Page 26 - Bon Dia Aruba
P. 26

B2

  Opinion/analisisDiaranson 30 Maart 2016

Skirbi pa Gregorio Wolff (parti1)

    Status Aparte no tabatin un contenido faborabel pa e trahado

Siman pasa nos a celebra e        costo di bida ta birando caro,  ta papia di moratorio, pa no   2013, IMF ta trece un proyec-     turistico ta trece e nece-
di 41 biaha, Dia di Himno         pero e compensacion pa esa-     construi mas hotel, pasobra    cion di Gobierno tocante e        sidad grandi pa mas cas, mas
y Bandera.                        ki no ta tuma luga. Pues un     nan tur sa tambe cu construc-  futuro poblacion di Aruba,        caretera, elimina mas natu-
Januari pasado nos a cumpli       desigualdad cu ta creciendo     cion di mas hotel ta nifica:   esaki pa mantene crecemento       ralesa y hopi cosnan malo
30 aña den Status Aparte y ta     E desaroyo economico aki tin    mas importacion di Traha-      di GDP, Aruba mester im-          ta treciendo un desekilibrio
bisto cu e clase trahado no a     su consecuencianan grandi       donan stranhero, mas pro-      porta trahado stranhero y e       grandi na Aruba.
conoce e adelantonan cu e         pa Aruba y cual a crea un       duccion di awa y coriente,     totalidad di habitante na Aru-    E discusion ariba e capacidad
sector empresarial si a conoce    desorden grandi ariba casi      mas casnan pa biba, mas scol,  ba lo ta: na 2025, 140 mil, na    di carga pa Aruba mester ta
den nos Status Aparte.            tur tereno. Awe mi ta haci      mas caretera, mas auto, mas    2030, 154 mil.                    ariba mesa.
Ora nos analisa e indica-         mencion di 3 asunto grave pa    insiguridad, mas desorden y    Un proposicion feu, un lo-        Cuanto hende nos kier pa
dornan economico, ta bisto        nos comunidad, cualnan den      asina mas y mas cosnan nega-   cura cu ningun Arubiano di        biba na Aruba
un crecemento economico           futuro cercano lo bay afecta    tivo .                         buena fe kier pa Aruba.           Varios biaha caba mi a men-
grandi , pero e masa grandi       nos grandemente den forma       Tambe tin e otro consecuen-    E Arubianonan lo bira un          ciona cu na Aruba tin de-
di trahadonan no a gosa di e      negativo.                       cia negativo                   minoria ariba nan Isla.           masiado hende. Mi a ricibi
adelantonan aki.                  1.	 E capacidad di              1.	 menos prosperidad,         Pero si nos no kier hiba e dis-   hopi reaccionnan positivo y
                                                                  2.	 menos naturalesa,,         cusion ariba cuanto hende         algun negativo.
                                                                                                 nos kier pa biba na Aruba,        E positivonan ta papia di ban
Indicadornan economico di Aruba den Status Aparte te cu 2014                                     nos mes ta pusha Aruba pa         pone man na obra pa berdad
                                                                                                 bira un sorto di Hong Kong,       e topico, capacidad di carga di
Aña   PIB     POBLA-              PIB pa     Salario              Costo                          yen di hotel, unda e pueblo ta    Aruba, wordo hiba den discu-
      den     CION                habitante  Minimo               Canasta                        biba den flat.                    sionnan importante pa nos na
1986  Miyon   X 1000              den        Pa aña               familiar                       E ora ey y nos por sigui bati     Aruba tuma e miho decision-
1987  Florin                      Florin                          pa aña                         riba nos pecho cu nos ta Aru-     nan pa no yena Aruba cu mas
              59.0                            11.100               18.516                        biano, pero tur e ingrediente     hende y cu mas problema pa
   …     871  59.2                15.641      11.100               19.164                        di e ser Arubiano a bay perdi.    nos tur na Aruba.
1990     926    …                    …                                                           Pueblo mester dicidi y po-        E reaccionnan negativo ta
              64.5                              …                    …                           litica mester acepta y ehecuta    haci mencion cu mi persona
   …     …      …                 25.220      11.100               22.236                        bos di pueblo.                    lo ta contra stranheronan, La-
1995   1.628  83.60                  …                                                           Nos no mester sigui inverti       tino, Hulandes y otronan.
                …                               …                    …                           pa loco, mas grandi, mas          Esaki no ta berdad. Mi ta
   …     …    90.6                31.042      11.937                                             hopi, pero inverti respon-        ilustra un realidad amargo di
2000            …                    …                             27.756                        sablemente, mas miho y            e capacidad di carga di Aruba
       2.597  100.6                             …                    …                           duradero manteniendo nos          pa tur hende cu ta biba na
   …     …      …                 36.767      13.340                                             naturalesa, nos cultura, nos      Aruba, pa e Arubiano, pa e
2005          101.9                  …                             32.040                        identidad.                        Latino cu ta biba legalmente
       3.331    …                               …                    …                           No inversionnan pa traba-         na Aruba, pa e Hulandes Eu-
   …     …    106.8               40.157      15.600                                             onan di salario minimo y cu       ropeo cu ta biba legalmente
2010          107.4                  …                             37.490                        ganashi barbaro pa inversion-     na Aruba y tur otro stranhero
