Page 55 - Trinh bay Ban tin huyen Quoc Oai so 2-2024 (pdf)
P. 55
VEÀ LIEÄP TUYEÁT NGHE LAØN ÑIEÄU HAÙT DOÂ
aûnh ñaát Quoác Oai coù raát to laøm gioáng ñem gieo. Khi caây maï
nhieàu di saûn vaên hoùa phi leân xanh thì baûo daân nhoå leân caáy
Mvaät theå. Trong ñoù, haùt Doâ vaøo caùc traøn ruoäng coù ñaát phuø sa
xaõ Lieäp Tuyeát laø moät trong nhöõng môùi boài ñaày nöôùc. Taûn Vieân xuoáng
loaïi hình ngheä thuaät daân gian raát ruoäng laøm tröôùc, heïn ngaøy luùa chín
ñaëc bieät, ñöôïc ra ñôøi treân maûnh ñaát thì veà. Ñeán muøa luùa chín, daân laøng
coù beà daøy lòch söû, vaên hoùa. Haùt Doâ ñem lieàm haùi ra gaët veà. Thoùc gaïo
gaén lieàn vôùi vieäc thôø Taûn Vieân Sôn ñaày nhaø, moïi ngöôøi phaán khôûi, chôø
Thaùnh - vò anh huøng thaàn thoaïi vaø ñoùn aân nhaân cuûa mình. Nhöng chôø
khai saùng lôùn cuûa daân toäc, moät trong moûi maét khoâng thaáy ñaâu. Ba möôi
“töù baát töû” cuûa ngöôøi Vieät. saùu naêm sau, oâng môùi quay trôû laïi
1. Nguoàn goác cuûa haùt Doâ thì thaáy daân laøng ñaõ giaøu coù, thoùc luùa
ñaày nhaø. OÂng lieàn cho goïi daân laøng
Haùt Doâ coù töø laâu ñôøi, cuï theå töø ra daïy haùt, muùa hoäi töng böøng, möøng
bao giôø thì khoâng ai coøn nhôù chính daân no aám. Töø ñoù trôû ñi, daân laøng
xaùc nöõa, chæ bieát laø hoäi Haùt Doâ xöa cho xaây ñeàn thôø ñeå nhôù coâng ôn oâng
nhaát maø caùc cuï cao nieân trong xaõ vaø cöù ba möôi saùu naêm laïi môû hoäi
coøn nhôù ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm muùa haùt moät laàn, goïi laø Hoäi Doâ”.
1926. Nhaéc ñeán nguoàn goác ra ñôøi
Truyeàn thuyeát thöù hai: “Moät
cuûa haùt Doâ, Nhaân daân Lieäp Tuyeát laàn Thaàn Taûn Vieân ñi chu du thieân
vaãn truyeàn nhau ba truyeàn thuyeát haï, qua vuøng Laïp Haï (töùc xaõ Lieäp
nhö sau:
Tuyeát), thaáy ñaây laø moät vuøng caûnh
Truyeàn thuyeát thöù nhaát: “Moät ñeïp, ngöôøi thanh beøn döøng laïi
hoâm, Taûn Vieân ñi chôi qua vuøng ven thöôûng ngoaïn. Khi aáy ôû döôùi ñoàng
soâng Tích (nay laø xaõ Lieäp Tuyeát) con trai, con gaùi vöøa caøy, caáy, vöøa
thaáy ruoäng ñaát phì nhieâu, môùi goïi haùt ví treâu gheïo nhau. Nghe thaáy hoï
daân laøng ñeán daïy caùch ñaép bôø giöõ haùt hay, muùa gioûi, Thaàn döïng moät
nöôùc vaø baøy cho caùch choïn haït luùa ngoâi ñeàn laø “Xuaân ca cung” (coøn
SỐ 02- 2024 55
