Page 44 - Djasabra 24 mart 2018.pdf
P. 44
44 Djasabra 24 Mart 2018
Señalnan ku bo kurpa ta TEPS
duna ora e mester di mas vitamina
DĂƐŬĞ ŬƵ ƟŶ ƵŶ ŬĂŶƟĚĂƚ Ěŝ ƌĞŵĞĚŝ ƉĂ ŬŽŵďĂơ ĨĂůƚĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ͕ ŚĞŶĚĞ- ϲ͘ Hel den bo blanku di wowo
ŶĂŶ Ěŝ ĚŝĨĞƌĞŶƚĞ ƉĂŝƐ ƚĂ ƐƵĨƌŝ Ěŝ ĚĞĮƐŝĞŶƐŝĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ͘ WĞƌŽ ĞƐĂŬŝ ŶŽ ƚĂ ƵŶ
ŵŽƟďƵ ƉĂ ƵƐĂ ƚƵƌ ƟƉŽ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ƐŝŶ ƐĂ ĞƐĂŬŝ ƐƵ ĞĨĞŬƚŽŶĂŶ͘ ^ŝĞŶơĮŬŽŶĂŶ ƐĂŬŝ ƚĂƉĂ ĨĂůƚĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ϭϮ͘ /ŶŬůƵş ĂůŝŵĞŶƚŽŶĂŶ ŬƵ ŵĂƐ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ĚĞŶ ďŽ
Ă ĚĞƐŬƵďƌş ŬƵ ƵŶ ĚŝĞƚĂ ďĂůĂŶƐĂ ƚĂ ĚƵŶĂ Ğ ŬƵƌƉĂ ůŽŬĞ Ğ ŵĞƐƚĞƌ͘ ĚŝĞƚĂ͘ dŝŶ ŚŽƉŝ ϭϮ ĚĞŶ ďĂŬĂ ŝ ŚŝŐƌĂ Ěŝ ŐĂůŝŹĂ͕ ůĞĐŚŝ͕ ƐĂůŵŽƵ͕ ƚƵŶĂ͘
dŝŶ ĚŝĨĞƌĞŶƚĞ ƐĞŹĂů ŬƵ ůŽ ůĂŐĂ ďƵ ŬŽŵƉƌŽŶĚĠ ŬƵĂ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ďŽ ŬƵƌƉĂ ŵĞƐ-
ƚĞƌ ŵĂƐ ƚĂŶƚƵ͘ WĂƌĂ ĚĞŶ ƐƉŝů ŝ ǁĂŬ ďŽ ŵĞƐ ďŽŶ͘
ϭ͘ Pèrdida di kabei
&ĂůƚĂ Ěŝ ϳ ƉŽƌ ŬŽƵƐĂ ĞƐĂŬŝ͘ WĂ ŽƵŵĞŶƚĄ Ğ ŬĂŶƟĚĂƚ Ěŝ ϳ ŬƵ ďŽ ƚĂ ŝŶ-
ŐĞƌŝ ŬŽŵĞ ŵĂƐ ĂůŵĞŶĚƌĂ͕ ďĂƚĂƚĂ ŝ ďĂŶĂŶĂ͘
ϳ͘ Problemanan ku djente afektá
ĞĮƐŝĞŶƐŝĂ Ěŝ sŝƚĂŵŝŶĂ ƚĂ ƵŶ Ěŝ Ğ ŬŽƵƐĂŶĂŶ ĂŬŝ͘ ŝŶǀĞƐƟŐĂƐŚŽŶŶĂŶ ƚĂ ŵƵƐƚƌĂ
ŬƵ ŚĞŶĚĞŶĂŶ ŬƵ ƚĂ ƐƵĨƌŝ Ěŝ ĚĞĮƐŝĞŶƐŝĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ƚĂ ƐƵĨƌŝ Ěŝ ƉĞƌŝŽĚŽŶƟƟƐ͘
hŶ ĚŝĞƚĂ ŬƵ ƚĂ ŝŶŬůƵş ŬƵŵŝŶĚĂŶĂŶ ƌŝŬƵ ŶĂ ŬĂůƐŝŽ͕ ŝ sŝƚĂŵŝŶĂ ƚĂ ƐƵŵĂŵĞŶƚĞ
ŝŵƉŽƌƚĂŶƚĞ ƉĂ Ğ ƐĂůƷ Ěŝ ďŽ ĚũĞŶƚĞ͘ <ŽŵĞ ƉƌŽĚƵŬƚŽŶĂŶ ŬƵ ƚĂ ŬŽŶƚĞŶĠ ůĞĐŚŝ͕
ĂƌŽƐ ďƌƶŝŶ͕ ƚŽŵĂƟ͕ ďŽŶĐŚŝ͕ ƉŝƐŬĂ͕ ƐŝƚƌƶƐ͕ ĚƌƶŝĨ͘