       4.041                                    …                    …                           ista.                             cu ta biba legalmente na Aru-
   …     …                        41992        18.515                                            Nos medio Ambiente no             ba. Tur cu ta na Aruba, nos
2013                                 …          …                  49.800                        t’ey mas.                         mester di nan, ta e desaroyo
2014   4279                                   19.640                                             Ta aki nos tin e relacion di      economico a dicta cu mes-
                                  43.342       19.640                …                           e ser humano cu naturalesa,       ter di trahadonan stranhero.
         …                        44.394                           51.192                        nos medio ambiente.               Tur cu ta na Aruba ta bon
       4629                                                        53.160                        Si nos perde e control y dere-    bini, pero conhuntamente
       4768                                                                                      cho legitimo pa tin den nos       nos mester bringa pa Aruba
                                                                                                 man teritorio nacional, nos       keda un isla cu nos tur por
Notanan:                          Carga di Aruba, nos a pasa      3.	 menos cultura pro-         lo keda subordina na e cen-       biba dignamente cu nos flora
1.	 E cifranan di e costo         esaki hopi tempo caba.          pio,                           tronan di poder transnacional     y fauna, nos naturalesa.
pa e canasta familiar a ser cal-  E punto aki nos no ta tende     4.	 menos hopi cos, cu         y nos lo perde e capacidad pa     Un cos nos, esta tur Arubia-
cula di 1994 bay atras te 1986    politiconan, gobernantenan,     ta faborece e ser Arubiano y   produci rikesa pa garantisa un    no y tur stranhero na Aruba,
a base di inflacion.              ni otro lidernan ta papia di    e stranhero cu ta biba aki na  desaroyo social.                  mester comprende cu nos no
2.	 Cifranan di 2015 no           dje, pero si nos pensa un rato  Aruba.                         Si nos no sigui mehora nos        por sigui cu e desaroyo eco-
ta conoci ainda                   e ta un di e problemanan mas    Mas hotel, mas beton,          medio ambiente nos lo perde       nomico aki mas. Construi
E cifranan ta indica con in-      grandi di Aruba na e momen-     menos naturalesa, menos        e capacidad di tin den nos        mas hotel grandi ta nifica
husto e desaroyo economico        to aki.                         prosperidad                    man nos historia y pa crea un     cu nos mester di mas traha-
a haci nos comunidad.             Constantemente e cantidad       Otro asunto pa nos tur pen-    futuro sigur.                     donan, specialmente den e
Sin nos coy e producto In-        di hende cu ta bini Aruba di    sa bon y comprende ta cu e     Politica mester tin un posi-      funcionnan di salario mini-
terno bruto pa habitante, na      afo pa establece nan mes aki    proyectonan aki ta bay haci    cion di boluntad firme cu         mo y nos isla chikito no por
1987 esaki tabata 15.641 y        ta subi.                        daño na Aruba y nos no tin     nos lo defende nos teritorio      carga mas hende.
esaki tabata 1.4 biaha e salario  Cu entrada di Status Aparte,    futuro si nos sigui construi   nacional pa e keda preserva       Gobierno mester trece
minimo. Na 2014 esaki a bira      Aruba tabatin banda di 59 mil   hotelnan ariba of pega cu e    pa nos y pa e futuro genera-      maneho pa crea un desaroyo
44.394 y a subi na 2.3 biaha e    habitante, awe contando tur e   beachnan                       cionnan.                          di hotelnan chikito, aparta-
salario minimo.                   ilegalnan sigur nos ta surpas-  Un aspecto cu nos tur tin cu   E teritorio di nos pais ta        mentonan y tambe loke ta ser
Sigur tambe ta cu e masa          ando e dobel y tur e problem-   wak ta e atake directamente    chikito, nos tin aproximada-      yama e BB (Bed and Break-
grandi di trahadonan na Aru-      anan cu esaki a trece ta sigui  ariba nos medio ambiente,      mente 180 kilometro cuadra,       fast), pero exclusivamente
ba no ta yega ni na e 50% di      crece y e superficie di Aruba   cual ta ricibi un sla formal,  di cual un parti chikito ta fer-  pa esunnan legalmente na
e promedio di e producto in-      ta keda banda di 180 kilomet-   ya na Palm Beach mayoria di    til y por ser destina pa cultivo  Aruba, sin e necesidad di
terno bruto.                      ro cuadra.                      e palmanan a disparce. Palm    y plantacion.                     busca trahado di afo. Nos
Esaki ta haci cu un grupo         Si wak kico ta pasando cu nos   Beach a bira Beton Beach.      Rosamento di naturalesa a         tambe tin e derecho di gosa
chikito ta bay cu e parti gran-   politiconan, tanto di gobi-     Indirectamente nos medio       coy un rumbo negativo ul-         di e entradanan di turismo.
di di loke nos tur ta produci     erno anterior como esunnan      ambiente lo sigui ricibi sla   timo tempo, cual a elimina        Esaki mester bay logicamente
Mientras tanto e desigual-        actual, durante cu nan ta den   nan grandi cu e necesidad di   hopi di nos naturalesa cu tur     cu un bon politica, cu leynan
dad ta sigui crece, ora nos       gobernacion, nan kier sigui     mas Hotel y loke mi a men-     e consecuencianan pa nos          corecto y e controlnan nec-
haci comparacion di e salario     construi mas y mas hotel,       ciona ariba e masnan.          flora y fauna.                    esario di gobierno. Esakinan
minimo y e canasta basico.        anto ora nan ta den oposi-      Den e rapport di IMF na        E ampliacion di e industria       por sosode den tur barionan
Aki tambe nos ta mira con         cion, e mesun hendenan aki                                                                       parti ariba nos isla.q
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31