Page 3 - HOH
P. 3
Diahuebs, 24 Juli 2025 AWEMainta LOCAL 8
Basta di Excusa
Aruba Mester di Sentencia Minimo
Obligatorio pa Abusador di Mucha
TE ki dia nos mester warda? Cuanto titular di noticia mas, cuanto
retraso den corte y cuanto “investigacion andando” prome cu
Aruba finalmente bisa: basta awor?
Pa añanan largo caba, sobrevivientenan y ciudadanonan preo-
cupa ta exigi un cos hopi simpel: leynan mas estricto y conse-
cuencianan real pa abusadonan di mucha.
No accion simbolico. No indignacion publico cu ta baha den un
siman. Sino leynan actual, ehecutabel y cu tin peso real—cumin-
sando cu un sentencia minimo obligatorio pa esnan condena pa
abuso sexual di mucha.
Nos ta cansa di solucionnan di cinco minuut. Cansa di declara-
cionnan di preocupacion. Cansa di e excusa di cu “cada caso ta
diferente” cu di un of otro manera semper ta termina den casti- drecha e daño causa. Pero nan ta manda un mensahe cla: abuso
gonan suave y tempo di prizon cortico—si acaso tin. E realidad di mucha lo topa cu consecuencianan serio y no-negociabel.
ta cu Aruba tabata demasiado suave pa demasiado tempo ora ta
trata di proteha e miembronan mas vulnerabel di nos sociedad: Y na esnan cu ta preocupa pa “derecho di criminal”: nos ta
nos yiunan. respeta proceso debido. Nos ta kere den un huisio husto. Pero un
sistema legal cu continuamente ta doblega pa proteha abusador
Laga nos ta cla: abuso di mucha no ta un fout. E no ta un malcom- mientras e ta ignora victima no ta balansa—e ta kibra. Y cada dia
prondemento. E ta un acto calcula pa haci daño. Y toch, hopi cu nos ta tarda cu reforma, nos ta hacie mas facil pa e depreda-
biaha, nos ta mira e autornan cana bay liber cu sentencianan dornan actua sin miedo.
condicional, tempo minimo den prizon, of triki legal ingenioso cu
ta duna prioridad na nan derechonan en bes di e trauma causa Esaki no ta djis un asunto legal. E ta uno moral. E ta tocante e
na e victima. tipo di sociedad cu nos kier ta. Nos ta proteha mucha, of nos ta
Nos ta tende argumentonan tocante rehabilitacion, proceso proteha esnan cu ta lastra nan? Nos ta para pa responsabilidad,
debido y “no core husga.” Pero unda e nivel di preocupacion ey ta of nos ta sconde tras di tecnicismo legal?
keda pa e mucha? Pa e famia? Pa e consecuencianan emocional,
psicologico y tin biaha fisico cu ta sigui abuso pa resto di nan E pueblo di Aruba ta pendiente. E sobrevivientenan ta wardando.
bida? Y si nos personal di ley ainda no por haya e boluntad pa actua,
anto kisas nan no mester practica ley mas.
Aworaki, Aruba no tin un sentencia minimo garantisa pa esnan Nos mester di legislacion nobo. Nos mester di dje awor. Y nos
condena pa abuso di mucha. Esaki ta nifica cu hasta e crimen mester di dje pa pone e victima na prome luga.
mas serio ta keda na discrecion di corte—y hopi biaha ta wordo
influencia pa areglo cu fiscal, strategia legal of evaluacionnan
eroneo. Esey mester cambia.
Nos no ta pidiendo vengansa. Nos ta pidiendo husticia. Husticia
di berdad. Esey ta nifica establece un minimo legal firme—cinco
aña, diez aña, of mas—pa asina ningun abusador condena no
por cana liber despues di a sinta solamente algun luna. Pa asina
ningun famia no tin cu sinta den corte y wak con e trauma di nan
yiu ta wordo reduci na un tecnicismo.
Sentencianan minimo obligatorio no ta perfecto. Nan lo no

