Page 42 - AM200627
P. 42

7
                       Djasabra 27 Yüni 2020


       di Chandi Evertsz i nietu di Toyan. E  isla for di un grupo dirigí pa Maurice
       tabata yu di Leona, kasá ku Frederik  Neme. Pero e  nòmber ei no a  biba
       Antoin.                             nunka. Konseho  Insular unánimam-
          Klein Boneiru tabata konosí komo  ente a yega di aseptá un moshon, riba
       un isla ku hopi palu den pasado. No  proposishon  di Robby Beukenboom,
       solamente palu di brasil i wayaká, ku  pa yama e playa aki ‘Playa Victoriano
       tabata eksportá den  siglonan pasá,  (Toyan) Evertsz’, pero nunka a ehe-
       ma tambe otro tipo di palu, ideal pa  kutá e moshon.
       traha karbon.
                                              Kalabarí
          Korentin                            Na e kosta nort di Klein Bonaire por
          Den e tempu ei tabatin tres edifisio  topa ku hopi palu di kalabarí. Kiko ta
       di piedra riba Klein Boneiru. Pa di pro-  kalabarí? Kalabarí ta un di hopi palu-
       mé tabatin un kasita na e kosta nort-  nan balioso ku ta krese i biba den e
       wèst di e isla, konosí bou di e nòmber  naturalesa boneriano, pero ku  hopi
       korentin òf korantin. E nòmber aki ta  hende den e tempu aktual no konosé,
       originá di e palabra ‘quarantaine’ i ta-  pasobra  no tin masha  di  e palunan
       bata referí na kòntròlnan  médiko ku  aki den nos naturalesa boneriano.
       tabata tuma lugá riba nabegantenan  Na Klein Boneiru sí  tin ainda basta
       ku kier a baha na Boneiru.          ehemplar.
          Ta asina ku den tempu ku e enfer-   E nòmber sientífiko di e palu aki ta
       medat kólera tabata asotando Bonei-  Xannthoxylum  òf Zanthoxylum flavum
       ru, a bini ku un dekreto ku tur barku ku  i bo ta hañ’é na Boneiru i Kòrsou. Na
       kier a ankra na e isla aki, mester a bai  Aruba e ta deskonosí. Kalabarí por al-
       promé den ‘quarantaine’ na Klein Bo-  kansá un altura di entre 6 pa 13 meter.
       neiru. E dòkter di e isla (‘landschirurgi-  E tin un tronkon lizu koló shinishi i ta
       jn’) luego tabata bai Klein Boneiru, na  krese riba suelanan ku ta kontené hopi
       unda den e kasita aki e tabata someté  kalki. E ta krese hopi pokopoko, loke
       e tripulantenan di e barku na un eksa-  ta un karakterístika tambe di palunan
       men médiko rigoroso.                duru.                                Shon Bubuchi Debrot i demas famia Debrot riba trapi di su kas
          Na e kosta pariba di Klein Boneiru   Frater Arnoldo  den su buki  (estu-  (Passangrahan).
       tambe tabatin dos kas. Un asina yama  dio) titulá ‘Handleiding tot het gebruik
       ‘kas grandi’ i un ‘kas chikitu’.    van inheemse en ingevoerde planten   den e foyonan aki.                 dos grupo di e palunan aki riba Seru
          E edifisio chikitu di Korentin taba-  op Aruba, Bonaire en Curaçao’, ta sp-  Segun  John De Freitas den e  Blanku na e punta ost di Kòrsou. De
       ta e promé atrakshon ku nos a topa  lika ku e kualidat di mas importante di   buki “De inheemse bomen van de  Freitas ta anotá ku riba diferente isla
       riba  nos kaminda. E no ta leu for di  kalabarí ta su aroma, tantu su blachi-  Benedenwindse  Eilanden”,  un edis-  karibense i tambe na Florida, Estádos
       loke turistanan ta yama ‘No Name  nan komo e palu mes. Ora ku bo kibra   hon di Carmabi, te na aña 1990 tabata  Unídos, por topa ku kalabarí.
       Beach’, nòmber duná  pa turistanan.  òf machiká un blachi di kalabarí, e ta   pensa ku,  pa loke ta  trata  e  islanan   Frater Arnoldo, kende a yega di tra-
       Na desèmber 1999 a dun’é nòmber di  produsí un holó aromátiko, loke tin di   Aruba, Kòrsou i Boneiru,  ta riba  nos  ha na St. Dominicusschool na Boneiru
       Playa Neme, despues ku a kumpra e  aber ku klirnan produktor di zeta ku tin   isla so  e  palu aki tabata  krese riba  den añanan sesenta, den su bukinan
                                                                               Seru Largu i Klein Boneiru. Pero na  ta yama kalabarí ‘Fagara flava”.
                                                                               aña 1990 pa promé bes a topa ku
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47