Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                 Diamars 24 December 2019

                              App ToTok un herment di spionahe pa gobierno di UAE



                                                                                                   Gobierno  ta  uza  ToTok  pa  UAE  tin  un  historia  amplio
                                                                                                   spiona riba combersacionnan,  di spionahe, cual e gobierno
                                                                                                   ubicacion, imagennan y otro  ta  uza  pa  ataca  activistanan
                                                                                                   data di personanan cu instala  di  derecho  humano  y  otro
                                                                                                   e aplicacion aki riba nan tele-  grupo. Mescos cu varios otro
                                                                                                   fon. Esaki segun fuente The  aplicacion,  e  app  ta  pidi  ac-
                                                                                                   New  York  Times,  kende  tin  ceso  pa  graba  audio,  acceso
                                                                                                   fuente paden di un grupo di  na contacto, calendario, ubi-
                                                                                                   autoridad Mericano cu a haci  cacion, y mas.
                                                                                                   un evaluacion di inteligencia
                                                                                                   clasifica, apart di e corant su  Den  un  blog  post  dialuna,
                                                                                                   propio investigacion.        ToTok a reacciona indirecta-
                                                                                                                                mente  riba  insinuacionnan
                                                                                                   UAE pa basta tempo tin ser-  cu  nan  ta  duna  informacion
                                                                                                   vicionan  manera  Apple  su  na gobierno di UAE. E post
                                                                                                   FaceTime  y  Facebook  su  ta bisa cu ToTok ta uza gra-
                                                                                                   Whatsapp blokia den nan pais.  donan di siguridad riba stan-
                                                                                                   Medionan  di  UAE  ta  pur-  dard nacional y internacional
                                                                                                   bando bende ToTok como un  pa  proteha  privacidad  di  su
                                                                                                   alternativa  pa  nan  ciudadan-  usuarionan, y cu e aplicacion
                                                                                                   onan  bibando  den  exterior  simplemente tin e meta pa ta
                                                                                                   por comunica cu nan famia y  un herment di comunicacion
                                                                                                   amigonan den UAE sin gasto.  cu ta facil pa uza.
                                                                                                   New York Times ta bisa cu e
                                                                                                   aplicacion tin par di luna riba  E  compania  no  a  reacciona
                                                                                                   e mercadonan di sistemanan  riba  emailnan  di  Associated
                                                                                                   di smartphone popular, y cu  Press, manda via nan website.
            NEW YORK (AP) – Segun  ToTok, cual a bira popular  no  spiona  riba  su  usuari-       a download esaki as cu miyo-  Tampoco  embahada  di  UAE
            un reportahe di un corant,  na United Arab Emirates,  onan.                            nes di biaha.                na  Washington  a  reacciona
            e  app  pa  comunicacion  ta un herment pa gobier-                                                                  inmediatamente.


               India ta suspende servicio di internet y telefon pa controla protestanan



            NEW DELHI (AP) Auto-         duccion  di  e  ley  nobo  cu  a  dra  Modi.  Autoridadnan  a
            ridadnan di India a cum-     pasa parlamento.             interumpi servicionan di in-
            insa  paga  servicionan  di                               ternet por lo menos 102 biaha
            telefon  y  data  den  cierto  Na Aligarh, polis a bati stu-  den  2019,  segun  un  servicio
            partinan di e pais pa asina  diantenan, tirando alabes gas-  online  cu  ta  mantene  wowo
            controla  e  protestanan  nan lagrimogeno paden di un  cercano riba e eventonan aki.
            andando contra un ley di  universidad siman pasa. Den  Den       2018,   e   coalicion
            nacionalidad  nobo  cu  ta  e ciudad aki internet a cay pa  #KeepItOn, cual ta traha cu
            exclui personanan Musul-     6 dia consecutivo. Den capi-  191  organisacionnan  global-
            man.                         tal  di  Uttar  Pradesh  tambe  mente y e grupo Access Now,
                                         tabatin protestanan fuerte, cu  a  raporta  cu  di  e  196  shut-
            E protestanan, lidera pa stu-  a resulta den morto di 9 per-  down di internet raporta den
            diantenan,  a  cay  pisa  den  sona.                      25 pais, India tabata respon-
            varios luga publico na India.                             sabel pa mayoria, cu 134 inci-
            Gobierno a responde cu paga  Tactica  di  gobierno:  102  dente, cual ta casi 67% di tur
            servicio di data y telefon den  interupcion  di  internet  incidente global.
            New Delhi, parti oost di West  den 2019                   Desde  cu  gobierno  di  Modi
            Bengal, e ciudad di Aligarh y  Paga internet ta un di e tac-  a  sinta  den  2014,  internet  a
            henter e estado di Assam den  ticanan  faborito  di  gobierno  wordo  suspendi  mas  cu  360
            e  dianan  siguiendo  e  intro-  di  Prome  Minister  Naren-  biaha.


                                         Data di 267 miyon usuario di Facebook a lek



                                                                                                   KYIV (AP) Un investigado di siguridad di Ucrania a ra-
                                                                                                   porta cu el a haya un database cu e nombernan, num-
                                                                                                   ber di telefon, y user ID di mas cu 267 miyon usuario
                                                                                                   di Facebook, mayoria di nan di Merca. E investigado a
                                                                                                   topa cu e file conteniendo e informacion aki riba inter-
                                                                                                   net habri

                                                                                                   E data aki cu tabata disponibel pa varios dia, sigur lo a cay den
                                                                                                   man di criminal pa e tempo cu e investigado, Bob Diachenko,
                                                                                                   a haya esaki. E investigado ta un consehero di siguridad inde-
                                                                                                   pendiente basa na Kyiv.

                                                                                                   Desde 4 di december, pa 10 dia, e data aki tabata disponibel
                                                                                                   riba internet. El a notifica e proveedo di internet cu tabata host
                                                                                                   esaki, y 5 dia despues, e file a disparce di internet. Dichenko
                                                                                                   a bisa cu un persona a download e database riba un forum di
                                                                                                   hacker dos dia prome cu el a haya esaki, kiermen ta probabel
                                                                                                   cu esaki a wordo comparti cu criminalnan riba internet.
   25   26   27   28   29   30   31   32