Page 4 - bon-dia-aruba-20200729
P. 4

A4   LOCAL
                     Diaranson 29 Juli 2020
            Partido HTC ‘Hobennan Treciendo Cambio’:
                               ‘Nos ta enfoca riba algo miho, pa tur hende bay dilanti’



                                                                      pa 30 aña cu tin e meta di  e sistema di castigo di Aruba.  pa  haci  campaña.  Si  algun
                                                                      trece un cambio pa e pais                                 persona  lo  kier  colabora  cu
                                                                      y pa e generacion di e fu-   Tambe el a informa cu nan lo  nan,  mester  tene  na  cuenta
                                                                      turo, segun loke nan a de-   kier  trece  un  sistema  struc-  cu si kier duna un aporte, nan
                                                                      clara.                       tural  cu  tin  como  obhetivo  no lo haci ningun fabor back
                                                                                                   elimina hopi impuesto y car-  pa  ni  un  persona.  “Tur  cos
                                                                      “Nos tur como hoben merece  ganan pisa pa pueblo di Aru-  cu nos ta haci ta di curason.”
                                                                      un  oportunidad,  abo  como  ba, incluyendo persona priva  Nan plan ta pa cana pa cada
                                                                      hoben incluyendo tur e mu-   y comercial.                 negoshi  y  cada  cas  pa  papia
                                                                      cha di Aruba y ciudadanonan,                              personalmente  cu  e  hende,
                                                                      ki futuro lo tin pa bo cuminsa  Un cu ta parce interesante, ta  Webb a bisa.
                                                                      pone pia abou y demostra cu  esun  di  crea  un  universidad
                                                                      nos  como  hoben  y  henter  na  Aruba  cu  prijsnan  rason-  Tambe el a expresa cu awor-
                                                                      pueblo tambe tin voz”, Josue  abel y cu mas di 60 facultad.  aki nan tin un comision cu a
                                                                      Silva, miembro di e partido,                              wordo  lanta  aparte,  ‘pasobra
                                                                      a lesa.                      Di loke ta trata e situacion cu  nos no ta traha manera e otro
                                                                                                   Gobierno di Aruba ta biban-  partidonan a traha’. E sistema
                                                                      Esaki  tabata  parti  di  un  dis-  do,  Webb  a  expresa  cu  ‘loke  onderzoek  afdeiling  ta  pa  e
                                                                      curso  cu  nan  a  duna  pa  co-  ta pasando aworaki ta mesun  persona cu ta interesa pa pasa
                                                                      munidad conoce kico ta nan  cos cu ora bo tin un scol y tur  un screening completo y asi-
                                                                      intencion- y metanan. Nan a  muchanan  ta  pleita,  mester  na drenta den partido.
                                                                      informa cu dia 23 di juli e par-  tin un juffrouw pa para nan.
                                                                      tido aki a bira oficial. Ademas  Esey no ta e bida cu nos kier’.  Asina mes, nan a informa cu
                                                                      mes nan a menciona cu nan                                 e colornan cu ta representa e
                                                                      no ta afilia na otro partido y  “Por ta bo yiu kier bira dok-  partido ta preto cu ros, color-
                                                                      ta consisti di diferente hoben  ter of abogado, pero door di  nan cu e mayoria di hoben-
                                                                      cu kier yuda pa e pais aki bira  e  sistema  na  Aruba,  nunca   nan ta gusta bisti.
                                                                      miho pa tur, e parti electoral y  bo ta bay haya cu tur hende
                                                                      KvK ta den proceso.          ta bay logra nan meta y nan  Pa finalisa, Lismara Rustveld,
                                                                                                   deseonan. Ta p’esey nos t’ey  kende  tambe  ta  miembro  di
                                                                      Gilbert Webb, lider di parti-  aworaki como hoben pa para  e  partido,  a  specifica  cu  tin
                                                                      do, a comenta cu loke partido  dilanti pa yuda nos hobennan  hende  cu  ta  gusta  critica  y
                                                                      HTC  ta  presenta  ta  loke  lo  na Aruba.”               hari pa e accion cu nan a di-
                                                                      yuda tur hende y nan yiunan                               cidi di lanta un partido di ho-
                                                                      pa tin un miho futuro riba e  Tocante  partidonan  tradicio-  bennan nobo. Pa cu esaki el
                                                                      pida  di  baranca  aki.  Ademas  nal, el a declara cu e sistema  a expresa cu nan ta un ekipo,
                                                                      el a señala cu na momento cu  no ta funcionando. Tin añan-  cada  persona  tin  un  pasado,
            Algun dia pasa, medionan  duna  di  conoce  un  parti-    e partido ta asina leu, lo pre-  an  cu  no  ta  funcionando  y  pero  cada  ken  e  pasado  ta
            di  comunicacion  local  a  do nobo cu ta yama HTC  senta su programa di cambio,  asina e no ta bay funciona.       haci  loke  nan  ta  aworaki  cu
            wordo convoca pa un con-     ‘Hubentud       Treciendo  cu ta diferente pa e pais cu tin                            nan kier un cambio. “Nos ta
            ferencia  di  prensa,  cual  a  Cambio’. Esaki ta confor-  como un prioridad e topico di  Tambe  Webb  a  trece  dilanti  enfoca  pa  algo  miho,  pa  tur
            tuma  luga ayera  tardi,  pa  ma  di  hobennan  entre  18  abuso sexual, cu lo cambia ful  cu aworaki nan no tin fondo  hende bay dilanti.”

