Page 26 - SAMSUNTOG AKTÜEL 8. SAYI

G A Z E T E V E M A Nİ P Ü L A S Y O N

DE MO KRAS İ S AN AT I N DAKİ

Y E N İ DE V Rİ M

Yazının icadından yüzyıllar sonra insanlık, matbaanın icadıyla birlikte bunu üst
seviyelere taşımışlardır. Matbaanın bulunmasıyla yazılı iletişim kolaylaşmış ve
geniş kitlelere erişme imkanı doğmuştur. Bu durum günümüz çağdaş iletişim
biçimlerine zemin hazırlamıştır.

Matbaanın icadıyla birlikte yaygınlaşan gazete, zamanla önemli bir kitle iletişim
aracı haline gelmiştir. Basın diye adlandırdığımız gazete haberciliği aracılığıyla
kitle iletişim biçimi, önemli bir güç elde etmiştir. Bu nedenle de diğer güçler
tarafından kontrol altında tutulmak istenmiştir.
İlk gazetenin yayınlanmasından itibaren basın ve iktidarlar arasında mücadeleler
başlamıştır. İktidar sahipleri basını kontrol altında tutmak istemişlerdir. Basın
ise kendilerine tanınan özgürlük için mücadele etmiştir.

Özellikle yaşadığımız yüzyılda basın etkinliğini arttırmıştır ve önemli bir yer
tutmaktadır. Basın özgürlüğünün amacı ise; toplumu yakından ilgilendiren
olaylarda doğru ve gerçeğe uygun haber vermek, toplumsal konularda
kamuoyunun düşünmeye yöneltebilecek tartışmalar açmak ve toplumu siyasal ve
toplumsal olaylarda düşünmeye sevk etmektir.

Basının insanlar üzerindeki inkar edilemeyen etkisi iktidarlar, şirketler tarafından
kullanılmak istenmiştir. Burada karşımıza çıkan kavram ise rızanın imalatıdır.
Rızanın imalatı; devlet veya şirketlerin normal şartlarda insanları ikna
edemeyecekleri davranışlara olumlu bakmasını veya tepkisiz kalmasını sağlayan
bir olgudur. Demokratik rejimlerde bu kavram; geniş kitlelerin onayını almak için
zora ve şiddete başvurmadan, gerekirse gerçekleri çarpıtarak, çeşitli iletişim
araçlarıyla ikna etme sürecidir. Siyasal iktidar, toplumsal rızaya dönüşmediği
sürece zorbalığı ifade eder. Bu yüzden tüm iktidarlar toplumsal rıza arayışı
içindedir.

Friedman’ a göre siyasal iktidar, meşrulaştırılmış güç kullanma kabiliyetidir;
baskı, güç, manipülasyon gibi kavramları barındırır. Manipülasyon ise iktidar
sahiplerinin toplumu kendi ideolojileri doğrultusunda biçimlendirmeye
çalışmaları olarak karşımıza çıkar. Kitle iletişim araçlarının en büyük
manipülasyon aracı ise propagandadır. İnsanlar, belirli güçlerin istekleri
doğrultusunda düşünmesi ve harekete geçirilmesi için bu araçlar vasıtasıyla
manipüle edilmektedir.

K a m u o y u o l u ş t u r m a , k i t l e i l e t i ş i m a r a ç l a r ı n ı n e n t e m e l s i ya s a l i ş le v i d i r .
T o p l u m u b e l l i b i r k a l ı b a s o k m a k , e g e m e n g ü c ü n i s te d i ğ i d o ğ r u ltu d a
d ü ş ü n c e y a p ı l a r ı n ı ş e k i l l e n d i r m e d e r ı z a n ı n i m a l a t ı k a v r a m ı nı n r o lü
b ü y ü k t ü r . L i p p m a n n r ı z a n ı n i m a l a t ı k a v r a m ı n ı , k a m u o yu ya r a tm a k i ç i n
“ d e m o k r a s i s a n a t ı n d a k i y e n i d e v r i m ” o l a r a k i f a d e e tm i ş ti r .

26