Page 3 - HOH
P. 3
a7
salud Diaranson 11 December 2024
Casonan di dengue ta yega record nobo den e continente Americano e
aña aki mientras mortonan tambe ta crece
Puerto Rico ya a declara un
epidemia, cu oficialnan ad- E aña aki, mas cu un tercer di
vertiendo luna pasa cu esaki caso na Costa Rica, Mexico
no por ser controla tanten cu y Paraguay a ser reporta den
residentenan no coopera. E muchanan mas jong cu 15
teritorio Mericano a reporta aña, cu Guatemala reportan-
mas di 4,900 caso y al menos do un cantidad di morto en-
nuebe morto te ainda e aña tre muchanan, Barbosa a bisa.
aki. Victimanan ta inclui un
mucha muhe di 17 aña y un Vacuna contra dengue a ser
hende muhe di 31 aña. introduci na Peru, Brasil y
Argentina, cu Honduras pla-
E casonan na Puerto Rico a nea pa ricibi esaki otro aña,
aumenta cuadrupicla desde pero nan ta dirigi mas tanto
aña pasa, segun data guberna- pa muchanan y ta mas efec-
mental. tivo den esnan cu a ser infec-
ta caba cu dengue un biaha
Oficialnan na Puerto Rico ta caba, dos Santos a bisa.
urgiendo hende pa deshaci
di awa para unda sanguran- El a nota cu material ta limita
an por pone webo. E gobi- y cu no por anticipa pa e va-
erno na Trinidad y Tobago a cuna tin un impacto grandi
cuminsa suministra multa na riba transmision. El a subraya
hende di ken nan propiedad cu e medidanan preventivo ta
a bira sitio di broei pa sangu- keda crucial. “Si no tin san-
ranan. gura, no tin dengue,” el a bisa.
(AP) - Casonan di dengue E virus a crece mundialmente
ta birando hopi prevalente desde aña pasa y a plama na
den e region di Caribe y areanan cu anteriormente ta-
continente Americano, cu bata liber di dengue, segun
un record di 12.6 miyon di OSPA. Brasil ta reportando
caso sospechoso di e virus e cantidad mas halto di caso-
reporta e aña aki, casi tri- nan di dengue cu mas di 10
pel e cantidad di aña pasa, miyon, sigui pa Argentina cu
segun oficialnan di salud a mas di 580,000 y Mexico cu
bisa ayera. mas di mita miyon.
Casonan di dengue ta cre- Den Caribe, Guyana ta lide-
ciendo globalmente como rando cu mas di 40,000 caso,
cu clima mas calor causa pa sigui pa Guiana Frances,
cambio di clima ta permiti Republica Dominicana y
sangura expande nan alcance. Martinique. Mientras tanto,
E Organisacion di Salud Pan transmisionnan di dengue na
Americano (OSPA)--e ofici- Merca a ser reporta na Cali-
na regional di e Organisacion fornia, Florida y Texas e aña
Mundial di Salud (OMS) aki, segun e Centro di Con-
den e continente Americano- trol y Prevencion di Malesa
-a bisa cu mortonan causa pa (CDC).
dengue tambe ta aumentan-
do. Tin cuatro tipo di e virus di
dengue, conoci simplemente
A reporta mas cu 7,700 mor- como 1, 2, 3 y 4. Pa tin un
to den Caribe y e continente tipo di virus no ta duna in-
Americano te ainda na 2024, munidad pa e otronan. Pa
un aumento di mas cu 200 prome biaha den un decada,
porciento, compara cu 2,467 serotipo 3 di dengue a pre-
morto na 2023, segun e or- domina na Mexico, Centro
ganisacion. E cantidad di ca- America y algun parti di e
sonan den e region, cual ta Caribe den e segundo mita di
inclui Merca, ta esun mas aña, segun Thais dos Santos,
halto reporta desde cu a cum- e consehero di OSPA riba
insa cu registracion na 1980, malesanan arboviral.
segun e director di OSPA Jar-
bas Barbosa a bisa na un con- Hopi hende infecta no ta bira
ferencia di prensa. malo, pero algun ta experen-
cia dolor di cabes, keintura
“Esaki ta conecta directa- y sintomanan parecido un
mente na eventonan climati- gripe. Casonan severo por
co,” el a bisa, referiendo na causa sangramento grave,
temperaturanan mas cayente, shock y morto. Infeccionnan
secura y inundacionnan. Un repetido por ta specialmente
crecemento rapido di pobla- peligroso.
cion, urbanisacion no planea
y mal sanitacion a contribui Casonan di dengue sa au-
na e aumento di dengue. menta durante e temporada
muha, pero pa fin di maart,