Page 3 - HOH

Zaterdag, 6 September 2025 AWEMainta.NL 37

Wat kost de patiënt de rekening van zorg besparingen?

DE Nederlandse gezondheidszorg staat onder grote druk.

Kosten stijgen jaar na jaar, personeelstekorten nemen toe en
de vergrijzing maakt de vraag naar zorg alleen maar groter.
Om het systeem houdbaar te houden, wordt er steeds meer
ingezet op het schrappen van zogenoemde “onnodige” of

“inefficiënte” behandelingen. Op papier klinkt dit logisch:
Minder verspilling, meer ruimte voor de zorg die wél nodig is.

Maar achter dit beleid rijst een ongemakkelijke vraag: Wat

kost deze bezuiniging uiteindelijk de patiënt?

De logica achter de besparing
Het uitgangspunt is helder. Artsen signaleren dat er behan-

delingen worden uitgevoerd die weinig tot geen medisch
effect hebben. Denk aan dubbele scans, te vaak herhaalde
tests, of behandelingen die bewezen niet beter werken dan
goedkopere alternatieven. Door dit soort zorg te vermind-

eren, kunnen middelen beter worden ingezet waar ze écht
nodig zijn.
Artsen claimen dat zij het beste kunnen beoordelen wat
Het doel: Meer efficiëntie en lagere kosten, zonder dat de medisch relevant is. Zorgverzekeraars leggen echter steeds

kwaliteit van zorg voor de patiënt achteruitgaat. vaker criteria vast om behandelingen te vergoeden. Dat
schuift de macht van de behandelkamer naar de adminis-
De praktijk is weerbarstiger tratie. Voor de patiënt kan dat betekenen dat een arts zegt:
Toch blijkt de uitvoering minder eenvoudig. Wat voor de ene “Ik wil dit doen,” maar de verzekeraar antwoordt: “Wij vergo-

patiënt “onnodig” lijkt, kan voor de ander wél een cruciaal eden het niet.”
verschil maken. Een extra scan kan bijvoorbeeld geruststel-
ling bieden of een afwijking aantonen die anders gemist zou Dat is geen theoretische situatie; het gebeurt al.
worden. Een behandeling die gemiddeld weinig effect heeft,

kan in een individueel geval juist wél werken. Het bredere plaatje
Niemand betwist dat de zorg betaalbaar moet blijven. De
Wanneer richtlijnen te strikt worden toegepast, ontstaat kosten lopen anders uit de hand, en dat raakt uiteindelijk
het risico dat patiënten zorg wordt ontzegd die voor hen ook de patiënt via hogere premies. Maar de kernvraag is:

persoonlijk wél zinvol zou zijn. Hoe vinden we een balans waarbij besparingen niet ten koste
gaan van de gezondheid, waardigheid en gemoedsrust van
De spanning tussen kosten en vertrouwen patiënten?
Een ander probleem is het effect op het vertrouwen van

patiënten. Wanneer mensen horen dat behandelingen Transparantie is daarbij cruciaal. Als patiënten begrijpen
worden geschrapt om kosten te besparen, kan dat het gevoel waarom bepaalde keuzes worden gemaakt — en als er ruimte
versterken dat geld belangrijker is dan gezondheid. Dat blijft voor maatwerk — kan er draagvlak ontstaan. Zonder
gevoel kan leiden tot onzekerheid en wantrouwen tegenover die openheid dreigt besparing te veranderen in wantrouwen.

artsen en zorginstellingen.
Zorgkostenbesparing door onnodige behandelingen te
Vooral kwetsbare groepen — ouderen, chronisch zieken of schrappen kan in theorie een win-win zijn: betere kwaliteit
patiënten met complexe klachten — kunnen hierdoor het en lagere kosten. Maar in de praktijk schuilt er een risico

idee krijgen dat hun zorg minder prioriteit krijgt. dat patiënten juist de rekening betalen — niet alleen finan-
cieel, maar ook in gemiste kansen, onzekerheid en verloren
Wie beslist wat “onnodig” is? vertrouwen.
Een kernvraag in dit debat is: Wie bepaalt welke zorg

onnodig is? Zijn dat de artsen, de zorgverzekeraars of de De vraag is dus niet alleen hoeveel we besparen, maar
overheid? vooral: Wat mag zorg een mens kosten, en wie bepaalt dat?