Page 4 - bon-dia-aruba-20210115
P. 4

A4   LOCAL
                  Diabierna 15 Januari 2021
            Cortamento di 5 miyon tur luna for di e sector lo nifica escogencia pisa ken ta ricibi cuido

                            Dunadonan di Cuido ta urgi posponemento di e reduccion

                                                        den gasto di cuido pa 6 luna



                                                                      COVID-19                     stop  e  transporte  di  pacient  despues.  Pasobra si e mashin
                                                                      E paso aki ta crucial, particu-  cu  diabetes  pa  haya  dialyse.  kibra lo mester haci mas gasto
                                                                      larmente pasobra e pandemia  Despues mester a re-introdu-  ainda. Pues, tur e cortamento
                                                                      ta poniendo hopi presion riba  cie atrobe, te cu a finalisa cu a  aki  ta  influenciando  e  cuido
                                                                      e gasto medico. E ta hopi cos-  retira e Director di AZV. Tur  cu nos por duna, si nos mes-
                                                                      toso.  “Un  pacient  cu  CO-  ta señal cu ora ta tuma deci-  ter paga otro cos.
                                                                      VID-19,  despues  di  sali  di  sion pisa asina bou stress, bou
                                                                      cuido  intensivo,  despues  di  presion,  no  ta  haya  e  opor-  Un  proveedor  lo  no  acepta
                                                                      sali di hospital ainda ta rekeri  tunidad pa pensa bon kico ta  pa  keda  warda  pa  su  placa,
                                                                      hopi  atencion  medico.  E  no  tur e consecuencianan. Y esey  pasobra e tambe mester di su
                                                                      ta cla cu atencion medico. Su  ta bay resulta den mal cuido  placa. “Si ta algo pa seis luna,
                                                                      famia tampoco cu ta keda cu  den futuro.”                 nos  lo  por  wanta  cabes  riba
                                                                      tur ansiedad y angustia. Tur ta                           awa. Pero si ta pa mas largo, e
                                                                      pone  cu  e  consumo  medico  IMSAN                       ta bay dal nos duro.”
                                                                      ta hopi grandi. No ta cuestion  Dr.  Rajnherc  ta  contento
                                                                      di duna cuido pa COVID pa  cu  IMSAN  por  a  maneha  e  Servicio esencial
                                                                      un  dia,  sino  cu  nos  mester  prome seis lunanan sin cu a  E mensahe pa Hulanda y ciu-
                                                                      spera e efectonan pa dos tres  confronta e cortamento. Riba  dadano  ta  cu  e  cortamento
                                                                      aña.”                        dje, e tabata un bendicion pa  den servicio medico tin con-
                                                                                                   Aruba  cu  na  April  a  inicia  e  secuencia di bida y morto. E
                                                                      Den otro palabra, e costo pa  tratamento  di  radio  terapia  ta bay yega na un momento
                                                                      tratamento  di  COVID-19  na Aruba mes . Nos no tabata  cu  mester  dicidi  ki  tipo  di
                                                                      ta  exponencial.  No  ta  djis  e  completamente  cla  pa  cum-  cuido por duna y ken lo por
                                                                      cuido  na  hospital  y  di  spe-  inza  trata  mas  hende.  Pero  haya esaki. Un ehempel ta e
                                                                      cialistanan cu riba su mes ta  ma pone hopi enfasis pa nos  servicio  di  Dr.  Casper  Lacle
                                                                      caro caba. Esnan cu a sali di  ta cla, pasobra nos a ripara cu  y Dr. Robert Dennert kende-
                                                                      cuido  intensivo  mester  siña  a  cera  frontera  cu  Colom-  nan a cuminza cu cardiologia
                                                                      tecnica  di  hala  rosea  atrobe  bia  tambe.  Entretanto,  entre  di  intervencion  na  hospital
            Si  insisti  pa  sigui  man-  pandemia y net awor tin mas  for  di  fisioterapistanan,  otro  April  1  y  awor,  IMSAN  a  dos aña pasa, y mas di 2000
            tene  cu  ta  corta  5  miyon  urgencia pa cuido.”        tin  problema  neurologico  duna radioterapia na 125 pa-  hende a pasa den e proceso.
