Page 10 - AHATA
P. 10
A3
LOCAL Dialuna 21 Juli 2025
Rapport di evaluacion di menasa estatal Hulandes:
Inteligencia Hulandes ta adverti cu Aruba ta directamente bao menasa di Venezuela
Aruba, Corsou y Bonaire ta ocu- Nan ta experimentando e conse-
pa un posicion strategicamente cuencianan di conflicto y disturbio.
significante den un region cada Hulanda ta un posible obhetivo [pa
bes mas marca pa instabilidad, atake]. Ta p’esey nos ta alerta.”
competencia pa poder, y crisis
humanitario. E edicion 2025 di e E menasanan identifica por conduci
Dreigingsbeeld Statelijke Acto- na interupcion social, daño na infra-
ren (DBSA 2025), publica week- structura vital, y perdida economico.
end ultimo pa Servicio General di Particularmente alarmante ta sabota-
Inteligencia y Seguridad Hulan- he digital, cu por interumpi coriente,
des (AIVD), Servicio Militar di internet, sistema financiero of acceso
Inteligencia y Seguridad (MIVD), na awa potable. E rapport ta adverti cu
NCTV (Coordinador Nacional ta spera cu accionnan di sabotahe lo
pa Anti-terorismo y Seguridad) y continua aumentando na Europa.
Ministerio di Interior y Asunto di
Reino, ta subraya e red compleho Venezuela: E menasa mas urgente
di riesgo cu e teritorionan aki ta pa Aruba
enfrenta, particularmente den Den su seccion tocante menasa na e
contexto di e crisis persistente na parti Caribense di Reino Hulandes, e
Venezuela y e evolucion di din- rapport ta bisa cu, specificamente e is-
amica di geopolitica global. lanan di Aruba, Corsou y Boneiro, ta y humanitario den e pais Sur Ameri- ta e hecho cu Venezuela ta profun-
continua siendo afecta directamente cano tin impacto directo riba e islanan disando su alineamento cu podernan
E balansa di poder global ta cambi- pa e situacion politico, economico y ABC. global cu a keda designa como ac-
ando, y como resultado, Hulanda ta humanitario na Venezuela. “E rela- tornan adversario den e DBSA: Ru-
enfrenta mas incertidumbre y im- cion entre Hulanda y Venezuela ta E relacion tenso entre Venezuela y sia, China y Iran. E rapport ta nota
previsibilidad den escenario inter- keda tenso, en parti pa motibo cu Re- Reino Hulandes siman pasa a resulta cu Venezuela activamente ta busca
nacional. Estadonan cada bes ta mas ino no a reconoce e victoria declara den un cambio den e conseho di bi- cooperacion cu e estadonan aki, al-
dispuesto pa usa poder pa avansa nan pa [presidente Venezolano, Nicolas] ahe pa Venezuela, na nivel cora, loke gun di cual tin un record di actividad-
interesnan, y Europa mester depende Maduro den eleccion presidencial ta nifica cu ta conseha pa no biaha na nan hostil contra paisnan di NATO.
mas riba su mes pa seguridad y re- 2024,” por lesa den e rapport. Venezuela pa ningun motibo. Mientras cu DBSA no ta sugeri op-
siliencia. Esaki ta conclui di e DBSA Y maske e comunicado di ministerio eracionnan militar directo di e actor-
2025. E rapport ta nota cu ta considera “im- di Exterior informando di e cambio nan aki den Caribe, e ta identifica nan
probable cu Venezuela tin intencion aki no a duna un motibo pa esaki, e influencia como parti di un tendencia
Pieter-Jaap Aalbergsberg di NCTV a di inicia un conflicto militar cu Re- rapport DBSA 2025 si ta duna un in- mas amplio di competencia pa poder
enfatisa den un comunicado di pren- ino” Hulandes, sinembargo, ta nota dicacion unda e preocupacion ta sinta. cu ta manifestando cada bes mas den
sa: “E evaluacion di menasa aki ta cu “e riesgo di escalacion no intencio- Hemisferio Occidental.
confirma cu nos na Hulanda no por nal ta existi pa motibo di e nivel rela- Manera menciona, a pesar cu un con-
keda inactivo. No ta un cuestion di si tivamente abao di profesionalismo frontacion militar inicia pa Venezu- Reino mester keda alerta na e poten-
nos ta bay experimenta efectonan so- militar Venezolano.” ela ta considera como improbable, e cial consecuencianan di e aliansanan
cial disruptivo, sino na ki momento. rapport si ta resalta e riesgo di esca- aki, specialmente mirando e interes
Pues ta importante pa nos continua Ademas, e rapport ta nota cu au- lacion no-intencional pa motibo di e strategico di Venezuela den eherce
enfocando riba seguridad y resilien- mento di instabilidad paden di Ven- nivel abao di profesionalismo militar influencia den su entorno maritimo
cia.” ezuela tambe por tin consecuencia pa na Venezuela. Un escenario asina po- inmediato. E presencia di actornan di
Aruba, Bonaire y Corsou. “Esaki por tencialmente por trata di incidente na pafo di e hemisferio na Venezuela ta
DBSA2025 ta yega na un momento manifesta den forma di migracion for frontera of mal comprension, special- introduci un capa nobo di complehi-
di turbulencia. Den ultimo dos aña, di Venezuela na e islanan, of den ac- mente mirando e cercania di Aruba dad y riesgo den e contexto di Caribe,
menasa di actornan estatal contra tividad criminal a traves di e fronter- na e costa Venezolano. E potencial pa uno cu no por keda ignora den plani-
Hulanda a keda constante, pero e me- anan.” Teniendo cuenta cu e nivelnan mal calculacion ta empeora pa e vola- ficacion strategico a largo plaso.
