munidad conoce kico ta nan cos cu ora bo tin un scol y tur un screening completo y asi-
intencion- y metanan. Nan a muchanan ta pleita, mester na drenta den partido.
informa cu dia 23 di juli e par- tin un juffrouw pa para nan.
tido aki a bira oficial. Ademas Esey no ta e bida cu nos kier’. Asina mes, nan a informa cu
mes nan a menciona cu nan e colornan cu ta representa e
no ta afilia na otro partido y “Por ta bo yiu kier bira dok- partido ta preto cu ros, color-
ta consisti di diferente hoben ter of abogado, pero door di nan cu e mayoria di hoben-
cu kier yuda pa e pais aki bira e sistema na Aruba, nunca nan ta gusta bisti.
miho pa tur, e parti electoral y bo ta bay haya cu tur hende
KvK ta den proceso. ta bay logra nan meta y nan Pa finalisa, Lismara Rustveld,
deseonan. Ta p’esey nos t’ey kende tambe ta miembro di
Gilbert Webb, lider di parti- aworaki como hoben pa para e partido, a specifica cu tin
do, a comenta cu loke partido dilanti pa yuda nos hobennan hende cu ta gusta critica y
HTC ta presenta ta loke lo na Aruba.” hari pa e accion cu nan a di-
yuda tur hende y nan yiunan cidi di lanta un partido di ho-
pa tin un miho futuro riba e Tocante partidonan tradicio- bennan nobo. Pa cu esaki el
pida di baranca aki. Ademas nal, el a declara cu e sistema a expresa cu nan ta un ekipo,
el a señala cu na momento cu no ta funcionando. Tin añan- cada persona tin un pasado,
Algun dia pasa, medionan duna di conoce un parti- e partido ta asina leu, lo pre- an cu no ta funcionando y pero cada ken e pasado ta
di comunicacion local a do nobo cu ta yama HTC senta su programa di cambio, asina e no ta bay funciona. haci loke nan ta aworaki cu
wordo convoca pa un con- ‘Hubentud Treciendo cu ta diferente pa e pais cu tin nan kier un cambio. “Nos ta
ferencia di prensa, cual a Cambio’. Esaki ta confor- como un prioridad e topico di Tambe Webb a trece dilanti enfoca pa algo miho, pa tur
tuma luga ayera tardi, pa ma di hobennan entre 18 abuso sexual, cu lo cambia ful cu aworaki nan no tin fondo hende bay dilanti.”
Tin 21 mil cobrado di pensioen na Aruba
Te ainda e proyeccion pa edad di pensioen ta keda na 65
Prome cu e pandemia tabata premira cu e fondo te cu 2027 lo tabata hopi hende cu ta cobra pensioen, awor aki 21 mil, pero un grupo grandi no tin
stabiel y cu despues lo a mira e prome deficitnan aparece. Y ta pa e e AOV completo, pasobra nan a bin Aruba hopi despues. Si nan tabata cobra
motibo ey a traha riba reservanan, pa absorba e deficit pa asina paga e AOV completo, anto e fondo lo tabatin mas problema. E diferencia cu Hu-
te memey di e siguiente decada. landa ta cu e gasto di AOW ta financia pa presupuesto di Gobierno Hulandes.
Y nos te awor aki, nos sistema ta completamente financia door di prima.”
“Pero cu e pandemia, e reserva cu tin ta desaparece. E añanan cu lo mester a Te ainda AOV nunca a haya un sosten financiero di Gobierno (aunke cu si
uza pa sigui traha reserva awor mester ta dedica pa recuperacion economico, no tin reserva, e lo mester bin despues di 2027). Pues e financiamento di e
particularmente mirando cu e cantidad di hende cu ta califica pa pensioen di pensioen ta diferente. Pero, e pregunta ta si pa Gobierno di Aruba e ta e miho
biehes ta aumenta. Pues Gobierno lo mester duna un man.” sistema. Pasobra un persona grandi, cu no tin mucho famia aki, y no por traha
mas y apenas ta cobra 400 florin di pensioen di biehes, dificil por sobrevivi. E
Jacobs a bisa cu ta proyecta cu ta na 2023 por cuminsa traha riba reserva atrobe. por traha te cu 70, “pero nos como ciudadano ta bay permiti un hende asina
Pero, na 2024 e edad di pensioen lo ta 65 y e siguiente aña ta proyecta aumento biba cu 400 florin of nos ta bay agrega e fondo pa e por yega na 1000? For
di gasto den e mesun velocidad cu 10 aña pasa, tempo cu e fondo a bay den di unda ta saca e 600 florin? Ta gastonan pa futuro. Tin diferente aspecto cu
crisis. Y p’esey sa di awor caba cu ta bay tin deficit den e fondonan. mester tene na cuenta ora di papia di pensioen di biehes. Pasobra mester tene
Na e momentonan aki, e edad pa cobra ta subi cada mey aña y como 50 hende cuenta tambe kico e no tin, cu por tin impacto di bijstand.”
ta cuminsa cobra pensioen, pero a cambio tin 75 pa100 persona ta fayece. Pues
e cantidad di pago di pensioen ta baha. Ta nifica cu e fondo no ta haya presion. Argumento pa hisa edad di pensioen
Ora e edad ta stabilisa na 65 aña, cu ta na 2024/2025 lo tin como 1500 hende ta Ningun pais di mundo no a hisa edad di pensioen pasobra nan kier. Tur pais
drenta den e fondo di pensioen di biehes. E cantidad di persona cu ta fayece ta cu ta reforma sea pensioen of cuido medico ta pasobra nan no por sigui paga e
keda igual, esta 75 pa 100. Pues e deficit ya ta previsto. Netto e cantidad di pago sistema. E financiamento di un structura ta impulsa cambio. “SVB a restruc-
ta crece cu 800 hende, y pa aña esey ta representa como 8 a 10 miyon florin. tura y a aplica un strategia di reserva di 2015 te cu 2027. Hulanda ta mira e
Locual ta bay saca di economia lo no ta suficiente pa cubri e reserva. cifranan di SVB, e jaarrekening ta publico. Y e calculacionnan ta basa riba edad
di 65.”
21 mil cobrado di pensioen E tema ta uno di financiamento y un decision politico. Jacobs a splica, cu na
Hulanda a propone pa aumenta e edad di pensioen na 67. Pero no ta sin mas Hulanda a dicidi cu ta saca 10 porciento di sistema nacional, esta presupuesto
por compara e situacion di Aruba cu Hulanda. Mester midi e calidad di cuido pa paga pa pensioen. P’esey tambe tin belasting mas halto. “E ta un acercamen-
medico, cu a pone cu ultimo añanan e expectativa di bida a hisa hopi. No ta to holistico, pa dicidi como sociedad te con leu bo gastonan colectivo mester
facil pa compara e sistema di pensioen di Hulanda cu di Aruba. ta y con bo kier pa destina e fondonan publico.”
“Aruba tin un structura di AOV cu no ta adecuado pa un pais di migrante. Tin Continuacion riba Pagina 17