            den cuido, e ta bay afecta                                cu mester haya ayudo pa re-  cient  cu  cancer,  personanan  “Ta cuanto hende a scapa di
            henter  cuido  medico  na  No  tin  rosea  pa  traha  un  cupera  nan  balansa.  Otro  ta  cu a caba cu e tratamento. Y  un  atake  di  curazon.  Pero
            comunidad  y  lo  mester  plan sostenibel                 keda  cu  problema  muscular.  awor,  tur  dia  tin  24  persona  kico  nos  lo  bay  haci  awor?
            forsa  Parlamento  dicidi  Door cu a corta sin consulta ,  Tin otro cu mester di psiki-  cu ta haya radiotherapie. “E ta  Bisa  un  hende  cu  e  no  por
            ken  ta  haya  cuido  y  ken  ta dificil pa permiti e hala ro-  atra pasobra a keda cu miedo  hopi. Si multiplica e cantidad  haya e intervencion aki mas,
            no. Esey CEO di IMSAN,  sea pa pensa riba un sistema  pa  sali  di  cas.  “Ta  problem-  cu ta ricibi radioterapia awor  pasobra e ta avanza di edad y
            dr.  Joel  Rajnherc  a  bisa  cu  realmente  ta  sostenibel.  anan  cu  mundialmente  ta  aki, ta nifica cuanto hende lo  no tin placa p’e? Ken ta bay
            Bon Dia Aruba.               Si corta 5 miyon pa luna sin  mescos.  No  ta  na  Aruba  so.  mester a manda Colombia si  tuma e decision ey?”
                                         mas, no por duna bon cuido  Na Hulanda tambe tine. Pero  IMSAN  no  tabata  brinda  e
            Dr.  Rajnherc  tabata  den  se-  mas. E ta irealistico, e Direc-  Hulanda no ta tene cuenta cu  servicio aki. E ta un cantidad  Un  decision  asina  aki  no  ta
            sion ayera cu Comision Fiho  tor di IMSAN a bisa.         na Aruba nos tambe ta con-   cu ta hopi mas cu nos a spera.  keda den man di e dokter so.
            di Salud di Parlamento, hunto                             fronta e asuntonan aki.”     Siman  pasa  a  haya  e  prome  Mester ta realistico y ta con-
            cu un cantidad di represent-  “Claro, tur organisacion den                             pacient di Saba cu a bin pa su  sciente  cu  esaki  ta  un  deci-
            ante di sector di cuido, for di  cuido,  sea  laboratorio,  den-  Gobierno  a  bay  de  acuerdo  tratamento.        sion politico, cu ta keda den
            HAVA,  Boticarionan,    te  na  tista, fisioterapista tur mester  cu  e  cortamento  di  gasto  na                  man di comunidad. “Y ken ta
            dr.  Horacio  Oduber  Hospi-  haya  oportunidad  pa  sinta  juni 2020, a base  di e reco-  Pero  tambe  a  logra  haci  100  representa  e  pueblo?  No  ta
            tal pa ilustra e problema cu e  hunto  pa  mira  con  pa  hisa  mendacion di CAft na Gobi-  operacion  di  retina.  Si  IM-  Parlamento?”
            cortamento di 5 miyon florin  eficiencia den cuido medico.  erno Hulandes. CAft a usa un  SAN no a pusha pa amplia su  Den concepto di Rajnherc ta
            pa  luna  ta  crea  pa  henter  e  Por ehempel, con ta organisa  investigacion cu PWC a haci  facilidad y personal pa e inter-  yega momento cu Parlamen-
            sector. “Y nos no ta papia di  e colaboracion entre un spe-  algun aña pasa y a conclui a  vencion aki, lo a nifica cu tur  to lo determina normanan ki
            e  cortamento  di  5  porciento  cialista  mester  ayudo  di  un  base  di  e  analisis  ey,  cu  por  e personanan aki lo mester a  ora  un  persona  lo  por  haya
            den  salario,  cu  tambe  ta  un  otro dunado di cuido sin cu e  spaar 5 miyon florin pa luna.  bay Colombia pa e operacion.  tratamento  di  radioterapia
            aspecto, pero nos ta papia di e  mester costa AZV mas placa,  “Pero pa e sector di cuido, e  Antes tur e pacientnan ey ta-  of  di  curazon  y  ta  decision-
            calidad di cuido en general.”  cua  innovacion  por  haci  na  conseho di PWC no ta hopi  bata bay Colombia. Awor tur  nan  duro.  “Parlamento,  na
                                         Aruba cu por evita cu mester  cla, pasobra ta papia di 5 mi-  e placa ta keda Aruba.   nomber  di  pueblo  mester
            Manera  ta  conoci,  tur  e  ac-  manda pacient pa exterior. Pa  yon y no ta bisa si e mester                       tuma e decision.”