Ϯ͘ ‘Uitslag’ na bo kara
&ĂůƚĂ Ěŝ ϳ ƉŽƌ ŬŽƵƐĂ Ğ ƵŝƚƐůĂŐ ƚĂŵďĞ ŶĂ ŬĂƐĂ͘ ŬƵ ĞŬƐĞƉƐŚŽŶ Ěŝ ƐƵƉůĞ-
ŵĞŶƚŽŶĂŶ ŶƵƚƌŝƐŚŽŶĂů ŬƵ ďŽ ƉŽƌ ŬƵŵƉƌĂ ŶĂ ƵŶ ďŽƟŬĂ͕ ďŽ ƉŽƌ ŽƵ-
ŵĞŶƚĄ Ğ ŬĂŶƟĚĂƚ Ěŝ ϳ ƐŝŵƉůĞŵĞŶƚĞ ĚŽƌ Ěŝ ŬĂŵďŝĂ Ğ ĚŝĞƚĂ͘ <ŽŵĞ
ŵƵƐŚƌŽŽŵ͕ ďĂƚĂƚĂ͕ ŬĞƐŚŝ͕ ǁĞďƵ ŚĞƌĞďĠ͕ ƐƉŝŶĂnjŝ͘
ϯ͘ Kram ϴ͘ Huki di boka di krak
<ƌĂŵ ĨƌĞŬƵĞŶƚĞ ƚĂ ŶŝĮŬĄ ŬƵ ďŽ ŶŽ ƚĂ ŚĂŹĂ ƐƵĮƐŝĞŶƚĞ ŬĂůƐŝŽ͕ ŵĂŐŶĞƐŝŽ ŝ ƐĂŬŝ ƚĂ ƐĞŹĂů Ěŝ ĚĞĮƐŝĞŶƐŝĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ϯ͕ Ϯ͕ ŝ ϭϮ ŬƵĂů ƚĂ ƌŝŬƵ ŶĂ ŚĞƌƵ ŝ
ƉŽƚĂƐŝŽ͘ ƐĂŬŝ ƉŽƌ ƉĂƐĂ ĚĞďş ŶĂ Ğ ŬĂŶƟĚĂƚ Ěŝ ĚĞƉŽƌƚĞ ƉĂƐŽ ŽƌĂ Ğ ŬƵƌƉĂ njŝŶĐ͘
ƐŽĚĂ͕ ŚŽƉŝ ŵŝŶĞƌĂů ƚĂ ^Ăůŝ ĨŽƌ Ěŝ Ğ ŬƵƌƉĂ͘ WƵƌďĂ Ěŝ ŬŽŵĞ ŵĂƐ ŶĞĐŚŝ͕
ƉĂŵƉƵŶĂ͕ ďĂŶĂŶĂ ŝ ĂƉĞů͘
ϰ͘ Insensibilidat den bo man/pia
EŽ ƐƵĮƐŝĞŶƚĞ ŬƵŵŝŶĚĂ ƌŝŬƵ ŶĂ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ϲ͕ ϭϮ ŝ ϵ ƉŽƌ ŬŽƵƐĂ ŬƵ Ğ
ƉĂƌƟŶĂŶ ĂŬŝ ƚĂ ŵĂŶĞƌĂ ďŝƌĂ ͚ůĂŵ͛͘ ǀŝƚĂŵŝŶĂŶĂŶ ĂŬŝ ƚĂ ŝŶŇƵĞŶƐŝĂ Ğ
ůŽŬĞ ƚĂ ǁžƌĚƵ ƵƐĂ ƉĂ ƉƌŽĚƵŬƐŚŽŶ Ěŝ ƐğůŶĂŶ Ěŝ ƐĂŶŐĞƌ ŬƵĂů ƚĂ ŶĞƐĞƐĂ-
ƌŝŽ ƉĂ ƚƌĂŶƐƉŽƌƚĄ ŽŬƐşŐĞŶŽ ŶĂ Ğ ƐğůŶĂŶ͘ <ŽŵĞ ŵĂƐ ďŽŶĐŚŝ͕ ŬŽƐŶĂŶ
ƐşƚƌŝŬŽ͕ ŬƵŵŝŶĚĂ Ěŝ ůĂŵĂŶ ŝ ŐĂůŝŹĂ͘
ϱ͘ Bultonan ku parse pèshi dĞ ŝŵƉŽƌƚĂŶƚĞ ƉĂ ŬŽŶƐŝĚĞƌĄ ŬƵ Ğ ƐŝŹĂůŶĂŶ ĂŬŝ ƚĂ ŶŝĮŬĄ ŬƵ ďŽ ƟŶ ĨĂůƚĂ Ěŝ ǀŝƚĂŵŝŶĂ
ŬƵ ďŽ ƉŽƌ ŚĂŹĂ ƐŝŵƉůĞŵĞŶƚĞ ĚŽƌ Ěŝ ŬĂŵďŝĂ Ğ ĚŝĞƚĂ͘ ^ŝŶ ĞŵďĂƌŐŽ͕ Ğ ƐŝŹĂůŶĂŶ ĂŬŝ
ƵůƚŽŶĂŶ ŬƵ ƉĂƌƐĞ ƉğƐŚŝ ƚĂ ƉĂƌĞƐĠ ĚĞďş ŶĂ ĨĂůƚĂ Ěŝ sŝƚĂŵŝŶĂ ŝ ͘ ƉŽƌ ŶŝĮŬĄ ƚĂŵďĞ ŬƵ ďŽ ƟŶ ƉƌŽďůĞŵĂ ŬƵ ŶŽ ƟŶ ŶĂĚĂ Ěŝ ŚĂďĞƌ ŬƵ ĚĞĮƐŝĞŶƐŝĂ Ěŝ
ǀŝƚĂŵŝŶĂ͘
WƵƌďĂ ĚŝƐŵŝŶƵş Ğ ŬĂŶƟĚĂƚ Ěŝ ͚ƚƌĂŶƐ ĨĂƚ͛͘ <ŽŵĞ ŚŽƉŝ ƐĂůŵŽƵ ŝ ŶĞĐŚŝ͘ EŽ
ůƵďŝĚĄ ƌŝďĂ ǀŝƚĂŵŝŶĂ ŬƵĂů ƚĂ ǁžƌĚƵ ŚĂŹĂ ĚĞŶ ďĞƌĚƵƌĂŶĂŶ ŵĂŶĞƌĂ
ǁžƌƚĞů ŝ ƌĞĚ ƉĞƉƉĞƌ͘
