Page 3 - HOH
P. 3

a7
                                                                                                          salud Diaranson 11 December 2024
                Casonan di dengue ta yega record nobo den e continente Americano e


                                          aña aki mientras mortonan tambe ta crece


                                                                                                   Puerto  Rico  ya  a  declara  un
                                                                                                   epidemia,  cu  oficialnan  ad-  E aña aki, mas cu un tercer di
                                                                                                   vertiendo luna pasa cu esaki  caso  na  Costa  Rica,  Mexico
                                                                                                   no por ser controla tanten cu  y Paraguay a ser reporta den
                                                                                                   residentenan  no  coopera.  E  muchanan  mas  jong  cu  15
                                                                                                   teritorio  Mericano  a  reporta  aña, cu Guatemala reportan-
                                                                                                   mas di 4,900 caso y al menos  do un cantidad di morto en-
                                                                                                   nuebe  morto  te  ainda  e  aña  tre muchanan, Barbosa a bisa.
                                                                                                   aki.  Victimanan  ta  inclui  un
                                                                                                   mucha muhe di 17 aña y un  Vacuna  contra  dengue  a  ser
                                                                                                   hende muhe di 31 aña.        introduci  na  Peru,  Brasil  y
                                                                                                                                Argentina, cu Honduras pla-
                                                                                                   E  casonan  na  Puerto  Rico  a  nea  pa  ricibi  esaki  otro  aña,
                                                                                                   aumenta  cuadrupicla  desde  pero nan ta dirigi mas tanto
                                                                                                   aña pasa, segun data guberna-  pa muchanan y ta mas efec-
                                                                                                   mental.                      tivo den esnan cu a ser infec-
                                                                                                                                ta  caba  cu  dengue  un  biaha
                                                                                                   Oficialnan na Puerto Rico ta  caba, dos Santos a bisa.
                                                                                                   urgiendo  hende  pa  deshaci
                                                                                                   di  awa  para  unda  sanguran-  El a nota cu material ta limita
                                                                                                   an  por  pone  webo.  E  gobi-  y cu no por anticipa pa e va-
                                                                                                   erno na Trinidad y Tobago a  cuna  tin  un  impacto  grandi
                                                                                                   cuminsa suministra multa na  riba transmision. El a subraya
                                                                                                   hende di ken nan propiedad  cu e medidanan preventivo ta
                                                                                                   a bira sitio di broei pa sangu-  keda crucial. “Si no tin san-
                                                                                                   ranan.                       gura, no tin dengue,” el a bisa.

            (AP) - Casonan di dengue  E virus a crece mundialmente
            ta birando hopi prevalente  desde aña pasa y a plama na
            den  e  region  di  Caribe  y  areanan cu anteriormente ta-
            continente Americano, cu  bata  liber  di  dengue,  segun
            un record di 12.6 miyon di  OSPA.  Brasil  ta  reportando
            caso sospechoso di e virus  e cantidad mas halto di caso-
            reporta e aña aki, casi tri-  nan di dengue cu mas di 10
            pel e cantidad di aña pasa,  miyon, sigui pa Argentina cu
            segun oficialnan di salud a  mas di 580,000 y Mexico cu
            bisa ayera.                  mas di mita miyon.

            Casonan  di  dengue  ta  cre-  Den Caribe, Guyana ta lide-
            ciendo  globalmente  como  rando cu mas di 40,000 caso,
            cu  clima  mas  calor  causa  pa  sigui  pa  Guiana  Frances,
            cambio  di  clima  ta  permiti  Republica  Dominicana  y
            sangura expande nan alcance.  Martinique.  Mientras  tanto,
            E Organisacion di Salud Pan  transmisionnan di dengue na
            Americano  (OSPA)--e  ofici-  Merca a ser reporta na Cali-
            na regional di e Organisacion  fornia, Florida y Texas e aña
            Mundial  di  Salud  (OMS)  aki, segun e Centro di Con-
            den e continente Americano-  trol  y  Prevencion  di  Malesa
            -a bisa cu mortonan causa pa  (CDC).
            dengue  tambe  ta  aumentan-
            do.                          Tin cuatro tipo di e virus di
                                         dengue, conoci simplemente
            A reporta mas cu 7,700 mor-  como  1,  2,  3  y  4.  Pa  tin  un
            to den Caribe y e continente  tipo  di  virus  no  ta  duna  in-
            Americano te ainda na 2024,  munidad  pa  e  otronan.  Pa
            un  aumento  di  mas  cu  200  prome biaha den un decada,
            porciento, compara cu 2,467  serotipo  3  di  dengue  a  pre-
            morto  na  2023,  segun  e  or-  domina  na  Mexico,  Centro
            ganisacion. E cantidad di ca-  America  y  algun  parti  di  e
            sonan  den  e  region,  cual  ta  Caribe den e segundo mita di
            inclui  Merca,  ta  esun  mas  aña, segun Thais dos Santos,
            halto reporta desde cu a cum-  e  consehero  di  OSPA  riba
            insa cu registracion na 1980,  malesanan arboviral.
            segun e director di OSPA Jar-
            bas Barbosa a bisa na un con-  Hopi hende infecta no ta bira
            ferencia di prensa.          malo, pero algun ta experen-
                                         cia  dolor  di  cabes,  keintura
            “Esaki  ta  conecta  directa-  y  sintomanan  parecido  un
            mente na eventonan climati-  gripe.  Casonan  severo  por
            co,”  el  a  bisa,  referiendo  na  causa  sangramento  grave,
            temperaturanan mas cayente,  shock y morto. Infeccionnan
            secura y inundacionnan. Un  repetido por ta specialmente
            crecemento rapido di pobla-  peligroso.
            cion, urbanisacion no planea
            y  mal  sanitacion  a  contribui  Casonan  di  dengue  sa  au-
            na e aumento di dengue.      menta  durante  e  temporada
                                         muha,  pero  pa  fin  di  maart,
   1   2   3   4   5   6   7