Page 11 - bon-dia-aruba-20170317
P. 11
OPINION A11
Diabierna 17 Maart 2017
Skirbi pa Joe Fortin:
Tin espacio pa critica?
ORANJESTAD - Un malo of un escritor cu no ta e cara di noticia, e ta aparece capaz di conclui e noticia di reemplasa pa ‘bombero’,
pueblo tin e derecho di skirbi bon, pasobra di biaha den diferente programanan un forma concreto, relevante ‘potret’ pa ‘foto’ y ‘caminda’
wordo bon informa di un bo ta wordo categorisa como popular, dudoso y mediocre. y sumario. pa ‘caretera’, probablemente
manera obhetivo y sin we- un enemigo, un amigo falso. Loke ta keda incomprendi- Nos sa cu na Aruba tin hopi door cu e palabranan nobo
ganan y colornan politico P’esey nos ta opta pa cera nos bel ta e manera con noticia medionan di informacion cu aki ta zona mas culto, mas
of comercial. Tal infor- wowo y horea y haci mescos ta wordo presenta na radio ta faborece un partido po- educa y mas fini. E tenden-
macion normalmente ta cu tur cos ta bon manera e ta. y television: e rol di e locu- litico, un vision personal y cia actual di politiconan y
bin di periodistanan cu a E tarea di un periodista ta tor ta pa introduci, elabora y un mundo subhetivo. Tur otro personanan halto den
studia e profesion aki riba investiga, controla, analisa y conclui un tema noticiero, tin nan mesun estilo di en- nos sociedad ta e uzo di e
un nivel halto y cu semper raporta na su publico na un mientras cu e fragmentonan tretene nan publico, sea di palabra ‘bezig’. Por ehempel,
ta dispuesto pa conta e manera mas obhetivo posibel graba ta pa ilustra esaki como un manera sensacionalista y bo ta scucha nan bisa cu nan
berdad segun e investiga- kico ta e caso y pakico loke e ta un ehempel. Di tal manera redashi of di un manera mas ‘ta bezig ta traha un plan...’
cion cu el a haci. raporta ta forma parti di noti- no tin ningun funcion pa obhetivo y culto. Tambe e (mientras cu bo por djis bisa
Normalmente un periodista cia. Noticia mayoria di biaha laga e locutor bisa e mesun manera cu nan ta redacta y cu ‘mi ta planeando ...’. Kico
of noticiero na ta acepta nin- ta un informacion nobo, un cos cu e fragmentonan tambe skirbi nan kolomnan y noti- e idea di uza e palabra ‘bezig’
gun forma di sponsor paso- secuencia di informacionnan ta ilustra. Tambe ta superfluo cianan ta diferencia den uzo ta encera? E ta un manera
bra esaki ta influencia su in- of echonan informativo rel- pa pasa un fragmento graba di palabranan cu tin ora no ta pa demostra con hopi ocupa
dependencia investigatorio y aciona cu un topico. Pues, un cu ta dura mucho mas largo ni existi den Papiamento. Bo un persona ta pasobra e ta
ta manipula su pensamento. opinion semper ta keda un cu e noticia y cu no ta duna por ripara con e medionan di ‘bezig’? Awendia tur hende
Tambe un periodista of not- fuente di informacion sub- informacion relevante. E tar- comunicacion ta wordo in- tambe ta premirando algun
iciero ta trata di mira otro hetivo y personal y ta sirbi ea di e locutor ta mucho mas fluencia door di e manera di acontecimento of un resul-
opcionnan y puntonan di den e mundo periodistico cu simplemente sinta lesa via papia di e personanan cu ta tado.
bista sin acepta sin mas loke simplemente pa ilustra un di un autocue y duna comen- aparece tur dia riba e pantaya
cierto persona of instancia ta manera di pensa y no ta un tarionan chistoso. E mester di television. Di tal manera e Continuacion riba
vocifera. E ta dispuesto y an- informacion obhetivo. Den tin un mente analitico y ta palabra ‘brandweer’ a wordo pagina 14
sioso pa semper busca e ber- noticia na Aruba hopi biaha
dad y no ta kere un opinion bo ta mira lo contrario unda
simplemente pasobra ta trata e opinion di un persona (mas
di un hende cu kisas e conoce tanto politico) ta forma e base
of cu e ta confia. Un period- di un noticia y no tin nin-
ista of programa noticiero gun cuestionamento di loke
ta un investigado incansabel ta wordo insinua of afirma.
y un persona caweta, pero Banda di e periodista cu
nunca grosero y fastioso. mester ehecuta su trabou di
Pues, e ta un persona critico un manera profesional y in-
y no partidista. formativo, bo tin e medionan
Den nos periodismo nacio- di comunicacion cu ta trans-
nal e termino critico ta wor- miti e noticia, manera corant,
do mira como algo negativo. television y emisoranan di
Si bo ta un persona critico di radio. E locutor tambe ta for-
biaha bo ta un enemigo y bo ma parti di e team di period-
ta wordo neglisha y insulta. ismo profesional y no mester
Hasta si bo ta duna un critica ta djis un cara cu ta lesa e
of opinion constructivo. Un noticia so. E mester ta capaz
critica no ta wordo acepta di por haci preguntanan rel-
door di ningun organisacion, evante y cuestiona cierto po-
instancia of politico riba nos nencianan. Tambe e mester
isla y ta wordo mira como ta consciente cu e por perde
un atake personal. Esaki tin su credibilidad si banda di ta
como consecuencia cu e pe-
riodista di biaha ta wordo
insulta of ta start un proceso
huridico pa di tal manera
cera su boca of stop su pen
critico. Lamentablemente cu
no ta den e mundo di peri-
odismo so bo ta mira e ten-
dencia aki, sino tambe den
esun di cultura, educacion
y ciencia: nos no por critica
un cantante cu ta canta falso,
un maestro cu ta duna les