Page 2 - bon-dia-aruba-20210621
P. 2

A2   LOCAL
                       Dialuna 21 Juni 2021

                              Raad van Advies: Importante considera papel di Staten

                                          Mantene consenso importante pa ehecucion di reforma


                                                                                                   tivo.                        convenio tocante altura y car-
                                                                                                                                acter di e recursonan, y si ta
                                                                                                   Ta  hustamente  pa  e  motibo  prestamo o donacion.
                                                                                                   aki cu RvA ta haya cu mester
                                                                                                   envolve parlamento di Aruba  Pero COHO ta haya e opor-
                                                                                                   den e proceso di aprobacion  tunidad tambe di inicia, pro-
                                                                                                   di  e  ley.  Sin  embargo,  e  in-  move y ehecuta proyecto riba
                                                                                                   fluencia di Staten ta limita y  nan mes y por duna subsidio
                                                                                                   indirecto  y  ademas  tampoco  na ciudadano y otro  entidad
                                                                                                   tin  claridad  ki  papel  Staten  local.  No  tin  claridad  segun
                                                                                                   a  hunga  den  definicion  di  e  RvA  si  e  recursonan  aki  ta
                                                                                                   Landspakket, e tareanan con-  bay o mester bay riba presu-
                                                                                                   creto cu gobierno a acorda cu  puesto cu mester aprobacion
                                                                                                   Hulanda. RvA ta mira riesgo  di Staten, o cu ta fondonan cu
                                                                                                   den  e  hecho  cu  den  e  tipo  ta core via otro canal y no ta
                                                                                                   di  areglo  aki,  tambe  pasobra  core  via  presupuesto  di  Pais
                                                                                                   den e proceso cu ta sigui, ta  Aruba.
                                                                                                   importante  e  aprobacion  di
                                                                                                   e  leynan  nacional  cu  mester  Tambe  COHO  por  impone
                                                                                                   pasa  Staten  pa  concretiza  e  supervision intensiva riba tur
                                                                                                   colaboracion  den  cuadro  di  gasto di Pais Aruba. Esaki por
                                                                                                   e Landspakket. Den e cuadro  causa cu gastonan por ser haci
                                                                                                   aki RvA ta mustra riba e im-  solamente  si  CAft  ta  duna
                                                                                                   portancia di un base di apoyo  aprobacion.  Esey  por  toca
                                                                                                   (‘draagvlak’).  Ta  importante,  tambe gasto riba presupuesto
                                                                                                   RvA  ta  bisa,  cu  mester  evita  di Aruba cu no ta financia pa
                                                                                                   cu Staten y gobierno ta tuma  Hulanda  cu  e  apoyo  di  liq-
                                                                                                   posicion  contrario  na  otro,  uidez. RvA ta recomenda pa
                                                                                                   loke lo dificulta, y hasta por  clarifica  e  consecuencianan
                                                                                                   haci imposible, e aprobacion  aki  y  e  consecuencianan  pa
                                                                                                   di leynan necesario pa logra e  e  responsabilidad  ministerial
                                                                                                   metanan di e reforma.        den esaki.

                                                                                                   Derecho di ‘budget’          Nota di redaccion: Cu po-
                                                                                                   Tambe  e  ley  di  Reino  aki  ta  sible cambio na caminda den
                                                                                                   contene  stipulacion  cu  por  e  composicion  di  Staten  e
                                                                                                   tin consecuencia pa e derecho  siman  aki,  ta  importante  pa
                                                                                                   di Staten pa dicidi riba presu-  den e parlamento nobo tin un
            Den  e  conseho  reciente  Kamer. Tambe ta existi dere-   an di COHO.                  puesto  di  gobierno,  e  asina  base di apoyo amplio pa ehe-
            di Raad van Advies (RvA)  cho di nombra delegado spe-                                  yama  ‘budgetrecht’.  COHO  cuta  e  acuerdo  cu  Hulanda,
            relaciona  cu  e  proyecto  cial cu ta presente den e trata-  E  autoridad  publico  cu  por suministra apoyo di liq-  mientras  cu  parlamento  lo
            di ley di Reino pa cu e or-  mento  verbal  den  Tweede  COHO lo eherce no ta toca  uidez pa gasto coriente cu ta  tin un voz den e leynan local
            ganismo  di  supervision  Kamer  y  por  duna  informa-   solamente  gobernacion  di  aparece  den  presupuesto  di  cu mester aproba pa ehecuta
            COHO,  a  duna  atencion  cion.                           Aruba, pero ta yega tambe na  gobierno, pero di e propuesta  e  programa  di  reforma.  Un
            tambe na e papel di parla-                                posicion legal di ciudadano y  di ley segun RvA no ta resulta  di e aspectonan importante y
            mento di Aruba den e pro-    Sin  embargo,  segun  RvA  persona  legal  na  Aruba,  por  kico ta e caracter di e apoyo di  interesante di eleccion di e si-
            ceso di aprobacion di e ley  un  evaluacion  negativo  di  e  ehemplo a traves di subsidio,  liquidez. Ta trata di prestamo  man aki.
            aki.  Esaki  ta  importante  propuesta  no  ta  significa  cu  segun  e  Memoria  Explica-  y  cu  periodicamente  lo  cera
            pasobra  Staten  ta  hunga  automaticamente no tin con-
            un  papel  –  limita  -  den  e  senso  mas.  Esey  si  ta  e  caso
            trayecto  di  aprobacion  di  na  momento  cu  ehecutivo,
            e  ley  di  Reino  di  COHO,  gobierno,  adopta  e  posicion
            pero  despues  mas  ainda  di Staten.
            den  aprobacion  di  e  ley-
            nan  nacional  den  cuadro  Ademas  cu  e  delegadonan
            di ehecucion di e reforma  special por declara cu nan ta
            acorda.                      contra  e  propuesta  di  ley  di
                                         Reino y por pidi pa pospone
            Parlamento  di  Aruba  tin  un  e votacion te na e proximo re-
            papel  di  consehero  den  e  union. Suspension di e trata-
            trayecto  di  aprobacion  di  e  mento ta duna Staten e posi-
            ley di Reino, unda e organo  bilidad pa convence gobierno
            ta haya copia di e propuesta,  pa  kibra  e  consenso.  (Esaki
            segun Statuut (art. 15) y se-  no necesariamente mester ta
            gun articulo 16 por analisa e  e caso; red.).
            proyecto  di  ley  y  si  ta  desea
            duna  informe  por  escrito  di  Den e caso particular aki, se-
            nan  pensamento,  promer  cu  gun RvA, ta bisa cu a scoge pa
            e tratamento den Tweede Ka-  un ley di consenso, envez di
            mer.                         un  areglo  entre  gobierno  di
                                         Aruba  y  di  Hulanda,  sin  un
            Si e relato di Staten di Aruba  organismo formaliza manera
            conduci  na  un  respuesta  di  COHO, o un medida general
            ministro  encarga  cu  Asunto  di gobierno di Reino (e asina
            Interior  y  Asunto  di  Reino,  yama  Algemene  Maatregel
            esey ta bay hunto cu e con-  van  Rijksbestuur).  Esaki  pa
            testa riba e relato di Tweede  motibo di e caracter y tarean-
   1   2   3   4   5   6   7