Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                   Diamars 14 Januari 2020

                Oficialnan Britanico y Mericano ta reuni prome cu decision pa Huawei


                                                                      Britanico,  Boris  Johnson  Slack a bisa. “Nos tin control  mobil  ultra-  lihe  di  5G,  pa
                                                                      ta prepara pa dicidi si tin  estricto  pa  con  ta  lansando  motibo di preocupacion cu e
                                                                      un futuro pa fabricante di  ekipo di Huawei actualmente  gobernantenan  comunista  di
                                                                      telefon  Chines,  Huawei  na  Reino  Uni.  Gobierno  ta  China por obliga e compania
                                                                      den  e  red  di  telecomuni-  ehecutando un revision com-  pa  yuda  cu  spionahe  ciber-
                                                                      cacion  di  proximo  gen-    prensivo pa garantisa e sigu-  netico. Merca a adverti cu lo
                                                                      eracion di e pais, segun un  ridad  y  resistencia  di    5G  y  mester  reconsidera  comparti
                                                                      vocero a bisa ayera.         fiber na Reino Uni.”         inteligencia cu paisnan cu ta
                                                                                                                                uza ekipo di Huawei. E com-
                                                                      Oficialnan Mericano respon-  Slack  a  bisa  cu  gobierno  ta  pania varios biaha a rechasa e
                                                                      sabel pa siguridad nacional y  ‘continua  mira  na  siguridad  acusacion.
                                                                      telecomunicacion a reuni cu  di red 5G’ y lo informa Par-
                                                                      nan  contraparte  Britanico,  lamento unabes cu a tuma un  Minister  di  siguridad  Bri-
                                                                      James Slack a bisa reportero-  decision.                  tanico, Brandon Lewis a bisa
                                                                      nan.                                                      BBC  diadomingo  cu  gobi-
                                                                                                   Gobierno  Hulandes  ta  cam-  erno  lo  tuma  un  decision
                                                                      “Siguridad y resistencia di red  pañando cerca aliadonan Eu-  riba  Huawei  ‘relativamente
            LONDON  (AP)  —  Ofi-        cano ta reuni mientras go-   di telecomunicacion Britani-  ropeo durante ultimo aña pa  pronto’.
            cialnan  Britanico  y  Meri-  bierno  di  prome  minister  co  ta  di  sumo  importancia”,  exclui Huawei for di rednan


                                   Pioneronan di edicion genetico ta gana Wolf Prize


            JERUSALEM (AP) — Dos  an rais di un malesa basa riba  fundacion.
            pionero global di tecnolo-   genes. E por sirbi den un var-
            gia moderno di edicion ge-   iedad amplio di otro uzonan  Wolf  Prize  ta  considera  un
            netico a ser otorga ayera e  tambe  –  for  di  ataca  malaria  di  e  precursornan  di  Nobel
            prestigioso premio Israeli,  den sangura te cu crea simi-  Prize.  Alrededor  di  tres  de-
            Wolf Prize di medicina.      anan  mas  resistente  pa  agri-  cena di laureado di Wolf a bay
                                         cultura.                     pa  gana  un  premio  Nobel.
            Wolf  Foundation  a  bisa                                 Cada aña, Wolf Foundation ta
            cu  ta  reconociendo  Jenni-  CRISPR  ta  un  herment  cu  honra  artista  y  cientificonan
            fer  Doudna  y  Emmanuelle  ta  busca  un  piesa  precies  di  den  cinco  campo  ‘pa  logro-
            Charpentier  pa  nan  trabou  DNA  paden  di  celnan  bibo  nan  den  interes  di  humani-
            den  desaroya  e  herment  di  y ta cort’e, permitiendo cien-  dad  y  relacionnan  amistoso
            edicion  genetico  CRISPR.  tificonan pa ‘cende’ of ‘paga’  entre pueblonan’ cu e premio
            Nan  investigacion  tin  e  po-  genes,  repara  of  reemplasa  di  $100mil.  Su  categorianan
            tencial  pa  ‘revoluciona  me-  nan.  Ta  uz’e  den  laborato-  ta  inclui  agricultura,  arki-
            dicina door di habri caminda  rio  pa  hopi  tempo  y  ta  den  tectura,  kimica,  matematica,
            pa  haya  formanan  nobo  di  estadonan  inicial  di  test  pa  medicina,  musica,  pintura,
            tratamento pa malesanan ac-  tratamento  di  cancer  y  otro  fisica y escultura.
            tualmente incurabel’, segun e  malesa.                                                 tritzer pa fisica; Cindy Sher-  ing, Marc Chagall y Paul Mc-
            fundacion.                                                Otro ganadonan e aña aki ta  man  den  arte  y  Caroline  Cartney.
                                         Tambe    ta   reconociendo  inclui Yavoc Eliashberg y Si-  Dean den agricultura.
            Edicion genetico ta un mane-  Doudna  pa  su  contribucion  mon Donaldson pa matemat-                               E ganadonan di e aña aki lo
            ra pa cambia DNA perman-     na discurso etico rond di uzo  ica;  Pablo  Jarillo-Herrero,  Anterior recipiente di e pre-  ricibi  nan  premio  dia  11  di
            entemente pa ataca e causan-  di  e  tecnologia  aki,  segun  e  Alan  Macdonald  y  Rafi  Bis-  mio  ta  inclui  Steven  Hawk-  juni na Jerusalem.


