Page 5 - bon-dia-aruba-20200502
P. 5
A5
EDITORIAL/cOLOfOn Diasabra 2 Mei 2020
Dia di Labor...
Y nada di celebra...
Ayera nos tabatin un dia liber na ocasion di Dia cion di e empresario, tin tres cu ta mustra riba
di Labor, sin festividad, nada. Esey na promer nan mes...
lugar pa culpa di e crisis di coronavirus cu a pone
nos tur sinta (mas tanto) na cas, sin permiso pa Si awe nos ta constata cu proteccion laboral ta
ningun tipo di aglomeracion, pa nos no aumenta un desastre, y cu tin hopi empleador ta probecha
e riesgo di contagio atrobe di e virus. Gran mayo- di esaki, ta pasobra e supervision y vigilancia di
ria di nos a cumpli bon cu e regimen imponi, y banda gubernamental ta un cos di hari. Nos no
nos ta saliendo for di e situacion aki. Chapeau tabatin mihor prueba cu loke a sucede nos dilanti
pa tur esnan entre nos cu a duna di nan parti pa den e ultimo simannan, unda miles di emplea-
logra esaki. do a bay cas cu e ‘smoesje’ di ‘no work, no pay’.
Shonnan, ‘no work no pay’ ta ora un empleado
Esnan cu mester a daña e ambiente e biaha aki ta keda sin cumpli cu su trabao manera acorda, anto
net algun di esnan promer yama pa duna ehemp- e empleador ta keda sin paga... Ora e empleador
lo, esta un grupo di polis, cu mester sa mihor, cu no tin trabao pa e empleado, keto bay e tin un
a kere cu por baha stress den un festeho priva, contrato pa cumpli cune... E no por apela na ‘no
cu e pensamento, aparentemente, cu esaki lo por work no pay’. Igualmente ridiculo ta cu e empre-
pasa sin cu hende nota. Nos no ta bay dedica mas sario e ora ey no tin recurso cerca departamento
palabra na e asunto bochornoso aki; ta di spera di Labor, pasobra esaki frescamente ta renuncia su
si cu cuerpo policial y ministerio publico lo sa tarea legal di tramita un peticion completamente
di actua den e mesun linea cu nan tabata menasa legitimo di retiro, y den caso hustifica, duna per-
nos den ultimo simannan cu multa di mil florin miso pa retira e empleado(nan) si e empresa no
bay ariba pa incumplimento. tin placa pa paga nan. Y esey simplemente paso-
bra e ministro concerni den su santo... laga nos
Sin embargo, pa nos como esnan cu, den gran yam’e ‘inocencia’ a ‘decreta’ na television cu no
mayoria, sí ta cumpli, nos trabao no a caba aki; ta honra ningun peticion pa retiro...?
nos tin basta tempo pa bay ainda promer cu nos
bolbe na nos bida ‘normal’, si acaso esey ta po- Di e manera aki, sin embargo, loke ta describi
sible ainda. Tin un plan pa habri nos economia den ley den e caso aki a resulta di ta mero papel,
back gradualmente y nos ta spera cu esey bay pasobra miles di hende, tambe esnan cu contrato
funciona bon, pasobra un rebrote di e virus, cu di ‘on call’ o di ‘nulurencontract’ o di uitzend-
tur su consecuencianan di ‘lockdown’ atrobe di bureau, tur a bay pa caya, sin ningun recurso, sin
nos economia, lo ta desastroso, mejor dicho, mas ningun amparo. Pregunta: e mandatarionan con-
desastroso ainda cu e situacion ta caba. Nos no cerni, awor cu nan a constata con grandi e abuso-
kier ni pensa cu nos ta yega na esey. nan aki ta, awor nan ta bay haci algo? Nos ta duda
den esey, y nos duda ta hustifica pa e practica di
Bolbiendo na e tema di labor, nos por a observa e mesun famoso 34 aña cu nos Prome Ministro
cu hustamente den e tempo di crisis aki a bin a menciona recientemente, unda e departamen-
dilanti e debilidadnan grandi di nos economia y tonan clave simplemente NO a haci nan trabao.
mercado laboral. Por ehemplo, a bin sali na cla Ehemplo bibo di esaki ta nos departmento di La-
cu un gran parti di e empleadonan cu a keda sin bor, mas specificamente seccion di Inspeccion,
registra completo pa ayudo, ta pasobra nan no cu di ningun manera ta cumpli cu exigencianan
tabata traha den un situacion regular, cu un con- di tratado internacional riba e tereno aki. Ki dia
trato laboral cerca un empresa serio, cu ta reg- un ciudadano a yega di mira un publicacion a sali
istra debidamente y ta cumpli cu obligacionnan di e departamento aki, pa loke ta nan oboligacion
como empleador. Nos a tuma nota tambe di e pa publica, entre otro, estadistica di cantidad di
hecho cu nos mandatarionan a trece esaki dilan- bishita di inspeccion haci, estadistica di violacion
ti como motibo pakico gran parti di e 10.000 o constata y di sancion aplica? Pa no papia mes di
11.000 persona cu kier a registra, no a keda atendi estadistica riba tereno di accidente na trabao y di
pasobra nan no por a duna cuenta di, o entrega enfermedad ocupacional.
tur documento requeri. Esey ta un constatacion
factual, berdad, pero no tin mester di un tono Di nos banda, nos ta duna e mandatarionan ra-
triunfante aki di ningun funcionario o entidad zon cu e dede acusativo den direccion di e em-
gubernamental, pasobra, manera sa bisa, pa cada presario no cumplidor. No lubida e tres dedenan
dede cu ta mustra di manera acusativo den direc- cu ta mustra riba boso...