            Tin 21 mil cobrado di pensioen na Aruba

                             Te ainda e proyeccion pa edad di pensioen ta keda na 65


            Prome cu e pandemia tabata premira cu e fondo te cu 2027 lo tabata  hopi hende cu ta cobra pensioen, awor aki 21 mil, pero  un grupo grandi no tin
            stabiel y cu despues lo a mira e prome deficitnan  aparece. Y ta pa e  e AOV completo, pasobra nan a bin Aruba hopi despues. Si nan tabata cobra
            motibo ey a traha riba reservanan, pa absorba e deficit pa asina paga  e AOV completo, anto e fondo lo tabatin mas problema. E diferencia cu Hu-
            te memey di e siguiente decada.                                         landa ta cu e gasto di AOW ta financia pa presupuesto di Gobierno Hulandes.
                                                                                    Y nos te awor aki, nos sistema ta completamente financia door di prima.”
            “Pero cu e pandemia, e reserva cu tin ta desaparece. E añanan cu lo mester a  Te ainda AOV nunca a haya un sosten financiero di Gobierno (aunke cu si
            uza pa sigui traha reserva awor mester ta dedica pa recuperacion economico,  no tin reserva, e lo mester bin despues di 2027). Pues e financiamento di e
            particularmente mirando cu e cantidad di hende cu ta califica pa pensioen di  pensioen ta diferente. Pero, e pregunta ta si pa Gobierno di Aruba e ta e miho
            biehes ta aumenta. Pues Gobierno lo mester duna un man.”                sistema. Pasobra un persona grandi, cu no tin mucho famia aki, y no por traha
                                                                                    mas y apenas ta cobra 400 florin di pensioen di biehes, dificil por sobrevivi. E
            Jacobs a bisa cu ta proyecta cu ta na 2023 por cuminsa traha riba reserva atrobe.  por traha te cu 70, “pero nos como ciudadano ta bay permiti un hende asina
            Pero, na 2024 e edad di pensioen lo ta 65 y e siguiente aña ta proyecta aumento  biba cu 400 florin of nos ta bay agrega e fondo pa e por yega na 1000? For
            di gasto den e mesun velocidad cu 10 aña pasa, tempo cu e fondo a bay den  di unda ta saca e 600 florin? Ta gastonan pa futuro. Tin diferente aspecto cu
            crisis. Y p’esey sa di awor caba cu ta bay tin deficit den e fondonan.   mester tene na cuenta  ora di papia di pensioen di biehes. Pasobra mester tene
            Na e momentonan aki, e edad pa cobra ta subi cada mey aña y como 50 hende  cuenta tambe kico e no tin, cu por tin impacto di bijstand.”
            ta cuminsa cobra pensioen, pero a cambio tin 75 pa100 persona ta fayece. Pues
            e cantidad di pago di pensioen ta baha. Ta nifica cu e fondo no ta haya presion.  Argumento pa hisa edad di pensioen
            Ora e edad ta stabilisa na 65 aña, cu ta na 2024/2025  lo tin como 1500 hende ta  Ningun  pais di mundo no a hisa edad di pensioen pasobra nan kier. Tur pais
            drenta den e fondo di pensioen di biehes. E cantidad di persona  cu ta fayece ta  cu ta reforma sea pensioen of cuido medico ta pasobra nan no por sigui paga e
            keda igual, esta 75 pa 100. Pues e deficit ya ta previsto. Netto e cantidad di pago  sistema. E financiamento di un structura ta impulsa cambio. “SVB a restruc-
            ta crece cu 800 hende, y pa aña esey ta representa como 8 a 10 miyon florin.  tura y a aplica un strategia di reserva di 2015 te cu 2027. Hulanda ta mira e
            Locual ta bay saca di economia lo no ta suficiente pa cubri e reserva.  cifranan di SVB, e jaarrekening ta publico. Y e calculacionnan ta basa riba edad
                                                                                    di 65.”
            21 mil cobrado di pensioen                                              E tema ta uno di financiamento y un decision politico. Jacobs a splica, cu na
            Hulanda a propone pa aumenta e edad di pensioen na 67.  Pero no ta sin mas  Hulanda a dicidi cu ta saca 10 porciento di sistema nacional, esta  presupuesto
            por compara e situacion di Aruba cu Hulanda. Mester midi e calidad di cuido  pa paga pa pensioen. P’esey tambe tin belasting mas halto. “E ta un acercamen-
            medico, cu a pone cu ultimo añanan e expectativa di bida a hisa hopi. No ta  to holistico, pa dicidi  como sociedad te con leu bo gastonan colectivo mester
            facil pa compara e sistema di pensioen di Hulanda cu di Aruba.          ta y con bo kier pa destina e fondonan publico.”
            “Aruba tin un structura di AOV cu no ta adecuado pa un pais di migrante. Tin                                         Continuacion riba Pagina 17
   1   2   3   4   5   6   7   8   9