                   Robot miniatura traha di cel di dori pronto por landa den bo curpa


            (cnet)  –  Robot  miniatura  completo.                    di  bida  nobo,  uzando  cel  di  ta un robot tradicional ni un  rector  di  Center  for  Regen-
            crea di celnan bibo pronto                                cuero y curason di dori. Un-  especie  conoci di animal. Ta  erative  and  Developmen-
            lo por ta landando den bo  Investigadonan  di  Universi-  abes  nan  a  haya  un  diseño  un clase nobo di artefacto: un  tal  Biology  na  Tufts,  a  bisa:
            curpa  si  e  prototiponan  dad di Vermont y Tufts Uni-   cu a pensa lo alcansa un gol  organismo  bibo,  programa-  “Nos  por  imagina  cantidad
            crea  den  un  laborato-     versity  a  uza  un  supercom-  manera bay dilanti den un di-  bel.”                   di aplicacion util pa e robot-
            rio  alcansa  nan  potencial  puter  pa  diseña  formanan  reccion,  nan  a  cosecha  stem                          nan bibo aki cu otro mashin
                                                                      celnan  di  embryo  di  dori,  E  robot  miniatura  ta  move  no por efectua. Manera busca
                                                                      incuba celnan hecho di nan,  poco  poco,  pues  pa  verifica  componente vies of contami-
                                                                      y despues a corta y pega nan  cu  nan  tabata  funcionando  nacion  radioactivo,  colecta
                                                                      pa crea un modelo biologico  segun  su  diseño,  e  investi-  microplastic  den  ocean  of
                                                                      di  locual  e  supercomputer  a  gadonan  a  flip  nan  riba  nan  biaha  den  arteria  pa  elimina
                                                                      dibuha.                      lomba. Esaki a causa nan pa  plaque.”
                                                                                                   stop move bay dilanti, mane-
                                                                      Locual a resulta tabata basica-  ra un turtuga riba su lomba.  Microciruhano   di   Tufts,
                                                                      mente pida di cel di dori cu                              Dougls  Blackiston  a  yuda
                                                                      un  grupo  di  cel  cardiaco  ta  E team a crea un cantidad di  crea e asina-yama ‘xenobots’
                                                                      pomp na un banda manera e  robot bibo y a mira mientras  (yama pa e especie di dori Af-
                                                                      motor di un boto pa pusha e  exitosamente  nan    a  pusha  ricano,  Xenopis  laevis,  cu  a
                                                                      pida dilanti den awa.        otro  obhetonan  rond.  E  in-  uza) uzando forcep chikito y
                                                                                                   vestigadonan tambe a experi-  un electrode mas chikito.
                                                                      Experto  di  robotica  di  Uni-  menta cu crea un saco paden
                                                                      versidad  di  Vermont,  Joshua  di e formanan nobo di bida,  Un  documento  detayando
                                                                      Bongard, co-lider di e inves-  permitiendonan hiba un car-  e  investigacion  a  ser  publica
                                                                      tigacion,  a  bisa  den  un  de-  ga.                     ayera den Proceedings of the
                                                                      claracion:  “Esaki  ta  mashin                            National  Academy  of  Sci-
                                                                      vanguardista  bibo.  Nan  no  Co-lider  Michael  Levin,  di-  ences.
   25   26   27   28   29   30   31   32