Page 13 - HOH
P. 13

a7
                                                                                                          salud Diabierna 1 augustus 2025


















                 COVID-19 y grip por reactiva celnan di cancer inactivo, segun estudio



                                                                      (NLTimes)     –    Infecci-  planea  pa  haci  siguimento  malesa, pero e por.
                                                                      onnan  di  corona  y  grip  di  investigacion  riba  esaki,
                                                                      por  hunga  un  rol  den  e  financia  pa  e  organisacion  “Celnan  di  cancer  inactivo
                                                                      recurencia  di  cancer  den  KWF kankerbestrijding.       ta  manera  e  restonan  di  un
                                                                      pashentnan cu a recupera                                  kampvuur cu a ser paga, y vi-
                                                                      anteriormente.  E  virus-    Vermeulen  a  specificamente  rusnan respiratorio ta manera
                                                                      nan a keda demostra, por  analisa  mortonan  relaciona  un biento fuerte cu ta bolbe
                                                                      lo menos den raton, di por  cu cancer bou di personanan  cende e chispa,” e investiga-
                                                                      reactiva  celnan  di  cancer  cu a ser diagnostica cinco pa  dor principal Mericano James
                                                                      di  pecho  “inactivo”  cu  a  dies aña prome y a contrae e  DeGregori a splica metafori-
                                                                      establece  nan  mes  den  e  virus nobo durante e prome  camente den un declaracion.
                                                                      pulmon,  investigadornan  aña  di  e  pandemia,  prome  E ta sospecha cu e mecanis-
                                                                      internacional  ta  informa  cu  e  vacunacionnan  a  cum-  mo descubri por aplica tambe
                                                                      den revista Nature.          insa. Despues di e infeccion  pa otro tipo di cancer.
                                                                                                   di COVID-19, nan riesgo di
                                                                      Profesor  Roel  Vermeulen  di  muri di cancer a resulta di ta  Investigacion  di  siguimento
                                                                      UMC  Utrecht  a  participa  tres biaha mas halto.         tin como meta pa aclara si, y
                                                                      den e investigacion. El a haya                            te na ki grado, vacunacion por
                                                                      indicacion  den  datonan  Bri-  E  investigadornan  a  en-  reduci  e  riesgonan.  E  inves-
                                                                      tanico cu hendenan cu a re-  foca riba celnan di cancer di  tigadornan  ta  sospecha  cu  e
                                                                      cupera anteriormente di can-  pecho,  cu  ta  conoci  pa  tin  por, ya cu vacunacion ta yuda
                                                                      cer tabata enfrenta un riesgo  biaha  plama  den  cantidad  proteha contra interupcion di
                                                                      mas halto di un regresa di e  chikito  pa  otro  partinan  di  sistema  inmunologico  causa
                                                                      malesa  despues  di  un  infec-  curpa di e pashent. Esaki no  pa infeccion.
                                                                      cion  di  COVID-19.  E  tin  necesariamente ta conduci na


                        ZonMw ta lansa seis proyecto di salud riba islanan den Caribe



            (Curacao.nu)  –  ZonMw  mentacion  saludabel,  hunto  un estilo di bida sostenibel y  keintura  di  dengue  durante  cuminsa dentro di e programa
            ta  lansando  seis  proyecto  cu  partnernan  den  educa-  saludabel. Lo comparti e gui-  embaraso y e impacto di vari-  piloto aki”, segun Dr. Steffen
            nobo  pa  mehora  salubri-   cion, investigacion y e siste-  anan desaroya cu e otro isla-  antenan nobo di virus.  van Heijningen, enlace local
            dad y cuido di salud riba e  ma di cuminda. E proyecto lo  nan.                                                     pa ZonMw den Caribe.
            islanan  Caribense  dentro  sirbi como modelo pa e otro                                E proyecto ta desaroyando un
            di  e  Reino  Hulandes.  E  islanan.                          Cuido di Diabetes        plan di accion pa mihor pre-  “Pero si nos kier tin un im-
            proyectonan ta forma par-                                 LABdeMED  ta  investigando  paracion pa brote. E resulta-  pacto  mas  grandi,  sosten
            ti di e programa piloto di        Comportamento           na Corsou pakico personan-   donan lo ser comparti cu pro-  structural  ta  esencial.  E  ini-
            ZonMw  di  Investigacion            Transgresivo          an cu diabetes tipo 2 no sem-  fesionalnan di cuido di salud  ciativanan  aki  ta  pone  un
            di Salud den Caribe.         Restorative  Practitioners  In-  per ta tuma nan remedi.  riba tur isla.               fundeshi  importante,  pero
                                         ternational  ta  trahando  riba                                                        ta  crucial  pa  sigui  construi
            E programa ta enfoca riba in-  Sint  Maarten  riba  un  acer-  E proyecto ta test tumamento   Sosten Structural     sistemanan di cuido di salud
            vestigacion  di  salud  orienta  camento restorativo pa com-  di decision comparti y bishita   Necesario            sostenibel  riba  e  islanan  cu
            den  practica  cu  ta  cumpli  portacion  transgresivo  (na  na cas como intervencionnan.  “Ta  hopi  bon  cu  e  proyec-  partnernan local.”
            cu e necesidadnan di Aruba,  Hulandes:  ongewenst  ge-    E resultadonan lo ser difundi  tonan  inicial  aki  awor  por
            Boneiro,  Corsou,  Saba,  Sint  drag).                    pa tur otro isla.
            Eustatius,  y  Sint  Maarten.
            ZonMw  a  lansa  e  programa  E proyecto ta usa mediacion y    Programanan di
            piloto  na  2024  pa  stimula  e metodo di Mediacion Enf-  Tratamento pa Detenido
            colaboracion,  desaroyo  di  oca riba Emocion pa combati  Van  de  Vorst  Psychology
            conocemento,  y  enfokenan  stress,  violencia  y  problem-  Practice  ta  evaluando  pro-
            innovativo den salud publico  anan  di  salud  den  gruponan  gramanan  di  tratamento  pa
            y cuido di salud.            vulnerabel.                  detenidonan  ariba  tur  seis
                                                                      isla.
                 Reto di cuminda         Intervencion di Estilo di Bida
            Universidad  di  Corsou  ta  Fysio Care N.V. ta lansa e In-  E programanan aki ta enfoca
            lansa e Food Boost Challenge  tervencion  di  Estilo  di  Bida  riba  tratamento  di  adiccion,
            pa hobennan di 16 pa 27 aña.  Combina  SMARTlife  riba  psicosis  y  agresion.  E  pro-
            E proyecto ta encurasha cus-  Aruba.  E  proyecto  ta  enfoca  gramanan  ta  ser  traduci  na
            tumbernan  di  come mas  sa-  riba hende cu obesidad, dia-  Papiamento y Ingles pa ehe-
            ludabel pa medio di un acer-  betes y stress.             cucion riba tur isla.
            camento participativo.
                                         Pa  medio  di  entrenamento   Investigacion di Dengue
            Den cinco fase, hobennan lo  personal, seccionnan di gru-  Curaçao   Biomedical    &
            desaroya  solucionnan  realis-  po y tecnologianan, e proyec-  Health  Research  Institute  ta
            tico pa custumbernan di ali-  to tin como meta pa promove  investigando  e  efectonan  di
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18