Page 17 - UTILITIES
P. 17

LOCAL           Diabierna 22 December 2017
                                                                                                                           A29


            Segun linguista Ramon Todd Dandaré

             Implementacion di scol mul-

            tilingual no ta kita Hulandes

               al contrario e ta pone mas




            ORANJESTAD  –  Reci-         entre  4  aña  te  cu  6  aña,  e
            entemente e gobierno ac-     miho  sistema  cu  por  tin  pa
            tual a anuncia cu entrante  ta  pa  medio  di  e  idioma  cu
            otro  aña  ta  cuminsa  cu  e ta bin cu ne fei cas, y cu e
            introduccion di scol mul-    ta tende tur caminda. A base
            tilingual  como  parti  di  e  di e conocemento cu e ta ob-
            plan nacional di enseñan-    tene  den  e  transcurso  di  su
            sa di 2018 pa 2028.          carera escolar, e ta bay siña e
                                         otro lenganan. Na Aruba un
            Esaki a wordo aproba despu-  70% di nos poblacion tin Pa-
            es cu entre 7 pa 8 aña pasa a  piamento como prome lenga
            cuminsa cu e proyecto piloto  y un 96% ta conoce y uza Pa-
            di scol multilingual. Pe e lin-  piamento como su di dos idi-
            guista di Papiamento, Ramon  oma.
            Todd  Dandaré,  e  introduc-
            cion  di  e  sistema  di  ense-  E ta considera cu un aspecto
            ñansa  multilingual,  ta  un  di  importante di e proyecto pi-
            e aspectonan importante cu a  loto  di  scol  multilingual  ta
            tuma luga e aña aki pa loke ta  ora  e  muchanan  caba  6de
            trata no solamente enseñansa  klas, y analisa e resultado den
            sino nos lenga materno.      e momento ey. Con e resul-
                                         tado ey ta bay ta compara cu e
            Investigacion                resultadonan di e muchanan
            Sr.  Todd  Dandaré  a  men-  di  e  scol  tradicional.  Na  e
            ciona cu e aña aki den cuadro  momento ey, nos por conclui
            di 14 aña di oficialisacion di  si berdad ta miho pa nos tin
            Papiamento, a sali un rapport  scol  multilingual,  pasobra  e
            di un investigacion cu nan a  muchanan ta haya cuater idi-
            haci, caminda nan a compara  oma  y  nan  conocemento  di
            e muchanan cu tabata den 5  Hulandes  no  ta  bay  atras,  y
            klas di e dos scolnan multi-  ken sa te hasta miho...
            lingual cu tin actualmente, cu
            e mesun klas di dos scol regu-  Resistencia pa cambio
            lar of tradicional. E resultado  Sr.  Todd  Dandaré  a  tuma
            a mustra cu e muchanan cu  nota di un reaccion reciente
            a  sigui  scol  multilingual  for  di  parlamentario  Daphne
            di scol preparatorio te cu scol  Lejuez,  caminda  e  linguista
            basico,  uzando  Papiamento  ta kere cu e no a compronde
            como  lenga  di  instruccion,  mucho  bon  loke  e  mesun
            a  mustra  un  resultado  hopi  minister  di  Enseñansa  di  e
            satisfactorio.  Un  aspecto  coalicion di gobierno (MEP-
            importante  ta  cu  nan  cono-  POR-RED), a propone.
            cemento  di  Hulandes  tabata
            mescos cu esunnan cu a sigui  Segun e linguista loke e man-
            e mesun cantidad di añanan  datario  di  Enseñansa  a  pro-
            cu  Hulandes  como  lenga  di  pone  ta  cu  pa  2018  nan  ta
            instruccion.                 cuminsa cu e preparacionnan
                                         of  cuminsa  habri  caminda.
            Den tur sentido e muchanan  Despues  den  e  siguiente
            di  e  proyecto  piloto  di  scol  añanan ya cu e ta un plan di
            multilingual  tabata  score  2018 pa 2028 nan ta bay pre-
            mucho  mas  halto.  Durante  parando e caminda pa intro-
            7  aña,  dos  di  scol  prepara-  duccion  di  e  sistema  di  scol
            torio y 5 di scol basiconan a  multilingual.
            uza  Papiamento  como  lenga
            di  instruccion,  y  den  5  klas  E  decision  aki  ta  haci,  cu
            nan  ta  switch  pa  Hulandes  por fin tin un mandatario di
            como  lenga  di  instruccion.  Enseñansa ta propone un in-
            “Y parce, segun mi tin enten-  troduccion di nos idioma Pa-
            di, cu no tin tanto problema  piamento di berdad den nos
            pa e switchmento ey.” E lin-  enseñansa como lenga di in-
            guista ta haya cu den ningun  struccion, segun e linguista.
            momento Papiamento como
            nan  lenga  di  instruccion  no  Papiamento ta den enseñansa
            a  stroba  e  muchanan  aki  pa  caba tanto como vak y tambe
            nan  yega  na  e  conocemento  den  uzo  como  lenga  di  in-
            necesario di Hulandes cu nan  struccion caminda cu mag y
            mester.                      caminda  cu  no  mag,  pero  e
                                         t’ey.
            Ademas ta comproba cu ora     Continuacion riba Pagina 30
            e  mucha  cu  ta  drenta  scol  E mester ta asina segun e lin-
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22