            tornan  den  cuido  a  manda  percura cu e placa cu nos ta  ta un biaha 5 miyon of cada  Locual a yuda IMSAN ta cu
            un carta pa Minister di Tur-  gastando,  keda  Aruba  por  lo  luna. CAft a interpreta e con-  prome  cu  e  pandemia  real-  Parlamento  mes  a  pidi  pa  e
            ismo, Salud y Deporte Dan-   menos.”                      clusion di e rapport cu ta por  mente a cuminza afecta e fi-  reunion despues di a ricibi e
            gui Oduber y pa Gobernador                                cu un reduccion di 5 miyon  nanzas di e institucion, ya tur  carta cu dunadonan di cuido
            pa expresa e presion enorme  Esey ta locual ta urgi Gobier-  cada luna.”               e organisacion y infrastructu-  a manda pa nan y Gobierno.
            cu e decision pa baha e presu-  no y Parlamento di Aruba esta                          ra tabata cla pa tratamenton-  “Nos tur por a splica e efecto
            puesto pa cuido cu 5 miyon.  pa bolbe negocia cu Hulanda  Rajnherc  ta  compronde  cu  an  aki.  “Nos  tabatin  suerte  riba cada un di nos areanan,
            Particularmente  pasobra  a  pa kita e exigencia di corta 5  ora  “bo  ta  haya  cuchiu  riba  cu aña pasa tur e aparatonan  pero tambe riba henter e ca-
            impone e suma sin cu tabatin  miyon florin pa luna pa seis  garganta  cu  bo  pais  no  tin  tabata  nobo  nobo,  y  den  e  dena di cuido,” Dr. Rajnherc
            un  proceso  di  planificacion  luna  y  asina  permiti  esnan  ningun  entrada,  Gobierno  prome aña tur e productonan  a bisa.
            con ta e miho forma pa corta  den  e  sector  pa  bin  cu  un  berdad  no  a  haya  e  opor-  aki  ta  cay  bou  garantia  y  no
            esaki.  “Nos  ta  compronde  plan sostenibel pa e siguiente  tunidad  pa  sinta  cu  sector  tin problema cu mantencion.  Bon Dia Aruba lo amplia riba
            cu  Gobierno  mester  a  tuma  10 a 15 aña. Den otro palabra  medico  pa  determina  si  por  Pero e aña aki, 2021, e garan-  e combersacion cu Dr. Rajn-
            un decision mesora, y bay de  pospone  e  reduccion  pa  5  logra  si  of  no.  AZV  a  hinca  tia  a  caduca.  Nos  lo  haya  e  herc den su proximo edicion,
            acuerdo  cu  e  condicion  aki,  miyon pa 6 luna pa asina por  e plan di cinco paso pa corta  klapnan e aña aki. E aña aki  unda entre otro ta toca e tema
            esta  pa  corta  5  miyon  florin  haya rosea y traha riba e plan-  gasto  mas  lihe  posibel,  cu  a  nos  lo  mester  paga  pa  man-  di  e  gasto  medico  na  Aruba
            for di cuido di un momento  nan.                          produci problemanan tambe.  tencion preventivo, si no kier  compara cu na e otro paisnan
            pa otro. Pero, nos ta den un                              Por  ehempel,  cu  mester  a  haya  problema  cu  e  ekipo  den Reino Hulandes.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9