Page 6 - AHATA
P. 6

Diaranson, 4 Juni 2025                                         AWEMainta                                                  LOCAL             5




                                                      Nos ta educa of programa?

         Evaluando kico scol berdaderamente ta siña





       Educacion pa hopi tempo a wordo aclama como e yabi pa opor-                Educacion: Pa Bida, no djis pa Trabou
       tunidad, igualdad y  liberacion.  Pero na 2025, nos  mester  haci          Educacion berdadero mester haci mas cu prepara studiantenan pa
       un pregunta mas dificil: nos ta berdaderamente educando nos                e mercado laboral. E mester prepara nan pa bida, pa ciudadania,

       hubentud pa ta pensadornan liber, of nos ta djis programando               pa e responsabilidad di forma futuro. Esey ta nifica stimula nan
       nan pa reproduci loke ya caba ta existi?                                   pa haci preguntanan incomodo: Dicon cosnan ta manera nan ta?
                                                                                  Ken ta beneficia? Ken ta wordo laga atras? Con un miho mundo

       Den hopi sistema escolar, specialmente den comunidadnan rigi-              lo parce?
       damente controla of cu poco recurso, educacion ta parce mas
       bien un fabrica cu un foro. E enfasis ta riba memorisacion, testnan        Y sinembargo, nos sistemana hopi biaha  ta silencia e mesun
       standardisa y sigui reglanan. Studiantenan ta wordo recompensa             preguntanan ey. Studiantenan cu ta desafia normanan ta wordo
       pa  duna  e  contestanan  “corecto”  y  castiga  pa  desafia  suposi-      etiketa como “dificil.” Maestronan cu ta stimula dialogo habri tin

       cionnan. Y aunke esey por produci trahadonan obediente, e ta               biaha ta wordo presiona pa keda riba e liña. Nos ta lubida cu e
       haci poco pa desaroya mentenan critico of bosnan cu curashi.               proposito di educacion no ta djis pa informa — sino pa trans-
                                                                                  forma.
       Stimula Pensamento Critico

       Nos ta bisa cu nos kier lidernan. Inovadornan. Solucionadornan di          Esaki ta specialmente crucial den comunidadnan cu historianan
       problema. Pero nos klasnan hopi biaha ta recompensa e opuesto.             di opresion,  colonisacion,  of desigualdad sistemico. Educacion
       Creatividad ta wordo descurasha si e ta desvia demasiado for di e          mester ta un herment pa kibra e ciclonan ey, no pa reforsa nan.
       curriculum. Cuestionamento ta wordo mira como falta di respet.             E mester yuda studiantenan compronde nan historia, nan poder,

       Pensamento independiente hopi biaha ta wordo confundi cu crea              y nan derecho di re-modela mundo — no djis pasa un examen.
       problema.
                                                                                  Un Yamada pa Transformacion
       Pues kico nos ta realmente siñando?                                        Si nos kier cambio real, nos mester cambia con nos ta mira educa-

       Den demasiado casonan, nos ta programando hubentud pa pas                  cion. Laga  klasnan ta  espacionan di  investigacion, no confor-
       den sistemanan en bes di desafia of cambia nan. Nos ta entre-              midad. Laga maestronan ta facilitadornan, no djis esnan cu ta
       nando nan pa reproduci informacion — no cuestiona ken a cre'e,             impone regla. Laga studiantenan siña no djis kico pa pensa —
       dicon e ta importante, of ken e ta sirbi. Nos ta bisa nan pa soña          sino con pa pensa.

       grandi, pero nos ta limita nan imaginacion na camindanan cu
       otro a caba di traha. Nos ta papia di empoderamento, pero ta kita          E futuro ta depende no di con bon nos hubentud ta recita infor-
       e hermentnan pa auto-definicion.                                           macion, sino di con balentemente nan ta cuestion'e.



       Aki ta unda educacion ta crusa e liña for di liberador pa indoc-           Pasobra na final, un mente educa no ta esun cu simplemente ta
       trina.                                                                     corda — sino un cu ta durf di imagina diferente.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11