nasa di sabotahe a aumenta. Paisnan actual di migracion Venezolano ya tilidad politico sosteni na Venezuela y
ta desplegando tactica manera spiona- ta poniendo presion riba e islanan, nan postura regional agresivo. Reconociendo e fragilidad y aumento
he (digital), intimidacion y desinfor- e rapport ta nota cu un fluho a gran di importancia strategico di e region,
macion pa influencia sociedad Hu- escala por pone presion riba e stabili- Mas leu cu e menasa relaciona specifi- Reino Hulandes ta mantene un pres-
landes. A pesar cu un menasa militar dad social y economia di e islanan aki. camente cu Venezuela, DBSA 2025 encia militar permanente den Caribe.
directo contra un teritorio di NATO “Servicionan publico, manera facili- ta duna un evaluacion mas amplio Esaki no ta solamente destina pa asis-
(Organisacion di Tratado Nort Atlan- dad medico y e sistema hudicial – ta di e vulnerabilidadnan strategico en- tencia humanitario y alivio pa calami-
tico) no ta probable, e presion riba di escala chikito y pa e motibo aki ta frenta pa Aruba. E rapport ta adverti dad, sino tambe ta fungi como un dis-
seguridad nacional ta sin precedente. vulnerable riba e islanan. Un migra- cu e tamaño chikito y capacidad in- uasion visible y creible den un region
cion masivo por abruma e servicio- stitucional limita ta haci teritorionan exponi na menasanan transnacional.
Economia Hulandes ta profunda- nan esencial aki,” e rapport ta nota. manera Aruba specialmente sucep-
mente vincula cu geopolitica. De- Esaki mientras ta conoci cu na Aruba, tible pa menasanan hibrido. Esaki E rapport ta resalta e importancia di
pendencianan strategico – manera e sistema di enseñansa y salud ya ta por inclui atake cibernetico, campaña capacidadnan di respuesta rapido den
tecnologia critico y cadena di sumin- bao presion cu e poblacion existente; di desinformacion, of coercion eco- Caribe, specialmente den luz di po-
istro – ta siendo usa como arma po- ademas, tin otro sectornan cu ta causa nomico di actornan estatal hostil. tencial menasa cu por bin di insta-
litico of economico. Varios estado ta preocupacion, manera vivienda y in- bilidad regional of accionnan estatal
purbando di adkiri conocemento y frastructura – y servicionan esencial E isolacion geografico y infrastructu- malicioso.
tecnologia Hulandes y Europeo, sea manera ELMAR y RWZI – cu lo ra limita di e parti Caribense di Reino
abiertamente of cubiertamente, den por collapse pa motibo di un fluho Hulandes ta nifica cu hasta interup- E parti Caribense di Reino no ta
academia y sector priva. Esaki por enorme di inmigracion. cionnan na escala chikito por tin efec- simplemente observadornan pasivo
tin consecuencia inmediato, posible- En general, e evaluacion di menasa ta tonan desproporcionalmente grandi. di tension geopolitico mas amplio
mente aumento costo di bida pa ciu- duna un bista di algun aspecto cu tin E realidad aki ta amplifica e impor- – nan ta zonanan den prome linea
dadanonan Hulandes. impacto riba Aruba – y e otro islanan tancia di planificacion di resiliencia y unda e responsabilidadnan di Reino
di e parti Caribense di Reino Hulan- coordinacion internacional pa detecta pa defensa, stabilidad y proteccion
Segun Erik Akerboom, director gen- des. y combati formanan sutil di agresion humanitario ta toca otro. Nan ubi-
eral di AIVD: “Nunca antes nos ta- E menasa mas inmediato y duradero estatal cu por evadi canalnan militar cacion, nan exposicion na volatilidad
bata cuestiona asina hopi pa organi- pa Aruba ta bin di e instabilidad con- tradicional. regional, y nan vulnerabilidad institu-
sacionnan riba kico nan por haci pa tinuo na Venezuela. E rapport ta laga cional ta exigi un postura adaptivo pa
protege hende y procesonan miho. cla cu e situacion politico, economico Complicando e panorama regional cu seguridad.