Page 9 - ARUBA BANK
P. 9
Un ehempel recien di con Gobierno ta crea (hyper) inflacion ta e subida di
deviezenrechten cu 50% (1.3% pa 1.9%). Cu e subida aki di deviezenrechten Gobierno a
caba di devalua e Florin di Aruba, si esey ta corecto, Florin a devalua. Floring a perde
balor contra tur otro moneda na mundo – bo ta paga mas Florin pa e mesun cantidad di
por ehempel Dollar of Euro – y esey yama devaluacion.
Hopi hende no ta realisa cu tur cos cu nos come, bebe of uza aki na Aruba ta wordo
importa. Ora companianan manera Frasa, Consales, Caribbean Overseas etc. importa nan
productonan, nan mester paga cu Dollars of cu Euro y esaki a caba di bira mas caro
pasobra awor tur hende mester paga mas Florin pa haña Dollar of Euro. Tremendo
manera pa crea inflacion.
Den e mesun siman Gobierno a devalua Florin door di hisa deviezenrechten nan a bira y
hisa minimum loon. Bo no mester ta un experto pa realisa cu ora bo hisa minimum loon
tambe prijs ta subi paso e doño di trabou ta wordo forsa atrobe pa hisa su prijsnan pa
asina e por cumpli cu su empleadonan.
Dos siman despues ta drenta informacion cu Gobierno ta bay hisa invoerrechten cu 6%
(nan ta yam’e BBO). Cu otro palabra Gobierno a hisa deviezenrechten, hisa minimum
loon y introduci BBO pa importacion. E ultimo aki ta bay tin un multiplier effect hopi
progresivo. E tipo di accion nan aki ta loke Venezuela, Cuba y otro pais socialista ta haci
pa nan por paga salario di e miles di ambtenaarnan cu nan tin den servicio.
Esaki ta djis tres (3) simpel ehempel den un periodo hopi cortico con Gobierno ta crea
hyper inflacion (style di Venezuela cu Argentina) cu hisamento di belasting y minimum
loon. Pa mi ta bon cla riba e punto aki, no ta e Gobierno actual so ta culpabel sino tur
esunnan prome tambe. Pasobra ta tur ta haci e mesun fout: Nan kier hisa entrada di
Gobierno den luga di baha nan gastonan (di personal).