Page 6 - AB
P. 6
4 LOCAL AWEMainta Diahuebs, 2 October 2025
Mas cu pleki blauw:
Expande conscientisacion riba violencia domestico
ORA e palabranan violencia domestico wordo menciona, mayoria hende ta imagina daño Dicon campañanan mester profundisa
fisico—heridanan visibel, bishitanan na hospital, y yamadanan urgente pa polis. Pero Cada october, e Luna di Conscientisacion riba
tin un otro banda di abuso cu casi nunca ta yega den noticia. Abuso emocional, hopi Violencia Domestico ta recorda nos di e importancia
biaha invisibel pa mundo exterior, por laga heridanan cu ta dura mesun tanto, si no mas, di prevencion y sosten. Sinembargo, gran parti di e
cu cicatriznan fisico. Defensornan ta argumenta cu a yega ora pa lusa un luz mas fuerte mensahe publico ainda ta enfatisa violencia fisico.
riba e forma scondi aki di violencia via campañanan mas amplio y miho educacion. Aunke crucial, e enfoke limita aki ta core e riesgo
di laga abuso emocional den scuridad. Expertonan
Control y manipulacion invisibel ta bisa cu campañanan mester evoluciona pa siña
Abuso emocional no semper ta obvio. E por aparece como critica ripiti, insulto, y humi- comunidadnan con abuso emocional ta mustra. Ora
yacion. E por encera controla e finansa di un hende, isol’e for di famia y amigonan, of hende compronde e señalnan di peliger, nan ta miho
uza intimidacion pa crea miedo. Un di e tacticanan mas sutil y dañino ta ‘gaslighting’— ekipa pa reconoce dinamicanan no saludabel den nan
ora un abusado ta troce realidad pa haci e victima duda di su propio recuerdo of sano propio relacionnan of pa ofrece sosten na otronan.
huicio. Conscientisacion ta yuda kibra e mito cu abuso
semper ta visibel of cu laga un pareha abusivo ta
E impacto ta devastador. Victimanan por cuminsa cuestiona nan balor, perde confiansa, simpel manera djis cana bay.
y sinti nan mes atrapa den un ciclo unda bay lag’e ta parce imposibel. Pasobra no tin
marca, hende di pafo hopi biaha no ta mira e señalnan di advertencia, y e victimanan Con pa papia na un manera sigur
mes por lucha pa duna un nomber na loke ta pasando. Pa amigonan, coleganan, of famianan cu ta sospecha
cu un ser keri ta experenciando abuso emocional, sa
con pa papia por haci tur diferencia. Victimanan hopi
biaha ta carga berguensa y miedo di represaya, pues
un confrontacion directo por tin un efecto contrario.
Enbes di puntra, “Dicon bo no ta djis lag’e?”—un
Anuncio pregunta cu por profundisa culpabilidad—defen-
sornan ta recomenda un lenguahe suave y di sosten:
• “Mi a nota algun cos cu ta preocupa mi. Bo ta ok?”
• “Bo no merece di wordo trata asina.”
• “Mi t’ey pa scucha ora cu bo ta cla.”
E meta ta pa habri un porta sin pusha un hende pase.
Door di mustra cuido consistente, nos ta yuda combati
e isolacion cu abusadonan hopi biaha ta impone.
Educacion como prevencion
Pa atende abuso emocional eficientemente, comuni-
YOM KIPPUR dadnan mester bay mas leu cu lunanan di conscienti-
sacion. Scolnan por introduci lesnan riba relacionnan
saludabel. Luganan di trabou por train manager pa
reconoce señalnan di peliger. Lider- religioso, dokter-
Den cuadro cu e dia sagrado di Yom Kippur
y maestronan tur por hunga un rol den crea espa-
tur sucursal di Caribbean Mercantile Bank N.V.
cionan sigur pa divulgacion.
lo ta cera pa publico riba diahuebs
2 di october, 2025. Violencia domestico no ta trata solamente di daño
fisico—e ta trata di poder y control. Door di expande
Na e comunidad Hudiu nos lo kier educacion pa inclui abuso emocional, nos ta duna
desea un ayuno facil y scrito seyado. hende e hermentnan pa nota peliger mas lihe y pa
interveni mas eficientemente.
Ora pa actua
Abuso emocional ta florece den silencio. Kibra e
silencio ey ta rekeri campañanan cu ta papia di e dolor
invisibel, educacion cu ta empodera esnan presente, y
combersacionnan cu ta sigura victimanan cu nan no
ta nan so. Si nos por siña reconoce e cicatriznan cu
nos no por mira, nos por cuminsa preveni nan—y yuda
sobrevivientenan tuma e prome pasonan pa libertad.

